Kış geldiğinde ve günler kısaldığında, pek çok kişi aşması zor bir düşük enerji hâli yaşar. Sabah uyanıldığında baş ağırdır, kişi kendini iyi hissetmez; hatta tam bir gece uykunun ardından bile hâlâ uykulu olabilir. Öğleden sonra ise enerji hızla tükenir. Ancak bu durumun tek sorumlusu soğuk hava değildir; bu mevsimsel yorgunluğun arkasında ciddi bir bilimsel neden vardır. Günler kısaldıkça insanlar daha az doğal ışık alır; bu da vücudun biyolojik saati olan sirkadiyen ritmi etkiler. D vitamini seviyeleri düşer, güneş ışığının azalması depresif belirtileri tetikleyebilir ve uyanıklık, hareketlilik ile duygusal dengeyi düzenleyen hormonlar daha düzensiz çalışmaya başlar. Fiziksel olarak daha az hareket edip ağır ve konfor odaklı yiyeceklere yönelindiğinde, kış yorgunluğunun neden bu kadar yaygın olduğu kolayca anlaşılır.
Ancak bunun iyi bir tarafı da var: Bu ayları kendinizi sürükleyerek geçirmek zorunda değilsiniz. Güneş ışığı, beslenme, hareket ve günlük rutinlerde yapılacak birkaç akıllı değişiklikle kış boyunca enerjik, üretken ve duygusal olarak dengeli kalmak mümkün. İşte en kısa ve soğuk günlerde bile enerji seviyenizi korumanıza yardımcı olacak beş basit ama etkili yöntem.
Erken kararan havalarda daha iyi hissetmek için…
1. Sabah güneşini ilacınız gibi kullanın
Kış aylarında güneş geç doğup erken batsa da vücudun sağlıklı çalışabilmesi için hâlâ güneş ışığına ihtiyacı vardır. Özellikle sabah ışığına maruz kalmak çok önemlidir; çünkü sirkadiyen ritmin düzenlenmesine yardımcı olur. Bu ritim; enerji düzeyi, uyku, iştah ve kortizol ile melatonin gibi hormonları kontrol eder. Uyanır uyanmaz, ilk bir saat içinde dışarı çıkıp sadece 10 - 15 dakika gün ışığı almak bile beyninize 'gündüz başladı' sinyalini güçlü şekilde iletir. Bu da uyanıklığı artırır, ruh hâlini iyileştirir ve sabah mahmurluğunu azaltır. Bu tek alışkanlık, gün boyunca daha dengeli enerji seviyeleri sağlamanın ve gece uykusunun kalitesini artırmanın anahtarı olabilir. Sabah güneşini, yan etkisi olmayan doğal bir enerji içeceği gibi düşünebilirsiniz.
2. Akıllı beslenin: Sıcak ve enerjiyi dengede tutan gıdalar tercih edin
Kış aylarında vücut daha fazla karbonhidrat ve şekerli yiyecek ister; çünkü hızlı ısınmaya ve anlık enerjiye ihtiyaç duyar. Ancak bu tür besinler enerji dalgalanmalarına yol açarak sizi daha da yorgun hissettirebilir. Bunun yerine, sizi tok tutan, ısıtan ve gün boyu enerjinizi koruyan yavaş sindirilen besinleri tercih edin. Öğünlerinize şunları ekleyebilirsiniz:
Bu besinler kan şekerini dengeler, metabolizmayı destekler, vücudu sıcak tutar ve yemek sonrası yaşanan ani yorgunluğu önler. Ayrıca kışın kahvaltıyı atlamamak da çok önemlidir; vücudun soğuğa karşı koyabilmesi ve uyanık kalabilmesi için enerjiye ihtiyacı vardır.
İlginizi çekebilir: İnsanlar kış uykusuna yatabilir mi?
3. Her 90 dakikada bir hareket edin: Hareket atıştırmalıkları
Soğuk hava, düzenli egzersizi sürdürmeyi zorlaştırabilir; ancak hareket etmek enerji ve ruh hâli için hâlâ çok önemlidir. Uzun ve yorucu antrenmanlar yerine, her 60 - 90 dakikada kısa hareket molaları vermeyi deneyin. Bu küçük hareketler kaslara giden kan akışını artırır, dolaşımı hızlandırır ve beyne daha fazla oksijen gitmesini sağlar. Sonuç: Anında enerji artışı. Deneyebileceğiniz küçük hareketler:
Bu kısa molalar öğleden sonraki enerji düşüşünü önler ve vücudu yormadan sıcak tutar. Ekstra etki için sabah 5 - 7 dakika esneme, akşam ise 5 dakika eklem hareketleri yapabilirsiniz. Az çaba, yüksek fayda.
4. Susamasanız bile su için
Kış aylarında pek çok kişi susuzluk hissetmediği için daha az su içer. Oysa hafif dehidrasyon bile baş ağrısı, dikkat dağınıklığı ve eklem sertliğine yol açarak günleri daha zor hâle getirir. Soğuk su içmek zorunda değilsiniz; ılık ya da oda sıcaklığında su da yeterlidir. Kış için basit hidrasyon alışkanlıkları:
Aşırı yorgun hissettiğinizde, kahveye yönelmeden önce bir bardak su için. Çoğu zaman yorgunluk, fark edilmeden geçen susuzluğun bir sonucudur.
5. Akşamları yeniden düzenleyin: Bir 'kışa özel sakinleşme rutini' oluşturun
Kısa günler beyninizi daha erken uyku vakti geldiğine inandırabilir ve bu da uyku döngüsünü bozabilir. Sonuç olarak daha uzun uyusanız bile yorgun uyanabilirsiniz. Akşam rutini, vücudunuza günün bittiğini ve kaliteli uykuya hazırlanma zamanının geldiğini haber verir. Basit bir kış akşam rutini:
Uyku daha derin ve düzenli olduğunda, soğuk ve karanlık sabahlarda bile daha dinç uyanırsınız.
Kış mevsimi mutlaka ağır, yavaş ya da yorucu olmak zorunda değildir. Önemli olan, bu mevsimle savaşmak yerine onun ritmiyle uyum içinde hareket etmektir. Sabah güneşini almak, besleyici ve sıcak gıdalar tüketmek, gün içinde düzenli olarak hareket etmek, yeterince su içmek ve sakin bir gece rutini oluşturmak; kış aylarını çok daha dengeli ve enerjik geçirmenizi sağlar. Bu küçük ama tutarlı alışkanlıklar, vücudunuzun doğal ritmini destekler ve yılın en kısa günlerinde bile kendinizi zinde, üretken ve zihinsel olarak berrak hissetmenize yardımcı olur.
Kaynak: Charu Sharma. "How to Keep Your Energy Levels Up During Shorter Days". Şuradan alındı: https://timeslife.com/health-fitness/how-to-keep-your-energy-levels-up-during-shorter-days/articleshow/125883154.html. (11.12.2025).
Sonbahar ruhunu canlandıran rutinler
Kış ayında ruhunuza iyi gelebilecek ritüeller
