Eğer bir ebeveynseniz, çocuğunuzun sosyal medya platformlarını kullanmasına izin verme fikri muhtemelen sizi oldukça endişelendiriyordur. Sonuçta, bu platformlarda bir sürü zararlı içerik var ve gençler genellikle neye dikkat etmeleri, neyi görmezden gelmeleri gerektiğini anlayacak olgunluğa sahip değiller. Üstelik, bu platformlar daha sorumlu bir şekilde kullanılsa bile bağımlılık yapabiliyor. Onları tamamen sosyal medyadan uzak tutmak da gerçekçi bir yaklaşım değil. Gerçek şu ki, çoğu genç, biz ne kadar kısıtlama getirsek de bir şekilde bu platformlara girmeyi başaracaktır. Ayrıca, sosyal medya gençler için önemli bir sosyal bağ kurma noktası olabilir ve aynı zamanda hobilerini geliştirebilecekleri, yaratıcılıklarını derinleştirebilecekleri bir alan da sunar. Bu nedenle, çoğu ebeveyn tam kısıtlama ile tamamen serbest bırakma arasında bir denge arıyor. Sosyal medyayı tamamen yasaklamak ya da ebeveyn kontrolleri kullanmak, algoritmalarla oynamak gibi şeyler tamamen güvenilir çözümler değildir; ancak ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bazı detaylar da yok değil.

Sosyal medyayı tamamen yasaklamak, ya da ebeveyn kontrollerini kullanmak, algoritmaları ayarlamak, kusursuz yöntemler değildir. Gençler genellikle bu kısıtlamaları aşmanın yollarını bulur. Örneğin, belirli hashtag’leri veya anahtar kelimeleri engellemek için araçlar kullandığınızı varsayalım. Gençler, bu kelimeleri yanlış yazarak bu engelleri aşabilir. Ayrıca genellikle bu yasakları nasıl devre dışı bırakacaklarını da öğrenirler. Bazı gençler ise arkadaşlarının onlara DM üzerinden içerik göndermesiyle aynı içeriklere erişebilir. Aile terapisti Shaina Goelman, “Bu araçlar sahte bir güvenlik hissi yaratabilir. Tüm güvenlik ayarlarını etkinleştirmiş ebeveynlerle çalıştım ve yine de çocukları, birilerinin onlara doğrudan bir şey göndermesi nedeniyle zorlanıyordu”. Goelman, anahtar kelime engellemeleri ve içerik kısıtlamaları gibi adımların faydasız olduğunu düşünmüyor, ebeveynlerin bunları araştırmasını öneriyor ama ebeveynlerin yapabileceği en koruyucu şeyin, çocuklarının sosyal medya konusunda kendi iç filtresini geliştirmelerine yardımcı olmak olduğunu söylüyor. “Onlara, içeriğin bedenlerinde nasıl bir his uyandırdığını fark etmelerini öğretin,” diye öneriyor Goelman. Çocuğunuza şu soruları sormasını önerebilirsiniz: Kaydırma yapmak beni endişelendiriyor mu? Kendimi başkalarıyla mı kıyaslıyorum? Bu farkındalık becerileri, herhangi bir ebeveyn kontrol ayarından çok daha önemlidir.

Güvenlik ayarlarına odaklanın

Gerçek şu: Çocuğunuzun sosyal medya kullanmasına izin veriyorsanız, çevrimiçi olarak zararlı içeriklerle karşılaşmayacağından %100 emin olmanın hiçbir yolu yok. Ancak bu, hiçbir şey yapmadan oturmanız gerektiği anlamına da gelmiyor. “Tamamen güvenli bir akış oluşturamazsınız, ama zararı azaltabilir ve gördükleri içerikler etrafında bağlantı kurma fırsatları yaratabilirsiniz,” diyor Goelman. Hangi ayarların önemli olduğundan emin değilseniz, Goelman şu önerilerde bulunuyor:

• Kısıtlı modu etkinleştirin

• Otomatik oynatmayı kapatın

• Hesapları gizli yapın

• Yabancılardan gelen DM’leri devre dışı bırakın

• Yorum filtrelerini kullanın

Algoritmalar hakkında konuşun

Konu sadece ayarlardan ibaret değil; gençleriniz için daha olumlu bir sosyal medya akışı oluşturmak da önemli. Algoritmalar, kullanıcının etkileşimde bulunduğu içeriklere göre şekillenir. Bu nedenle çocuğunuzu şu konularda teşvik edebilirsiniz:

• Akışlarını düzenlemek için aktif olarak “ilgilenmiyorum/beğenmedim” butonlarını kullanmak

• Hoşlanmadıkları veya onlar için zararlı olabilecek içerikler paylaşan hesapları takip etmeyi bırakmak ya da sessize almak

• Daha sağlıklı ilgi alanlarını teşvik eden hesapları takip etmeye özen göstermek

Terapist Caitlin Severin, “Gençlerle, takip ettikleri hesaplar hakkında sohbet edin” diyor. Severin’e göre bu, şunları içerebilir:

• Çocuğunuzun ilgi alanlarını ve değerlerini yargılamadan merakla keşfetmek

• Hangi içerik üreticilerini takip ettiklerini ve neden o içeriklerin ilgilerini çektiğini sormak

• Telefonda saatler geçirdiklerinde nasıl hissettiklerini konuşmak

• Keyif aldıkları diğer aktiviteler hakkında onlarla konuşmak.

Tehlikeli içerikler için bir protokol oluşturun

Şiddet içeren veya ayrımcı söylemlerden, beden algısı bozukluğunu teşvik eden güzellik içeriklerine ve zararlı sosyal medya “akımlarına” kadar sosyal medya, gençleri hedef alan birçok tehlikeli trendle dolu. Bu nedenle uzmanlar, ebeveynlerin çocuklarıyla bu tür trendleri nasıl fark edecekleri ve bu içeriklerle karşılaştıklarında nasıl başa çıkacakları konusunda konuşmalarını öneriyor. Her şeyi kontrol etmeye çalışmaktan daha etkili olan şey birlikte izlemektir. Bazen çocuğunuzla birlikte oturun ve size takip ettikleri hesapları göstermelerini isteyin; sorgulayıcı değil, meraklı bir tavırla…Çocuklarınız çevrimiçi olarak tehlikeli içeriklere maruz kaldığında bu durum zorlayıcı olabilir, ancak bunu sınırlar, kimlik ve temel değerler hakkında daha derin bir sohbet için fırsata çevirebilirsiniz. Bu konuşmalarda önemli olan yargıyı azaltmak ve gençlerin düşüncelerini işlemesi için alan yaratmaktır. Gençlere açık uçlu sorular sormak, onların kendi inanç ve değerlerini geliştirmelerine yardımcı olur ve kendileri için sağlıklı sınırlar belirlemelerini teşvik eder.

Severin, gençlerle bu tür konuşmalar yaparken şu soruları sormayı öneriyor:

• Bunu gördüğünde nasıl hissettin?

• Sence biri neden böyle bir şeyi internete koymak ister?

• Gördüğün şeyle ilgili bir şeyi değiştirme gücün olsaydı, neyi değiştirirdin?

• Bunu görmek, bakış açında veya inançlarında herhangi bir şeyi değiştirdi mi?

Kendilerini güçlü hissetmelerine yardımcı olun

Bir gencin sosyal medya kullanmasına izin vermek kötü bir şey olmak zorunda değil; gerçekten! Bu, çocuğunuzla aranızdaki bağı güçlendirmek hem de onların değerlerine ve bağlantılarına dayalı sağlıklı, dengeli bir akış oluşturma konusunda kendilerini güçlü hissetmeleri için bir fırsat olabilir.

Referanslar

Wendy Wisner, “How To Help Your Teen Use Social Media Safely”. Şuradan alındı: https://www.parents.com/how-to-help-your-teen-use-social-media-safely-11825932