Kendimize gerçekten iyi bakmak zor bir iş. Özellikle başka sorumluluklarımız varsa: aile, iş, evcil hayvanlar, faturalar, ev işleri… En temel ihtiyaçları bile karşılamak bazen aşırı zor gelirken öz bakım, yapılacaklar listesine eklenen bir yük gibi görünebilir. Ama bakış açımızı değiştirip, öz bakımın aslında öz saygı olduğunu hatırlayarak bu süreci kolaylaştırabiliriz. Erken yatmak, ikinci bir birayı reddetmek, boş bir online dokümandaki imlece bakmak yerine yeşil ve canlı bir şeye bakmak; bunların hepsi kendimize saygı göstermenin basit yollarıdır. Aşağıda bütçe dostu öz bakım fikirleri bulacaksınız, çünkü kendimize bakmakta eksik kaldığımız dönemlerde çoğumuz harcamalarımıza da dikkat ediyoruz. Bu uygulamalardan birkaçını seçerken, bunların özellikle şefkatli ve besleyici aktiviteler olduğunu kendinize hatırlatın. Ve “tam olarak doğru yapamadığınızı” hissediyorsanız bunun da sorun olmadığını bilin. Dinlenin ve yarın tekrar deneyin.

Evde öz bakım

• Nevresimlerinizi, havlularınızı, bornozlarınızı ve perdelerinizi yıkayın. Yeniden yerleştirdikten sonra derin bir nefes alın.

• Evinizdeki tüm yüzeyleri boşaltın ve silin. Bunu zihinsel dağınıklığı temizleme pratiği olarak görün.

• Dolabınızı şu hedefle yeniden düzenleyin: Bu kapıyı açtığımda sevinç hissetmek istiyorum. Bu, listenizden zorla silinecek bir iş değil; günlük rutininizi daha keyifli hâle getirmek için yaratıcılığınızı kullanma yoludur.

• Evinizin düzenini değiştirin, bu sadece kanepenizi biraz sola kaydırmak bile olabilir. Akışınızı olumlu ve bilinçli bir şekilde değiştirin.

• Çantanızı veya günlük kullandığınız çantanızı temizleyin.

• Bitkilerinizin yapraklarını silip güzelce parlatın. Güneşe koyun ve siz de onlarla birlikte güneşin tadını çıkarın. Işığı içinize çekin.

• Bir meditasyon köşesi oluşturun.

• Süresi dolmuş makyaj ve güzellik ürünlerinizi yenileyin.

• Sizi uzun süredir yoran işleri listeleyin ve tek tek halledin.

• Evinizi tozdan arındırın.

• Eski gazetelerinizi, gereksiz postalarınızı, dergilerinizi geri dönüştürün. İsterseniz bunları basit bir el işi projesine dönüştürün.

• Evinize bir buket çiçek ekleyin; marketten indirimli çiçekler alabilir veya yere düşmüş bitkilerden, çiçeklerden birkaçını toplayabilirsiniz. Daha da iyisi, eski kâğıt mendilleri kalıcı çiçek dekoruna dönüştürebilirsiniz.

• Bir mum ya da tütsü yakın veya aromaterapi difüzörü kullanın. Size anılarınızı hatırlatan veya moralinizi yükselten kokularla çevrenizi sarın.

• Kanepe minderleriyle bir kale yapın. Bir el feneriyle battaniyenin altında kitap okuyun. Çocuk olmanın nasıl bir his olduğunu yeniden hatırlayın.

• Kitaplığınızı gözden geçirip kitaplarınızı renklere veya türlere göre düzenleyin. Artık sevmediğiniz kitapları bağışlayın ve bazı favorilerinizi komşularınıza veya arkadaşlarınıza ödünç vermeyi düşünün.

• Duvarlarınız için sanat eserleri yapın. Elinizdeki malzemeleri kullanın, eski fotoğrafları asın ve size ilham veren şeylerle alanınızı süsleyin.

• Dijital fotoğraflarınızı masaüstünüzde klasörlere ayırın. Bu sürede favori anılarınızı ve güzel anlarınızı düşünerek keyifle vakit geçirin.

İlginizi çekebilir: Öz bakım ne demek?

Öz bakım olarak görebileceğiniz hobiler

• Evde kendi manikür-pedikürünüzü yapın. Elleriniz ve ayaklarınızı ıslatın, tırnak etlerinizi kesin, birkaç kat oje sürün; kendinize özenli bir bakım armağan edin.

• “Bir bölüm daha dizi”ye hayır deyin ve bunun yerine 25 dakikalığına hafif bir aktivite yapın; esneme, kitap okuma veya sadece uzun bir uyku rutini gibi.

• Size uygun bir el işi bulun ve bunu önceden planlayın. Rahatlatıcı seçenekler arasında boyama, nakış, tığ işi, örgü veya iğne nakışı bulunur.

• Size iyi gelen bir oyun oynayın.

• Gün içinde zaten yaptığınız bir şeyi daha iyi hâle getirin. Örneğin, işe giderken haberler moralinizi bozuyorsa müzik dinlemeyi deneyin.

• Sabah rutininizi değiştirin; kahve, kahvaltı ve duşunuzu telefonunuza bakmadan önce yapmayı deneyin. Veya sabah sosyal medyada gezinmek yerine bir günlük e-posta bültenine abone olun.

• Odanızda gördüğünüz şeyleri çizin. Bu, zihninizi rahatlatmanıza ve o anda şükran duygusunu geliştirmenize yardımcı olacak bir farkındalık egzersizidir.

• Şiir yazın. İster şairane ister asi duygularla dolu olsun, kelimelerinizi kucaklayın. Şiirleriniz size kendiniz hakkında ne anlatıyor?

• Bir sesli kitap uygulaması deneyin ve yemek yaparken, temizlik yaparken, el işiyle uğraşırken veya egzersiz yaparken dinleyin.

• Gelişigüzel değil, önceden planlanmış bir film gecesi düzenleyin. Ne izleyeceğinizi, ne zaman ve kiminle izleyeceğinizi belirleyin. Atıştırmalıklarınızı ve battaniyelerinizi hazırlayın.

• Tek başınıza bir konsere gidin veya bir arkadaşınızı da götürüp bunu bir randevuya dönüştürün.

• Çok sevdiğiniz giysilerinizi onarın veya bu konuda yardım alın. Bu hem daha düzenli hissetmenizi sağlar hem de gardırobunuza yeniden hayat kazandırır.

• Hobinizi bir işe dönüştürdüyseniz, eskiden olduğu gibi sadece hobi için vakit ayırın. Örneğin, profesyonel fotoğrafçıysanız amaçsız bir fotoğraf turuna çıkın.

• Kendinize taze ekmek pişirin. Sürecin yavaşlığını kucaklayın, yoğurmanın fiziksel varlığını hissedin, hamurun mayalanırkenki kokusunu içinize çekin. Ekmek yapmak çok az maliyetlidir ama ödülü her zaman lükstür.

• En sevdiğiniz yemeği pişirin. Masayı tam takım çatal bıçakla kurun, bir şişe içecek ve pırıl pırıl bardaklar çıkarın. Mum yakın. Sunuma odaklanın ve kendinize değerli, besleyici ve lezzetli yemekler yemeye layık olduğunuzu hatırlatın.

• Akşam yemeğinde fazladan yemek yapın ve kalanları ertesi gün öğle yemeği için saklama kaplarına koyun. Hazırlarken gece için yulaf da yapın.

• Kendiniz için bir ebeveynlik kitabı okuyun. Öz bakım ve öz konuşma yaklaşımınızı nasıl geliştirebileceğinizi düşünün ve kendinize olan güveninizi yeniden kazanın.

• Bir battaniye serin ve yıldızlara veya bulutlara bakın. Tek amaç, gözlerinizi rahatlatmak ve hayal gücünüze teslim olmaktır.

• Bir şeyler ekin; bahçeciliğin ruhsal ve duygusal faydaları çok fazladır. Toprağınız yoksa ev bitkisi yetiştirin. Ev bitkiniz yoksa sabah yürüyüşünde dışarı çıkıp bitkilere dokunun. Güllerin kokusunu içinize çekin.

Vücudunuz için öz bakım

• Ne yapıyorsanız durun ve bir bardak su için. Yanınızda her zaman dolu bir su şişesi veya bardak bulundurun.

• Üç derin nefes alın. Veya eski nefes tekniklerini ve faydalarını keşfedin.

• Sabah kahvenizi yavaşça demleyin ve kahve telvesini bir sonraki duşunuzda cildinize nazikçe peeling yapmak için kullanın.

• En sevdiğiniz takıları takın.

• En sevdiğimiz yüz maskesini deneyin.

• Kendinize meyve tabağı hazırlayın; elma dilimleyin, portakal soyun, ahududu ve böğürtlenleri yıkayın, kavun topları yapın; mevsime göre ne varsa, nefis ve uygun fiyatlı meyvelerle şık bir tabak hazırlayın. Tüm favorilerinizin tatlarının tadını çıkarın.

• Beş, on veya on beş dakika esneme hareketleri yapın. Vücudunuzu olduğu yerde karşılayın; esneklik hedefleri koymanıza gerek yok, sadece sınırlarınız içinde hareket edin ve bedensel hareketin tadını çıkarın.

• Kendinize masaj yapın; elleriniz başlamak için harika bir yerdir.

• Bir yürüyüşe çıkın, sadece bloğun etrafında bile olabilir (yürüyüş meditasyonunu deneyebilirsiniz).

• Kendinize meme muayenesi yapın. Vücudunuz için neyin normal neyin normal olmadığını öğrenin, yumruları, tutarsızlıkları ve ağrı noktalarını kontrol edin.

• Erken kalkmanızın gerekmediği günlerde sabah alarmını kapatın. Çocuklarınız ve destek olacak biri varsa, sabahı uyumaya ayırdığınızı söyleyin ve çocuklarla onların ilgilenmesini isteyin.

• Fiziksel olarak yorucu bir şey yapın: karton kutuları geri dönüşüm için parçalayın, sokağın sonuna kadar koşun, evin girişinde ip atlayın. Stresinizin tükenip vücudunuzdan çıktığını hayal edin.

• Ev yapımı şeker peelingi ile dudaklarınızı ölü deriden arındırın, ardından favori rujunuzu veya balsamınızı sürün. Aynaya gülümseyin ve kendinize güzel bir şey söyleyin, çünkü dudaklarımızdaki nezaket en güzel dokunuştur.

• Sevdiğiniz kokuda bir losyon alın. Sonraki duşunuzda onu cildinize bolca ve sevgiyle uygulayın. Bu beden, tümüyle size ait.

• Sağlığınızı destekleyen randevuları planlayın; hepsini bir anda yapabilir veya önümüzdeki haftalarda yavaş yavaş listenize ekleyebilirsiniz. Arama yapmak stresli olsa bile bunu gelecekteki kendinize bir hediye olarak verin.

• Tam istediğiniz türde bir duş alın. Uzun, kısa, sıcak, soğuk, lüks ürünlerle veya uygun fiyatlı sabunla; bedeninizi yıkayın ve dünyayla yüzleşmenizi sağlayan bu bedeni yenileyin.

• Sabah veya akşam rutininizde, saçınızı yavaşça taramak veya saç derinize masaj yapmak için birkaç ekstra dakika ayırın. Gerektiğinden birkaç kez fazla tarayın; bu da bir öz bakım şeklidir.

• Bir yakınınızdan size huzur veren bir sarılma veya fiziksel temas isteyin.

• Dışarı çıkın. Sadece ayakkabılarınızı giyin ve dışarı çıkın; gerisini bedeniniz belirlesin. Belki sadece güneşte dikilip kalırsınız. Bu da yeterli.

• Kahveyi bırakıp, bolca çay için. Çay hem nemlendirici hem besleyici olabilir ve midemize daha kolay gelebilir.

• Kendinizi duyusal deneyimlerle kuşatın; koku, görme, tat, dokunma, işitme.

Zihniniz için öz bakım

• Sessiz bir alan bulun ve şükredin.

• Sosyal medyada sizi yetersiz hissettiren hesapları yirmi dakika boyunca takipten çıkarın. Çıkaramıyorsanız sessize almayı deneyin; bunu kimse bilmeyecek! Sonrasında daha hafif hissedeceksiniz.

• Meditasyon yapmayı öğrenin, günde sadece on dakika bile olsa, hatta “kötü” olduğunuzu düşünseniz bile. Sadece var olmak için zaman ve alan yaratın.

• Tüm favori şarkılarınızdan bir çalma listesi oluşturun. Her şarkının size hatırlattığı anıların üzerinizden geçmesine izin verin.

• Telefon hijyenini uygulayın! Telefonunuzu temizleyin ve işletim sisteminizi güncelleyin. İhtiyacınız olmayan tüm kırmızı bildirim baloncuklarını kapatın.

• Şu anda bulunduğunuz yerde minnettar olduğunuz her şeyin fotoğrafını çekin. Bu fotoğrafları zor günlerde tekrar bakmak için özel bir albümde toplayın veya sosyal medyayı şükran günlüğü olarak kullanın.

• Kendinize bir fincan çay hazırlayın ve gereksiz tüm e-posta listelerinden çıkın. Gelecekte zihninizi boşaltabilmek için gelen kutunuzu temizleyin.

• Yürürken, müzik dinlerken veya evi temizlerken kendinize hayal kurma izni verin.

• Ücretsiz (ve uygun fiyatlı) çevrimiçi eğitim platformlarından birinde çevrimiçi bir kurs alın.

• Bilgisayar masaüstünüzü ve/veya telefon ana ekranınızı düzenleyin. Arka planınızı size ilham veren veya sizi destekleyen bir görsel ya da alıntıyla değiştirin.

• Şifrelerinizi güncelleyin ve çevrimiçi ortamda kendinizi güvende tutun.

• Küçükken en sevdiğiniz kitaplardan birini yeniden okuyun, en sevdiğiniz filmi tekrar izleyin, çocukken en çok sevdiğiniz atıştırmalıkları yiyin. Çocukken size neyin neşe verdiğini hatırlayın!

• Telefonunuzu yanınıza almadan dışarıya çıkın.

• Bir şeyleri önceden planlayın; cuma günü sipariş edeceğiniz yemeği veya beş yıl sonrası için bir tatili. Önünüzde bir şeyin olacağını bilmek motive ve iyimser kalmanıza yardımcı olabilir.

• Bağış yaparak veya gönüllü olarak cömertlik uygulayın. Ne olursa olsun, anlamlı bir amaç için sessiz ve bilinçli bir şekilde yapın.

• Kendi kendinize sanat terapisi uygulayın.

• Sizin için işe yarayan olumlu onaylamalar geliştirin ve bunları günlük olarak görünür veya akılda kalıcı şekilde kullanın.

• Dürüstçe günlük tutun.

• Kendiniz için en büyük hayallerinizi ve umutlarınızı yazın; EN BÜYÜK olanları, yani hiçbir şeyi sakınmadan. Bunu kimsenin görmesine gerek yok.

• Çocukluğunuza bir mektup yazın. Şimdi bildiğiniz hangi şeyler küçük halinizi şaşırtırdı?

• Şimdiki kendinize el yazısıyla bir not yazın. Hatırlamak istediğiniz şey ne? Marketten kahve almak olabilir veya sevgiye ve değere layık olduğunuzu hatırlatmak olabilir.

• Kendi kendinize olumlu konuşma sizin için zorsa, nötr konuşmayı deneyin. Size uyan küçük adımları atın.

• Değerlerinizi yazın. Sizin için en önemli olan nedir ve bu şeyleri günlük yaşamınızda nasıl daha derin şekilde önceliklendirebilirsiniz?

• Başkalarıyla ilişkiniz dışında kim olduğunuzu kendinize hatırlatın. Belki ebeveynsiniz veya birinin çocuğusunuz; ama bu etiketlerin dışında siz kimsiniz?

• Ruh hâlinizi bir gün boyunca veya birkaç gün boyunca takip edin. Her iki saatte bir ne hissettiğinizi not edin ve ruh hâlinizin nasıl değiştiğini, nelerin olumlu veya olumsuz etkilediğini gözlemleyin.

• Güvendiğiniz bir arkadaşınıza nasıl hissettiğinizi mesajla yazın. Doğrudan olmak sorun değil; bir dinleyici, sevgi dolu bir söz veya şefkatli bir tavsiye isteyebilirsiniz.

• Birini affedin, bu kendiniz bile olabilir.

Referanslar

Emily Mcgowan. “99 Inexpensive Self-Care Ideas For Your 2025 Routine”. Şuradan alındı: https://www.thegoodtrade.com/features/self-care-ideas/