Mental sağlık ve wellbeing uzmanı Shelly Dar "Terapi açısından bakıldığında, geleneksel aktiviteler sinir sistemi için gerçekten düzenleyici. Örgü örerken veya hamur yoğururken yapılan iki taraflı hareketler, toprağın ya da ipliğin duyusal girdisi ve öngörülebilir ritim, bedenimize güvenlik sinyali gönderiyor. Bunlar, savaş ya da kaç modunda kalmak yerine, dinlenip sindirmemize yardımcı olan parasempatik sinir sistemini aktifleştiriyor. Örgü üzerine yapılan çalışmalar, bunun kaygıyı ve kronik ağrıyı azalttığını ve meditasyona benzer etkiler gösterdiğini ortaya koyuyor. Bahçecilik ise daha düşük kortizol seviyeleri ve daha iyi ruh hâliyle ilişkilendirilmiş" diyor.

Örgü gibi, tığ işi de stres azaltımı ve ağrı yönetimiyle olumlu şekilde bağlantılı; yapboz yapmak yaşa bağlı bilişsel gerilemeyi yavaşlatabiliyor; kuş gözlemciliği de iyi oluşu artırdığı gösterilen aktivitelerden. Anı defteri hazırlama, yemek pişirme, kutu oyunları ve genel olarak el sanatları gibi aklınıza gelebilecek hemen her “büyükanne hobisi”nin faydalarını gösteren benzer çalışmalar var.

Shelly Dar konu hakkında ayrıca şu ifadeleri kullanıyor: "Benim klinik pratiğimde gördüğüm şu: Bu hobiler, insanlara kapitalist anlamda üretkenliğe bağlı olmayan bir başarma duygusu veriyor. Bir sırayı bitiriyorsunuz, bir biber topluyorsunuz, fırından ekmek çıkarıyorsunuz. Bu, bir iş görevini tamamlamaktan çok daha farklı bir tatmin sağlıyor; kemiklere işleyen bir tatmin. Hamurun kabarmasını ya da bitkilerin büyümesini beklemek zorundasınız. Bu zorunlu yavaşlık, suçluluk duymadan nasıl dinleneceğini unutmuş insanlar için adeta ilaç niteliğinde"

İlginizi çekebilir: Örgü örmenin psikolojik sağlığınıza faydaları

Geleneksel hobilere nasıl başlanır?

Zaten hayatında pek çok sorumluluk varken yeni bir hobiye başlamak ve ona bağlı kalmak gerçekten zor olabilir. Psikoterapist Eloise Skinner şöyle diyor: "Eğer bir “büyükanne hobisi”ne başlamak isterseniz. Yavaş ve tutarlı başlayın; günde 5-10 dakika bile yeni bir hobi rutini başlatmak için iyi bir adımdır. Bu hobiler tam anlamıyla anda olmayı ödüllendirdiği için, tamamen dalabileceğiniz zamanlar bulun (mesela yatmadan önce bir el işi projesi yapmak ya da sabahları kısa bir süre bahçeyle ilgilenmek gibi). Burada mesele sizi heyecanlandıran ve mevcut programına pratik şekilde uyabilecek bir hobi bulmak."

Burada, mükemmeliyetçiliği bırakmak çok önemli. Dar şöyle diyor: "Küçük başlayın ve kusurlu olmasına izin verin. Süslü ipliğe ya da kusursuz bir bahçe alanına ihtiyacınız yok. Basit bir tarif pişirin. Bir saksıya üç ot dikin. Bir temel dikiş öğrenin. Amaç ustalık değil; yapmanın kendisi." Dar ayrıca bu hobileri hayatın akışına yerleştirmeyi öneriyor; televizyon izlerken örgü örmek ya da sabah kahveni içerken bitkilerle ilgilenmek gibi...

Elbette bu hobileri tek başına öğrenmek ve uygulamak mümkün ama Dar bize topluluk gücünü unutmamamız gerektiğini hatırlatıyor. "Mümkünse, bunu zaten yapan birinden öğrenin" diyor ve ekliyor "Büyükannenize, komşunuza, bir topluluk bahçesindekilere sorun. Bu hobiler her zaman elden ele geçecek şekilde tasarlanmıştır ve o paylaşım sürecin şifasının bir parçası."

Başlangıç için bazı büyükanne hobileri

Bir hobiye başlamak hiç bu kadar kolay olmamıştı. Yakınınızdaki bir mağazadan nakış ya da tığ işi başlangıç seti alabilir veya zaten evde bulunan malzemeleri kullanabileceğiniz bir aktiviteye başlayabilirsiniz; tencere-tava, kalem-kâğıt… Her beceri için başlangıç videoları var; ayrıca çevrimiçi ya da kurslar da bulabilirsiniz. Ve kitaplardan öğrenmeyi unutmayalım! Hayatınızda çocuk varsa bunun ne kadar önemli olduğunu bilirsiniz.

Örgü: İki örgü şişi ve iplik kullanarak bir kumaş, sonrasında bir kıyafet ya da oyuncak, oluşturmak.

Tığ işi: Bir tığ ve iplik kullanarak kıyafet, oyuncak ya da ev dekoru yapmak.

Nakış: İğne ve iplikle kasnak ya da herhangi bir kumaş üzerine desenler, çizimler yapmak.

İğne keçeleme: Keçe iğnesi ve yün kullanarak oyuncaklar veya süsler yapmak.

Dikiş ve elbise dikimi: İğne-iplik ya da dikiş makinesiyle kıyafet tamiri ve yeni kıyafetler dikmek.

Anı defteri oluşturmak: Fotoğraflar, anılar, renkli/kâğıtlar, çıkartmalar ile yaratıcı sayfalar yapmak.

Resim ve çizim: Karalama bile olur! İyi olmak zorunda değil.

Mektup yazma: Mesajlaşma yorgunluğuna birebir. İstersen kaligrafi de öğrenebilirsiniz.

Yemek pişirme: Günlük yemekler, özel bir yemek hazırlığı veya misafir ağırlama. Yakınlarda yüz yüze yemek kursları da bulmayı deneyebilirsiniz.

Fırında yemekleri: Tatlılar, tuzlu tartlar ve ev yapımı ekmekler denemek.

Konserve yapma: Reçel, sos, turşu gibi tarifleri steril kavanozlarda saklamak.

Bahçecilik: Bahçedeki, balkonundaki ya da evindeki bitkilerle ilgilenmek; sukulentten kabağa kadar her şey olabilir.

Yapboz: Sabır testi ve “verimsiz” şeyler yapmaya izin verme pratiği.

Masa Oyunları: Uzun süredir çocuklara ve yaşlılara ait bir alan gibi görülse de, dünya çapında yükselen board game kafeler bunun herkese hitap ettiğini gösteriyor. Ayrıca bu hobiler arasında doğası gereği sosyal olan nadir aktivitelerden biri.

Kağıt oyunları: Özellikle yaşlı kuşaklarda popüler olan briç odaklanma, eğlence ve sosyalleşme sağlıyor. Ya da istersen solitaire deneyebilirsiniz.

Büyükanne hobileri hayatımıza entegre edilebilecek güçlü birer pratik. Bizi yavaşlamaya, neler yapabileceğimizi kendimize göstermeye ve üretkenlik koşusunun dışına çıkmaya çağırıyorlar. "Hem terapist hem de bir büyükanne olarak çalışmamda, insanların bu pratiklere yeniden bağlanırken adeta yumuşadığını görüyorum" diyor Dar ve ekliyor: "Omuzları düşüyor. Daha kolay gülüyorlar. Sırf iyi hissettirdiği için bir şeyler yapabileceklerini hatırlıyorlar. Atalarımızın önemini bildiği bu hobileri, kendi iyiliğimiz ve çevremizdekilerin iyiliği için yeniden sahiplenmemizin zamanı geldi. Her bir dikiş, tohum ya da dilim bize dinlenmeyi ya da neşeyi hak etmek zorunda olmadığımızı hatırlatıyor. Bunu, tek bir küçük insan eylemiyle bile olsa, kendimiz için talep edebiliriz."

Referanslar

Iris Goldsztajn. “Why “Grandma Hobbies” Are Good For You — And 16 Activities To Try”. Şuradan alındı: https://www.thegoodtrade.com/features/grandma-hobbies/