Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) en son raporlarına göre, COVID-19'un yeni bir alt varyantı olan JN1 virüsü, küresel çapta hızla yayılıyor.

Omicron varyantının bir alt türü olarak sınıflandırılan JN1, Hindistan, Çin ve ABD gibi dünya nüfusunun yoğun olduğu ülkelerde tespit edildi. DSÖ, bu yeni varyantı "dikkate alınması gereken varyant" olarak tanımlıyor ve kamu sağlığı için şu anki risk seviyesinin düşük olduğunu belirtiyor. Mevcut aşıların JN.1'e karşı koruma sağlamaya devam ettiği ifade ediliyor.

JN1 varyantı nedir?

JN.1 varyantının hızlı yayılmasının sebebi, virüsün yüzeyinde yer alan ve insan hücrelerine bağlanarak enfeksiyonu başlatan bir yapı olan spike proteininde meydana gelen bir mutasyon olduğu belirlendi.

Bu mutasyonun, JN.1'in daha önce var olan bir başka varyant olan BA.2.86'dan evrilmesine neden olduğu görüldü. Spike protein, virüsün hücreye girmesini ve enfeksiyonu başlatmasını sağlayan anahtar gibi düşünülebilir, bu proteinin yapısındaki değişiklikler, virüsün insan hücrelerine bağlanma şeklini etkileyebilir ve böylece virüsün yayılım hızı veya aşıların etkinliği üzerinde önemli rol oynayabilir. Bu nedenle JN.1'in hızlı yayılmasının arkasındaki temel faktör, bu spike proteinindeki spesifik mutasyon olabilir.

DSÖ, bu yeni varyantın özellikle kış mevsimine giren ülkelerde diğer viral ve bakteriyel enfeksiyonlarla birlikte COVID-19 vakalarında artışa yol açabileceğini öngörüyor.

Öte yandan, JN.1'in insanlarda daha şiddetli hastalıklara neden olduğuna dair bir kanıt da bulunmamakta. Ancak, hastaneye yatışlarla ilgili veri toplayan ülkelerin sayısının azalması, bu varyantın sağlık üzerindeki etkisinin tam olarak belirlenmesini zorlaştırıyor. DSÖ, JN.1'in aşıların sunduğu bağışıklığı ne kadar aşabildiği konusunda hala sınırlı kanıtlar olduğunu belirtiyor.

Enfeksiyonları ve ciddi hastalıkları önlemek için DSÖ, kalabalık ve kapalı alanlarda maske takılmasını, öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnun kapatılmasını, ellerin düzenli olarak temizlenmesini ve riskli kategorilerdeki bireylerin güncel COVID-19 ve grip aşılarını yaptırmasını öneriyor. Ayrıca, COVID-19 belirtileri gösteren kişilerin test yaptırması tavsiye ediliyor.