Polikistik over sendromu, kadınlarda hormon dengesinin bozulmasıyla ortaya çıkan bir hastalık olarak tanımlanıyor. Uzmanlara göre PKOS, yumurtlamayı engelleyerek adet düzensizliğine, cilt ve saç problemlerine, hatta kısırlığa yol açabilen ciddi bir tıbbi durum, ancak ne yazık ki birçok kadın bu hastalığa sahip olduğunu fark etmeden yaşıyor.

ABD’de doğurganlık çağındaki 5 milyon kişinin PKOS ile yaşadığı tahmin ediliyor. Ancak birçok kişi, belirtiler çok yaygın ve dağınık olduğu için bu durumu uzun süre fark etmeyebiliyor. Özellikle çocuk sahibi olmaya çalışanlar, tanı sürecinde PKOS gerçeğiyle yüzleşebiliyor.

Polikistik over sendromunun en yaygın belirtileri neler?

Belirtiler çok belirgin şekilde ortaya çıkmasa da, uzmanlar bu dokuz belirtinin birinin veya özellikle birkaçının bir arada görülmesi durumunda muhakkak bir jinekoloğa danışılması gerektiği konusunda uyarıyor:

1. Düzensiz veya zorlayıcı adet dönemleri

Stres, ilaç kullanımı ya da yoğun egzersiz gibi etkenler regl döngüsünü etkileyebilir. Ancak sık sık geciken, 35 günü aşan aralıklarla gelen ya da aşırı uzun süren adetler PKOS habercisi olabilir. Bununla birlikte bazı kişilerde adet kanaması yoğun ve ağrılı da seyredebilir.

2. Beklenmedik tüylenme artışı

PKOS’a bağlı androjen hormon artışı, yüzde ve vücutta koyu, kalın ve sert tüylenmeye neden olabilir. Özellikle çene, dudak üstü, göğüs ve sırt gibi “erkek tipi” bölgelerde tüylenme gözlemleniyorsa, bu durum hirsutizm olarak adlandırılır ve polikistik over sendromunun yaygın belirtileri arasında sayılır.

3. Saç dökülmesi ve incelme

Bazı kişilerde tüylenme artarken, bazıları saç dökülmesiyle karşılaşır. Kadınlarda saç dökülmesi genellikle saçların ayrım çizgisinden incelmeye başlamasıyla kendini belli eder. Saç çizgisi geri çekilmez ama tepe bölgesinde seyrelme gözlemlenebilir.

4. Hamile kalmakta zorlanma

PKOS olan kişilerde yumurtlama düzensiz ya da seyrek gerçekleşir. Bu da gebe kalmayı zorlaştırabilir. Pek çok kişi PKOS tanısını, gebelik planladığı dönemde alır. Yumurtlamayı takip eden bireyler için bu düzensizlikler önemli bir uyarı işareti olabilir.

5. Cilt problemleri ve inatçı akneler

Ciltte yağlanma ve sebum üretimindeki artış, PKOS’a bağlı olarak kalıcı aknelere yol açabilir. Yüzde olduğu kadar sırt ve göğüs bölgesinde de çıkabilen sivilceler, sıradan hormonal döngülerin ötesinde bir duruma işaret edebilir.

6. Benler ve et benleri

Boyun ve koltuk altı gibi bölgelerde görülen küçük benler ve et benleri, bazı kişilerde PKOS belirtisi olabilir. Bu değişimler, vücuttaki insülin dengesizlikleriyle bağlantılı olabilir.

7. Ailede benzer öykü

Anne, teyze veya kız kardeş gibi birinci derece akrabalarda PKOS öyküsü bulunuyorsa, genetik geçiş olasılığı artar. Ayrıca ailede diyabet öyküsünün bulunması da PKOS riskini artırabilir.

8. Kilo almakta zorlanma veya fazla kilo

PKOS olan bireylerin yaklaşık %80’i kilo vermekte zorlanıyor. Ancak her bireyde bu durum aynı şekilde görülmeyebilir. Bazı kişiler normal kilodayken de polikistik over sendromu tanısı alabilir.

9. Uyku bozuklukları ve ruh hali değişimleri

PKOS, yalnızca fiziksel değil, ruhsal dengeyi de etkileyebilir. Anksiyete ve depresyon PKOS’la ilişkili olarak sıkça gözlemleniyor. Yüksek stres, yalnızlık hissi ve tanı sürecinde yaşanan belirsizlikler bu tabloyu daha da ağırlaştırabiliyor.

Belirtiler sabitse mutlaka doktora danışılmalı

Polikistik over sendromu, tanı konması zor olabilen bir durum. Çünkü belirtileri çoğu zaman farklı hastalıklarla karışabiliyor. Ancak erken tanı, hem semptomları hafifletmek hem de doğurganlığı korumak açısından büyük önem taşıyor. Hormon düzenleyici tedavilerle, adet döngüsü düzene sokulabiliyor ve hamile kalmak isteyen bireylere destek sağlanabiliyor.

Kaynak: Jillian Wilson. "Sneaky Signs You're Dealing With PCOS". Şuradan alındı: https://www.huffpost.com/entry/signs-you-have-pcos-goog_l_68827efde4b036c6e7025433. (26.07.2025).