Vücudunuz için egzersiz yapmanız gerektiğinizi bilseniz de, zihninize de egzersiz yapmanın önemli olabileceğini biliyor muydunuz? Beyin egzersizleri, zihni güçlendirmek ve hatta zekayı artırmak için sıkça karşımıza çıkar. Birçok bilişsel bilimci, beyin egzersizleri hakkındaki iddiaların abartılı ve yanıltıcı olduğunu öne sürse de, belirli türdeki aktivitelerin beyninizin sağlığı için faydalı olabileceğini gösteren çok sayıda araştırma vardır.

1. Zihninize bakmak için vücudunuza bakın

Zihninize bakmak istiyorsanız, vücudunuza bakmak ile başlamanız gerekir. Araştırmalar defalarca göstermiştir ki, egzersiz ve düzgün beslenme gibi sağlıklı davranışlarda bulunan kişiler, yaşlanma süreciyle ilişkili bilişsel gerilemelere daha az duyarlıdır. Bir çalışma, egzersizin beyninizi yaşlandıkça küçülmekten koruyabileceğini ortaya koydu. Araştırmacılar ayrıca egzersizin, beynin hipokampüsünde yeni beyin hücrelerinin oluşumunu (nörogenez) teşvik edebileceğini buldular.

2013 yılında yayınlanan bir çalışma, otuz yıl boyunca yaklaşık 2.300 erkeğin sağlıklı davranışlarını inceledi. Araştırmacılar, katılımcıların orta yaşta başlayan ve yaşlılık boyunca devam eden davranışlarını ve bilişsel yeteneklerini incelediler. Araştırmacılar, belirli sağlıklı davranışları uygulayan erkeklerin yaşlandıkça bilişsel bozulma ve demans yaşama olasılıklarının yaklaşık %60 daha az olduğunu buldular. Bu sağlıklı davranışlar arasında sigara içmemek, sağlıklı bir vücut kitle indeksini (BMI) korumak, düzenli egzersiz yapmak, bol miktarda sebze ve meyve tüketmek ve düşük ila orta düzeyde alkol tüketmek bulunuyordu.

Bu nedenle, daha iyi bir zihin inşa etmek istiyorsanız, önce fiziksel sağlığınız üzerinde çalışmaya başlayın. Bir yürüyüşe çıkın, beslenmenize daha fazla taze meyve ve sebze ekleyin ve aşırı alkol tüketimi veya tütün kullanımı gibi kötü alışkanlıklardan kurtulmaya çalışın. Bunların bazıları diğerlerinden daha zor olabilir, ancak beyniniz size yıllarca teşekkür edecektir.

2. Şehir haritasını hafızadan çizin

Mahallenizin sokaklarını gözünüz kapalı bir şekilde gezebileceğinizi hissedebilirsiniz, ancak beyninize meydan okuyarak mahallenizin veya şehrinizin haritasını hafızadan çizmeyi deneyin. Ana caddeleri, önemli yan sokakları ve yerel simge yapıları dahil etmeye çalışın. Bitirdikten sonra hafıza haritanızı gerçek bir haritayla karşılaştırın. Nasıl yaptınız? Kaçırdığınız şeylere şaşırdınız mı? Bu aktiviteyi çok kolay bulduysanız, daha az tanıdık bir alanın haritasını çizmeyi deneyin.

Market veya doktorun ofisine gitmek, arabanızın direksiyonundayken basit ve neredeyse otomatik gibi görünebilir. Ancak, mahallenizin düzenini hatırlamaya ve çizip etiketlemeye zorlamak beyninizin çeşitli bölgelerini harekete geçirmeye yardımcı olur.

3. Yeni bir şeyler öğrenin

Bu beyin egzersizi biraz bağlılık gerektirir, ancak aynı zamanda size en fazla fayda sağlayabilecek olanlardan biridir. Yeni bir şeyler öğrenmek, beyninizi zinde tutmanın ve sürekli olarak yeni zorluklar getirmenin bir yoludur.

Bir çalışmada, araştırmacılar yaşlı yetişkinlere dijital fotoğrafçılık ve yorgan yapımı gibi çeşitli yeni beceriler öğrenmeleri için görev verdiler. Ardından hafıza testleri yaptılar ve deney gruplarını kontrol gruplarıyla karşılaştırdılar. Kontrol gruplarındaki kişiler, film izlemek ve radyo dinlemek gibi eğlenceli ama zihinsel olarak zorlayıcı olmayan aktivitelerde bulunmuşlardı. Araştırmacılar, yalnızca yeni bir beceri öğrenen katılımcıların hafıza testlerinde iyileşme gösterdiğini buldular. Ayrıca, bu hafıza iyileştirmelerinin bir yıl sonra tekrar test edildiklerinde hala mevcut olduğunu keşfettiler.

Denemek isteyebileceğiniz bazı şeyler arasında yeni bir dil öğrenmek, müzik aleti çalmayı öğrenmek veya yeni bir hobi öğrenmek bulunur. Zihninizi esnetmekle kalmaz, aynı zamanda sürekli olarak yeni bir şeyler öğrenir, becerilerinizi genişletir ve daha yetkin hale gelirsiniz.

4. Baskın olmayan elinizi kullanmayı deneyin

Sırada, bir nörobiyoloğun beyninizi "canlı tutmanıza" yardımcı olabileceğini önerdiği ilginç bir beyin egzersizi var. Uzmanlar, beyninizin daha aktif olmasını sağlayabileceği için baskın olmayan elinizi kullanmayı önerir. Karşıt elinizi kullanmak bu kadar zorlayıcı olabileceği için, beyin aktivitesini artırmak için harika bir yol olabilir.

Akşam yemeği yerken veya bir şeyler yazarken elleri değiştirin. Zor olacaktır, ancak tam olarak amaç da budur. En etkili beyin aktiviteleri genellikle kolay olmayanlardır.

5. Sosyalleşin

2019 yılına ait çalışmalar, sosyal olarak aktif olan kişilerin, demans ve Alzheimer hastalığı geliştirme riskinin daha düşük olduğunu göstermektedir. Sosyalleşmek genellikle beynin birçok bölgesini harekete geçirir ve birçok sosyal aktivite, beyninize de faydalı olan fiziksel unsurlar içerir. Örneğin; spor yapmak.

Eğer doğuştan içe dönük biriyseniz, sosyal etkileşim aramak hem kısa hem de uzun vadede beyninize faydalı olabilir. Sosyal olarak meşgul kalmak için bazı fikirler şunlardır:

• Topluluğunuzda gönüllü fırsatlarına kaydolmak
• Bir kulübe katılmak
• Yerel bir yürüyüş grubuna katılmak
• Arkadaşlarınız ve ailenizle yakın temasta kalmak

6. Meditasyon yapın

Düşünmemiş olabileceğiniz bir beyin egzersizi aslında oldukça etkili olabilir—meditasyon. Özellikle farkındalık meditasyonu, pozitif psikologlar tarafından faydalı etkileri için sıkça önerilir. Araştırmalar, farkındalık ve meditasyonun daha büyük nöroplastisite, azalmış beyin yaşlanması ve gelişmiş bilişsel yeteneklerle ilişkili olduğunu öne sürmektedir.

Bu beyin egzersizini denemeye hazırsanız, farkındalık meditasyonu uygulamak için hızlı bir rehber okuyabilirsiniz. Ayrıca farkındalığı günlük yaşamınıza dahil etmek için bazı kullanışlı ipuçlarını da gözden geçirebilirsiniz.

7. Beyin egzersizi oyunları hakkında ne düşünmelisiniz?

Muhtemelen en azından bir kez duymuş veya denemişsinizdir, birçok beyin egzersizi oyunları, web siteleri ve uygulamaları var. Bu araçların, bu tür bilgisayarlı beyin egzersizlerinin zihinsel esnekliğinizi artırabileceği, yaşlandıkça sizi daha zinde tutabileceği ve hatta sizi daha zeki yapabileceği iddia edilmektedir. Bu iddiaların doğru olup olmadığı konusunda hala birçok tartışma olsa da, bu tür zihinsel oyunların beyniniz için iyi olabileceği düşünülmektedir.

Ancak, zaten bilgisayar ekranınıza veya akıllı telefonunuza fazla zaman harcıyorsanız, zamanınızı yürüyüşe çıkmak, yeni bir hobiyle ilgilenmek veya bir arkadaşınızı ziyaret etmek gibi aktivitelerle geçirmeniz muhtemelen çok daha iyi olacaktır. Tüm bu aktiviteler, beyninizin sağlığı ve canlılığı üzerinde büyük uzun vadeli etkiler yapabilir.

Referanslar:

Kendra Cherry. "7 Brain Exercises to Strengthen Your Mind". Şuradan alındı: https://www.verywellmind.com/brain-exercises-to-strengthen-your-mind-2795039. (01.03.2022).