Yaz geldi, bahar gitti, yağmur yağdı rüzgâr esti derken çocuklar bir iyi bir hastalar bu ara. Hastalıkların en sık rastlanan belirtisi de ateş… Her çocuğun ateşe dayanıklılığı ya da verdiği tepkiler farklı. Bizim oğlan mesela ne zaman hasta olsa ateşi 40 derecelere çıkar. Bu onun normali. Benim bu normali algılamam 4 yaşına kadar sürdü. Şimdi artık dert etmiyorum.

Bol sıvı içirme, hafif ılık kompresler, ılık ıhlamur çayı gibi yöntemlerle uzun da sürse o ateş düşüyor ve asıl hastalığın iyileşmesi de başlıyor bununla birlikte; lakin özellikle ilk defa anne-baba olanlar, küçük çocukları olanlar ateşten çok korkuyor ve düşmesi için her şeyi yapıyorlar. Peki, bu doğru mu?

Her ateş zararlı mıdır?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hasan Ünlütürk’e göre ateş zararlı değil. Ateş, bağışıklık sitemini uyararak taarruz halindeki mikroplarla savaşma görevini üstlenir. Ateş, tedirginliğe neden olsa da aslında vücuda, akyuvar sayısını çoğaltma, antikor üretimini ve interferon salgısını arttırma (virüslerin hücrelere saldırmasını önleme), mikropların üremesini yavaşlatma ve bakterilerin demirle beslenmesini engelleme gibi çeşitli faydalar sağlayan bir durumdur. Kısacası ateş, yaşanan hastalığın yalnızca bir parçasıdır.

Bu nedenle de ciddi bir durum olmadığı müddetçe vücut için yararlı bir uyarandır. Ayrıca, ateşin derecesi ile hastalığın ağırlığı arasında herhangi bir bağ bulunmamaktır. Yüksek ateş genel olarak bir enfeksiyon kaynaklıdır. Çocuklar 5-6 yaşlarına kadar sıklıkla enfeksiyon bağlantılı ateşli hastalıklar yaşayabilir. Bu enfeksiyonlar, vücut bağışıklığında bir problemle karşılaşılmadığı sürece savunma sistemini daha da güçlendirir.

Her zaman tıbbi müdahale gerekmez

Çocuklarda her ateş yükselmesi hekim desteği gerektirmeyebilir. Ateş, dikkat çerçevesinde anne-baba tarafından da kontrol altına alınabilir. Fakat uzman müdahalesinin gerekebildiği durumlar da olabilir. Ateş değeri 39 derece ve üzerinde seyrediyorsa ve çocuk direnç sahibiyse ılık duş aldırılabilir. Ayrıca ıslatılmış havlularla çocuğun koltuk altı, diz arkaları, dirsek içleri ve boyun çevresi gibi büyük damarların yüzeye yakın geçtiği yerlere de kompres yapılabilir. Fakat ateşi yükselen çocuk 3 aydan daha küçükse ilk müdahalenin ardından uzman bir hekime başvurulmalıdır.

Peki her çocuk havale geçirir mi ya da her ateş havaleye neden olur mu? Her çocuk ateşten havale geçirmez. Ateşin yüksekliği de havale için belirleyici değildir. Ateşli havaleler genellikle 1-4 yaş arası çocuklarda görülür. Özellikle genetik eğilimi olanlar yani anne veya babanın ailesinde ateşli havale öyküsü bulunan çocuklarda rastlanmaktadır.

Çocuk ateşlenince neler yapılabilir?

Doktor Aviva Jill Romm da ateşin panik olunacak bir durum olmadığını vurguluyor ve ateşli çocuğu rahat ettirmek için önerilerini şöyle sıralıyor:

• Ateşli çocuğu, ateşi olan her gün için bir gün fazladan evde tutun ve iyice dinlenmesini sağlayın. Böylece daha tam iyileşmeden başka mikroplarla karşılaşmasını engelleyebilirsiniz.
• Hasta çocuğu televizyon karşısına oturtmak bir çözüm gibi gözükse de anne veya babanın ilgisi televizyondan yansıyanlardan çok daha iyileştiricidir.
• Ateşli çocuk bolca sıvı tüketmeli. Her saat başı bir bardak sıvı almalı. Taze sıkılmış meyve suları, bitki çayları, içine biraz limon sıkılmış su verilebilir. Bebekler ise normalden daha sık emzirilebilir.
• Eğer çocuk iştahlı değilse sakın yemeye zorlamayın. Vücut enfeksiyonla uğraşırken sindirim için ayıracak enerjisi olmadığından yememesi normaldir. İyileştiğinde iştahını geri kazanacak ve aradaki farkı kapatacaktır.
• Çocuğu soğuk içecek ve yiyeceklerden bir de süt ürünlerinden uzak tutmak iyileşmeyi kolaylaştırır.
• Ateşli çocuğu asla soğuk suyla yıkamayın. Beden ısısından birkaç derece düşük suda banyo yaptırabilir; alnına, kasıklarına ve koltuk altlarına ılık suyla ıslatılmış bez koyabilirsiniz.

Damla Çeliktaban