Sen neymişsin D vitamini?

Bugünlerde D vitaminin önemini duymayanımız kalmadı diye düşünüyorum. Korona salgınıyla beraber bağışıklığı çok daha sık konuşur olduk. Benim “güneş ışığı vitamini” adını taktığım vitaminin bağışıklık dışında bedenimiz için ne yararları var, gelin beraber bakalım.

D vitaminini nasıl alabilirim?

D vitaminine güneş ışığı vitamini denilmesinin sebebi bu vitamini yiyeceklerden bol miktarda alamamız. Bunun yerine, müthiş bedenlerimiz onu gökyüzündeki en büyük yıldızdan güneşten alır. Bedenimiz, güneş ışığını kullanabileceği bir D vitamini formuna dönüştürmeye yardımcı olan kolesterol kullanarak güneş ışığını emer. D vitamini yağda çözünür ve aslında vücudunuzdaki yüzlerce farklı yolu düzenleyen bir vitaminten daha çok bir hormon gibidir. D vitamini,tiroid hormonlarıyla birlikte her hücrenin ihtiyaç duyduğu iki hormondan biridir.

D vitaminin faydaları nedir?

1- Antidepresan görevi görür

Özellikle kış aylarında hisssettiğimiz “kış depresyonu” olarak adlandırdığımız ruh hali değişikliğinin sebebi, soğuk aylarda güneş miktarının azalmasıdır. Düşük D vitamini seviyeleri, depresyonda yüzde 14'lük bir artışa sebep olur.

2- Astım riskini azaltır

Yapılan araştırmalar, hamilelik döneminde daha yüksek D vitamini alımının, bebeklerinin astım riskini yüzde 40 oranında azalttığını göstermektedir. Ayrıca, D vitamininin üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu bir etkiye sahip olduğunu da ortaya çıkarmıştır.

3- Otoimmün dengeleyici olarak işlev görür

D vitamini, bağışıklık sisteminizi dengelemenin ayrılmaz bir parçasıdır. Düşük D vitamini seviyelerinin MS, Parkinson, tip 1 diyabet, inflamatuar bağırsak bozuklukları ve otoimmün tiroid problemleri (Hashimoto hastalığı ve romatoid artrit gibi) ile otoimmün rahatsızlıklarla ilişkisi olduğunu artık biliyoruz.

4- Kemiklerinizi güçlendirir

Pek çoğumuz, D vitaminin kemik sağlığı için çok önemli olduğunu biliyoruz. Ama yine de hatırlatmakta fayda var hem çocuklukta hem de ileri yaşlarda kemik sağlığı için D vitamini seviyelerimiz önemli.

5- Beyin dostudur

Düşük D seviyeleri, hafıza sorunları ve Alzheimer gibi beyin rahatsızlıkları ile bağlantılıdır.

6- Kanserle savaşta etkindir

Optimal D vitamini seviyesine sahip kişilerde meme, prostat, kolon, yumurtalık ve pankreas kanseri oranları daha düşüktür.

7- Doğurganlık destekçisidir

Araştırmalar, sağlıklı D vitamini seviyelerinin, sağlıklı sperm ve sağlıklı hamilelik oranlarının artmasının ayrılmaz bir parçası olduğunu gösteriyor.

8- Kalbi korur

Düşük D seviyeleri ve düşük güneş ışığına maruz kalma, daha fazla kalp krizi ve felç oluşumu ile ilişkilidir.

9- Inflamasyonu düşürür

Inflamasyonun kronik sağlık problemleriyle ilişkisini artık biliyoruz. D vitamini, inflamasyon fırtınasını sayısız şekilde susturma yeteneğine sahiptir.

10- Metabolizmaya enerji verir

Bir araştırmda, 12 haftalık D vitamini takviyesi alan kişilerde, vücut yağları yüzde 7 oranında azaldı. Düşük seviyeler ayrıca tip 2 diyabetin öncüsü olan metabolik sendromla da bağlantılıdır.

11- Fiziksel performansı artırır

Bu önemli vitaminin kas gücünü ve fiziksel performansı arttırdığı gösterilmiştir.

12- Kaliteli uyku için destek olur

Sağlığa bütünsel olarak baktığımızda uykunun önemini her birimiz biliyoruz. D vitamini ve uyku kalitesi de doğru orantılıdır.

D vitamini seviyemi nasıl artırabilirim?

D vitamini seviyenizi ölçtürün: Öncelikli olarak D vitamini eksiğiniz olup olmadığını anlamak için kan testinize bakılması gerekiyor.

Gün ışığından yararlanın: Evde olduğumuz şu dönemlerde, varsa, balkonda yoksa cam kenarıında biraz zaman geçirmek, D seviyenizi arttırmanın harika bir yoludur.

D vitamini içeren gıdalardan yararlanın: Sardalya, somon, uskumru, ton balığı, organik yumurta, mantar.

Takviye alın: D vitamini sadece yiyecek yoluyla elde etmek zor olduğundan ve çoğumuz dışarıda yeterince zaman harcamadığımız için bazen takviye gerekir. Kan değerlerinize göre, doktorunuz sizi doğru takviye için yönlendirecektir.

Referanslar:

1-PLoS One. 2013; 8(1): e51543., Low Vitamin D Status and Suicide: A Case-Control Study of Active Duty Military Service Members

2-J Allergy Clin Immunol. 2007 Nov;120(5):1031-5. Epub 2007 Oct 24., Is vitamin D deficiency to blame for the asthma epidemic?

3-Vitamin D and Respiratory Tract Infections: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials, PLOS One, Published: June 19, 2013

4- Ann Neurol. 2010 Aug;68(2):193-203. doi: 10.1002/ana.22043., Higher 25-hydroxyvitamin D is associated with lower relapse risk in multiple sclerosis.

5-Arch Neurol. 2010 Jul; 67(7): 808–811., Serum vitamin D and the risk of Parkinson’s disease

6-Intake of vitamin D and risk of type 1 diabetes: a birth-cohort study,November 03, 2001, Lancet

7- Gut. 2004 Sep;53 Suppl 5:V1-16., Guidelines for the management of inflammatory bowel disease in adults.

8-Clin Med Insights Case Rep. 2014; 7: 83–85., 2014 Aug 13. doi: 10.4137/CCRep.S13157, Effect of Vitamin D3 on Untreated Graves’ Disease with Vitamin D Deficiency

9-Arthritis Rheum. 2004 Jan;50(1):72-7., Vitamin D intake is inversely associated with rheumatoid arthritis: results from the Iowa Women's Health Study.

10-Open Biol. 2015 Feb; 5(2): 140201.,Published online 2015 Feb 4. doi: 10.1098/rsob.140201, Promoting effect of 1,25(OH)2 vitamin D3 in osteogenic differentiation from induced pluripotent stem cells to osteocyte-like cells

11- Am J Geriatr Psychiatry. 2006 Dec;14(12):1032-40.,Vitamin D deficiency is associated with low mood and worse cognitive performance in older adults.

12-Neurology. 2010 Jan 5; 74(1): 18–26., doi: 10.1212/WNL.0b013e3181beecb7, 25-Hydroxyvitamin D, dementia, and cerebrovascular pathology in elders receiving home services