Bebeklerde bağırsak enfeksiyonu nedir? Belirtileri nelerdir?

Bağırsak enfeksiyonu bağırsakların bakteri, virüs, parazit ya da bunların toksinlerinin neden olduğu bir durumdur. Bebekler günde ortalama 6-8 kez veya daha fazla dışkılayabilir. Özellikle anne sütü ile beslenenlerde dışkı sulu ve mukusludur, sarı/kahverengi/yeşil renkte olabilir.

Bebekte bağırsak enfeksiyonu olduğu nasıl anlaşılır?

Eğer dışkının özelliklerinde değişme, sululuğunda artış varsa, bebekte huzursuzluk, kıvranma, ateş oluyorsa, dışkı kanlı ise bu tablo bağırsak enfeksiyonu açısından değerlendirilmelidir.

Bağırsak enfeksiyonu nedenleri neler olabilir?

Bağırsak enfeksiyonu bağırsakların bakteri, virüs, parazit ya da bunların toksinlerinin yarattığı bir tablodur. Bunun yanında antibiyotikler, müshil türü ilaçlar, inek sütü alerjisi gibi durumlar, doğumsal ya da genetik bağırsak sorunları ya da enzim eksiklikleri gibi enfeksiyon dışı nedenler de benzer klinik tablolara neden olabilir.

İyileşme süresi nedir, kaç gün sürer? Beklenen süreyi aşması durumunda hangi durumlardan şüphelenmek gerekir? Geçmeyen bağırsak enfeksiyonu neleri düşündürür?

Bir bebek virüs nedenli bir bağırsak enfeksiyonu tanısı aldı ise etken göre iyileşme süresi 5-10 gün arasında değişir, nadiren 14 güne uzar. Bakteriyel ya da parazit enfeksiyonlarının önemli bir kısmında antibiyotik tedavisi gerekir ve bu vakalarda tedaviye yanıt hızlıdır, 2-4 gün içerisinde tablo geriler. 14 günü geçen ishaller persistan (ısrarlı) ishal tanısı alır. Viral ishallerin %15 kadarı ortalama 28 güne kadar uzar. Çok nadiren 3 aya kadar ısrar eden ishal durumu da bildirilmiştir. İshaller 14 günü geçtiyse mutlaka yeniden değerlendirilmelidir. %80’i destek tedavisi ile kendiliğinden düzelecek persista ishal durumu olsa da altta yatan diğer nedenlerin (gıda alerjileri, kronik paraziter enfeksiyonlar, bağışıklık aorunları, kistik fibrozis, çölyak hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalığı) göz ardı edilmemesi gerekir.

Bebeklerde ishali kesmek doğru mudur? İlaç tedavisi ne zaman olmalıdır? Ne zaman doktora başvurmak gerekir?

Enfeksiyöz ishalleri durduran ilaçların (antimotilite) kullanımı sakıncalıdır, enfeksiyonun ısrar etmesi ve ilerlemesine ve hatta daha ağır klinik durumlara yol açabilir. Ancak probiyotikler, oral rehidrataston sıvıları, çinko, sekresyon azaltıcı ilaçlar (racecatodril) ve bazı adsorban ilaçlar (smectit gibi) kullanılabilir. Viral ishallerde antibiyotiklerin yeri yoktur. Paraziter enfeksiyonlarda ve bakteriyel enfeksiyonların bir kısmında antibiyotik tedavisi gerekir. Tüm bunların kararını hekim verir.

Bebeklerde bağırsak düğümlenmesi nasıl bir rahatsızlıktır?

Burada 2 durum vardır. İlki invajinasyondur, bağırsaklar iç içe geçer. Bebek huzursuz, sürekli kıvranır tarzda ve kusmaları vardır. Kustuktan sonra rahatlar ve uykuya meyil gösterir. Bebeklerin önemli bir kısmında çilek jölesi tarzında kanlı dışkılama olur. Hemen acile başvurulmalıdır. Cerrahi tarafından değerlendirilir. Su/hava ile açılmaya çalışılır, yanıtsız ya da ileri vakalarda cerrahi gerekir. Diğer klinik durum volvulusdur. Bağırsak kendi etrafında döner. Oldukça ağır bir tablodur, bebek ajite ya da uykuya eğilimlidir. Kusmaları ve kıvrandırıcı ağrıları olur. Bağırsaklarda nekroza (gangren) yol açan ve hatta hayatı tehdit eden bir durumdur. Acilen cerrahi açıdan değerlendirilmelidir.

Bebeklerde inflamasyon, ishal, bağırsak iltihabı aynı şeyler midir?

Aynı şeyler değildir. İnflamasyon ya da iltihap birbirlerinin karşılığıdır. İshal ise inflamatuar olabildiği gibi inflamatuar olmayan (ilaçlara bağlı, laktoz/früktoz intoleransı, çölyak hastalığı, kistik fibroz, konjenital ishaller, aşırı meyve suyu tüketimi gibi) durumlara da bağlı olabilir.

Bebeklerde ateş ve kusma görülmeyen ishaller neyin belirtisidir?

İnfeksiyöz ishallerde de (özellikler viral) bazen ateş ve kusma görülmeyebilir. Ancak enfeksiyöz olmadığı düşünülen, tekrarlayıcı ya da kronik/ısrarlı ishallerde ateş ve kusma görülmeyebilir ve diğer nedenlerin (gıda alerjiler, laktoz/früktoz intoleransı, ilaçlar, konjenital/genetik bağırsak sorunları, gıda intoleranları, çölyak ve kistik fibröz gibi) araştırılması gerekebilir.

Yeni doğan bebeklerde ishal görülür mü?

Ağır enfeksiyon geçiren (sepsis, idrar yolu enfeksiyonu gibi) bebeklerde, doğumsal/genetik bağırsak hastalığı ya da enzim eksiklikleri olanlarda (Herediter laktoz intoleransı, glikoz-galaktoz malabsorpsiyonu, safra asit ishali) yenidoğan döneminde ishal görülür. Yenidoğan döneminde bağırsak enfeksiyonuna bağlı nadir de olsa ishal görülebilir. Ve yine ender olarak ağır inek sütü alerjilerinde yenidoğan döneminde ishal görülebilmektedir.

Diş çıkarma döneminde ishal görülürse enfeksiyon ile karıştırmamak için nelere dikkat etmek gerekir?

Diş çıkarma döneminde bazı bebeklerde sulu dışkılama görülmektedir. Bunun bilimsel bir kanıtı yoktur. Ancak diş çıkarma döneminde bebeklerin anne sütünü daha fazla tüketmeleri ya da fazla su içmeleri nedeniyle dışkıları daha yumuşak ve sulu olabilmektedir. Sıvı ve kilo kaybına yol açmaz, tedavi gerekmez. İshal fazla ve kilo kaybına yol açıyorsa, kanlı ise, kusma eşlik ediyorsa bu durumu diş çıkarmaya bağlamamak gerekir.