Beyin sağlığı için ne yapmalıyım?
Yaşlandıkça, sağlıklı olsak bile, tüm organlarımız her geçen on yılda değişikliklere uğrar. Ve beynimiz bir istisna değildir. Bununla birlikte, beyindeki yaşa bağlı değişiklikler mutlaka hastalığın veya dejenerasyonun göstergesi değildir. Ayrıca yaşam tarzı faktörlerinden de kaynaklanabilir. Stres ve sağlıksız yaşamla beraber beyin hücreleri hasar görebilir. Hücrelerin mitokondrileri işlevsiz hale gelebilir ve bağlantıların gücü ve yoğunluğu azalabilir.
Beyin neden yaşlanır?
Beynin ağırlığı doğumdan genç yetişkinliğe kadar artar ve yaşlandıkça yavaş yavaş azalmaya başlar. Bu "beyin ağırlığı" kaybı genellikle nasıl düşündüğümüz, hissettiğimiz, konuştuğumuz, hatırladığımız, öğrendiğimiz ve etkileşimde bulunduğumuz alanları etkiler. Beyin hücreleri "kendi kendini yenileyemez" (diğer hücreler gibi), ancak komşu hücrelerle olan bağlantılarını güçlendirebilir, bu da işlevini geliştirir. Ancak yaşlanmanın kendisi bu kabiliyeti tehlikeye atabilir. Çünkü yaşlandıkça direncimiz azalabilir. Ne yazık ki beynimizin sağlığı ile biyolojik yaşımız arasında artık net çizgiler yok. Geçmişte, beyin sağlığı daha yüksek yaş grubu için bir endişe konusuyken, şimdi genç erişkinlerde nörodejeneratif hastalık eğilimi görüyoruz. Hatta 30'lu yaşlarında inme ve inme risk faktörlerinde bir artış görünüyor.
Beyin sağlığı için önerilerim
Sağlıklı yaşam ve anti-enflamatuar yaşam tarzı ile sağlam nöron yoğunluğunu koruyabiliriz. Nasıl mı?
Uyku rutininizi gözden geçirin
Beyin sirkadiyen bir organdır ve rutin ve ritimle gelişir. Bu ritmin kritik bir kısmı uyku-uyanıklık döngüsüdür. Ayrıca uyku sırasında beyin, hücresel enkaz ve metabolik atık yan ürünlerinin kurtulmasına yardımcı olur.
Sağlıklı beslenin
Bilim bu konuda çok net. Sağlıklı bir beslenme şekli, beyin sağlığı için çok önemlidir. Bitki bazlı gıdalar, sağlıklı hücresel fonksiyon için gerekli tüm bileşikleri içerir, bu nedenle sebze-meyvelere beslenmenizde bolca yer verin.
Her gün hareket et ve terleyin
Yoga, koşma, yürüme, bisiklete binme veya başka bir şey olsun, günlük bir egzersiz şekli beyne kan akışını iyileştirmeye ve kan-beyin bariyerinin sıkı bağlantılarını korumaya yardımcı olabilir.
Stresinizi yönetin
Stresinizi yönetmenin bir yolunu bulun. Bir arkadaşınızla sohbet edin, nefes egzersizleri yapın, psikoterapi desteği alın, yürüyüşe çıkın, sizin için ne işe yarıyorsa onu yapın. Stres, özellikle kronik olduğunda, stres hormonlarının yükselmesiyle bedende nöroenflamasyon oluşturabilir.
Bağırsaklarınızı iyileştirin
Bugün bağırsak-beyin bağlantısı hakkında her zamankinden daha fazla şey biliyoruz ve bağırsaklarımızın beyin sağlığında bir rol oynadığı konusunda şüphe yok.
Her ay yeni bir şeyler öğrenin
Kitap okuyun, internette merak ettiğiniz bir konuyu araştırın, TED konuşması dinleyin. Yeni bir dil öğrenmeyi, yeni bir spor dalı denemeyi veya bir enstrüman çalmayı öğrenmeyi de listenize alabilirsiniz.
Referanslar:
1- Rising Stroke Incidence in Young Adults: More Epidemiological Evidence, More Questions to Be Answered, Yannick Béjot , Benoit Delpont, and Maurice Giroud
2- The cost of circadian desynchrony: Evidence, insights and open questions, Alexander C. West 1 and David A. Bechtold
3- Endorphins and exercise., Harber VJ, Sutton JR.
4- Harvard Men's Health Watch, Healthy brain aging: No strain, no gain
YORUMLAR