Gece çöker ve ev sessizliğe bürünür. Bir bulut ayın üzerinden geçer, rüzgar ağaçlarda hışırdar. Her şey sakin görünür ama bir şey yaklaşıyor. Bir tehlike mi yoksa bir kabus mu? Bu 'gün batımı kaygıları', yani ebeveynleri yatmadan önce, akşam saatlerinde etkileyebilen bir tür beklenti korkusu ve endişe.

Sosyal medyada 'gün batımı kaygıları' hakkında yüz binlerce görüntüleme alan birkaç video ve pek çok yorum, bu durumun ne kadar az konuşulduğundan yakınırken, aynı zamanda bunun ne kadar yaygın olduğunu da ortaya koyuyor. Klinik bir tanı olmasa bile, birçok ebeveynin hissettiği bir şey olduğu kesin. Bebek uyku uzmanı Rachel Shepard-Ohta: “Bu kesinlikle kimsenin beni hazırlamadığı bir şeydi; güneş battığında hissettiğim o korku ya da felaket duygusu. Bir tür ev özlemi gibi geliyor. Her gece çok üzücü ve korkutucu bir his” açıklamasında bulundu.

Güneş batarken içinize işleyen bu karamsarlık hissi, özellikle güneşin akşam “rahatsız edici derecede erken” battığı kış aylarında oldukça yaygın hale gelebilir. Buna “gün batımı kaygısı” denir ve akşam saatlerinde meydana gelen doğal ruh hali ve enerji düşüşüyle bağlantılıdır. Ancak bu duygular, özellikle yeni ebeveynler için ya da bir bebek olsun ya da olmasın gece uyanmalarıyla başa çıkan herkes için daha dramatik olabilir. Indiana Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde psikiyatri ve pediatri doçenti olan klinik psikolog Sarah Honaker, yaptığı açıklamada, karanlığın, “gecenin ve onun getirdiklerinin geldiğine dair çok güçlü bir işaret” olduğunu söylüyor.

Akşamlar neden bu kadar korkutucu?

Akşam saatleri, ebeveynler için çeşitli şekillerde olumsuz duygulara neden olabilir. Bebek öncesi dönemde, yatmadan önceki saatler muhtemelen kendinize vakit ayırmak, eğlenmek ve rahatlamakla geçiyordu. Ancak bir yenidoğanla, bu saatler çamaşır ve kirli biberonların biriktiği, bunlarla başa çıkmaya enerjinizin bile kalmadığı zamanlara dönüşebilir. Bu anlarda, yoğunluk hissi çok gerçektir. Aynı zamanda, yatmaya çalıştığınızda sizi bekleyen fiziksel zorlukları düşünerek endişe de duyabilirsiniz. Gecenin sizin için eskiden ifade ettiği rahatlama hissiyle, şimdi karşılaştığınız yorgunluk ve başka bir insana bakma sorumluluğu arasındaki tezat, bu karamsar duyguları tetikleyebilir.

“Eskiden, güneş battıkça sorumluluklarınızın da azaldığını düşünebilirdiniz. Ama bir yenidoğanınız olduğunda, bu kesinlikle geçerli değil” diyor Honaker.

Bazı ebeveynler için bu değişim, yaşam tarzındaki farklılığı daha da görünür kılan 'cadı saatleri' ile kendini gösterebilir. Bebekler bu saatlerde doğal olarak daha huysuz olabilir ve ebeveynler de doğal olarak daha yorgun. Gününüzü, mahalledeki favori pizza restoranınıza uğrayarak mı bitirmek istiyorsunuz? Ya da sadece bir içecekle evde dinlenmek mi istiyorsunuz? Üzgünüz, ama yorgun bir bebekle bunlar pek mümkün değil. Uzun bir günün ardından bu eski ritüelleri kaçırmak, kendi başına “gün batımı kaygısı” türünden bir hayal kırıklığı yaratabilir.

Uyku öncesi stresinin uykuya dalmayı daha da zorlaştırabileceği doğru. Bu uyku hırsızı 'uyku kaygısı', sizi gece boyunca daha da gergin hale getirebilir. Sarah Honaker: “En kötüsü, nihayet uykuya dalmak ve 30 dakika sonra o ağlama sesiyle uyanmak. Ve bu durum, genellikle uyumayı zorlaştırabilir” açıklamasında bulundu

Akşam korkularınızla nasıl başa çıkabilirsiniz?

Honaker, 'gün batımı kaygıları'yla başa çıkmak için ne yapılabileceğini soranlara, bir bebeğin sizi uyutmadığı bu deneyimin geçici olduğunu hatırlamanın önemli olduğunu söylüyor. Ama Honaker aynı zamanda 'uykunuzu korumanızı' tavsiye ediyor. Yani, uyku hijyeninizi hâlâ önceliklendirin ve mümkün olduğunca uyku düzeninize sadık kalın. Aynı zamanda, akşamları üzerinizdeki baskıyı hafifletin. Bebek uyuduktan sonra kendi yatağınıza gitmeniz arasındaki saatlerin yaşamınıza dair yargılar yapmak için uygun bir zaman olmadığını kabul edin.

“Bu, sadece uyku değil, aynı zamanda üretkenlik hissiniz, rahatlama yeteneğiniz, iyi bir ebeveyn, iyi bir kadın, ne olmam gerekiyor ve bu, ne olduğumla ne kadar uyumlu gibi sorularla ilgilidir,” diyor Honaker. “Bu olgu, gerçekten de bu sorular etrafında dönüp dolaşabilir.”

Yalnız olmadığınızı anlamak önemlidir. Bu duygusal deneyim için bir terimin olması bile bunu kanıtlıyor. Duygularınızın normal bir gelişimsel deneyim olduğunu bilmek, sizinle ilgili yanlış bir şey olmadığını bilmek açısından onaylayıcı olabilir.

Tıpkı gece gibi, “gün batımı korkuları” da doğal bir şekilde sona erecek; bebeğinizin gelişmesiyle ya da mevsimlerin daha fazla aydınlık saatlere geçmesiyle. Şimdilik, kendinize nazik olun ve en iyisini yaptığınızı bilin.

Kaynak: Rachel Kraus, "Why Parents Fear the Dreaded ‘Sundown Scaries’”. Şuradan alındı: https://www.wellandgood.com/sundown-scaries-parenting-anxiety/.