Koronavirüs pandemisi boyunca yaşadığımız stresin, izolasyonun ve rutinlerimizin sekteye uğramasının sağlığımıza zarar vermesi bir sürpriz değil. Bu etkilerin sonuçları artık hastanelere de yansıyor. Sağlık çalışanları, pandemi sürecinin bir sonucu olarak sağlık problemlerinde de artış gözlemlendiğini belirtiyor. Aynı zamanda yıllık kontrollerin aksamasının da bunda büyük bir payı var.

Peki şu anda hangi sağlık problemlerine daha sık rastlanıyor? Bunları deneyimleyenler ne yapmalı?

1- Göz hastalıkları

ABD'li Göz Doktoru Jenifer Wademan "Dijital göz yorgunluğunda kesinlikle bir artış gözlemledim. Evden çalışan yetişkinlerin ve derslerine çevrimiçi katılan öğrencilerin telefonlarla, bilgisayarlarla ve televizyonla geçirdiği vaktin artmasından dolayı kuru, yorgun, iltihaplı, sulanmış, bulanık gözlerle ve baş ağrısı şikayetleriyle karşılaştım" diyor.

Bununla mücadele etmek için Dr. Wademan 20-20-20 kuralını öneriyor:

"Her 20 dakikada bir gözlerinizi ekrandan uzaklaştırmayın hatırlayın ve sizden en az 20 feet (yaklaşık 6 metre) uzaklıktaki bir şeye 20 saniye bakın." Ve ekliyor: "Aynı zamanda mavi ışınlara daha az maruz kalmak için özellikle akşam saatlerinde ekran parlaklığınızı azaltmalı ya da cihazınızı gece modunda kullanmalısınız."

2- Boyun ve sırt ağrıları

ABD'li Dr. Michael Richardson "Boyun, sırt ve omuz ağrıları geçtiğimiz yılı evden çalışarak geçiren birçok insan için sık görülen sorunlar haline geldi. Mutfak köşeleri, yumuşak koltuklar ve hatta yataklar bile çoğu insan için çalışma alanı oldu. Yanlış duruştan kaynaklanan tekrarlı sıkışmalar da sonuçlarını bir yıl sonra göstermeye başladı" diyor.

Eğer siz de bu sorundan muzdaripseniz Dr. Richardson sık sık esnemenizi, omuzlarınızı silkmenizi ve daha ileri vakalarda ise fizyoterapi tedavisi almanızı öneriyor. Ek olarak "Eğer yakın zamanda ofise dönmeyi planlamıyorsanız, daha konforlu sandalyelere ve masalara yatırım yapmanın ya da çalışma alanınızı omuzlarınızdaki sıkışmayı azaltacak şekilde düzenlemenin tam zamanı" şeklinde uyarılarda bulunuyor.

Boyun ağrıları için faydalı yoga hareketleri videomuzu izlemek için tıklayın.

3- Yüksek tansiyon

Dr. Richarson'a göre tansiyon problemleri de artmaya başladı. Dr. Richardson bu durum için "Bazı insanlar için bu sorun doktor kontrollerine gidememelerinden kaynaklandı. Bazıları içinse yeme alışkanlıklarının daha kötü bir hal alması ve evden çalışmalarından dolayı egzersiz yapamamaları etkili oldu" dedi.

Stres de bu konuda ayrıca büyük bir etken. Dr. Richardson "Yoğun çalışma gereksinimleri ve sosyal izolasyon etkilerini vücut üzerinde ciddi anlamda gösterebilir. Stresin tansiyon üzerinde ne kadar büyük bir etkisi olduğunu anladığımda çok şaşırmıştım" diyor ve doktor kontrollerinizi kesinlikle aksatmamanızı öneriyor.

4- Diyabet ve kalp hastalıkları

ABD'li dahiliye uzmanı Hemalee Patel aşırı derecede kilo alma, stres ve artan alkol tüketimi gibi faktörler doktor kontrollerini aksatmayla birleştiğinde bu diyabet ve kalp rahatsızlıkları gibi hastalıkların fark edilmemesi ve tam olarak adlandırılamaması ile sonuçlandığını belirtiyor. Bu nedenle en kısa sürede bir check-up yaptırmanın önemli olduğunun altını çiziyor.

5- Ruh sağlığı sorunları

ABD'li Doktor Yvette Visconte "COVID sebepli anksiyete, depresyon ve Obsesif Kompulsif Bozukluk semptomlarında büyük bir artış görüyoruz" diyor. Dr. Vistonte, daha fazla çocuğun ve yaşlı insanın geçtiğimiz yıldaki izolasyon hissinden dolayı daha çok anksiyete ve depresyon semptomu deneyimlediğini belirtiyor ve ekliyor: "Ebeveynler de anksiyeteli ve depresyonda olan çocuklar daha kendi dengelerini kurmaya çalışırken ödevlerini yapmaları konusunda onları dürtmeleri gerektiğini düşünüyor. Aynı zamanda insanların bunaldıklarını ve saatlerce takıntılı bir biçimde temizlik ya da dezenfeksiyon yaptıklarınıda görüyoruz."

Dahası insanlar pandemiyle ilişkili travma sonrası stres bozukluğu da yaşıyor. Uzmanlar bunu "COVID OKB" şeklinde spesifik olarak adlandırıyor. ABD'li Beyin Cerrahı Paul Kaloostian da COVID geçirenden tutun da COVID dolayısıyla bir yakınını kaybedene kadar birçok hastasında COVID OKB vakalarına rastladığını söylüyor.

Eğer siz de herhangi bir ruh sağlığı sorunu ile mücadele ediyorsanız bir uzmanla görüşmeyi deneyin. Bir ruh sağlığı uzmanı semptomlarınızla nasıl başa çıkacağınız konusunda size yardımcı olacaktır.

6- Ağız ve diş problemleri

Diş kırıkları, çürükler ve diğer diş problemleriyle ilgili olarak Diş Hekimi Jeffrey Sulitzer "Diş hekimine gelmekten kaçınan vakalarda diş kırılması, dolgu yapılması gereken çürük ve çene ağrısında artış görüyorum" diyor.

Sulitzer bu sorunların ağız hijyenine gereken özenin gösterilmemesinden (diğer bir deyişle düzenli olarak dişlerin fırçalanmamasından ya da ip kullanılmamasından), tütün ürünleri kullanımından, artan alkol tüketiminden ve stresten kaynaklandığını belirtiyor. Bu nedenle yıllık diş kontrollerine öncelik vermenin ve diş temizleme işlemlerini yaptırmanın önemini vurguluyor.

7- Jinekolojik problemler

ABD'li Jinekolog Natalya E. Danilyants milyonlarca kadının endometriozis ve fibroid gibi kompleks jinekolojik problemlerden muzdarip olduğunu belirtiyor ve geçtiğimiz yılda gereken tedavileri olamadıklarını söylüyor.

Dr. Danilyants "Bu sorunları tedavi etmek için yapılacak ameliyatlar hastaneler tarafından 'isteğe bağlı' olarak nitelendirildi ve sonuç olarak iptal edildi" diyor. "Zamanında müdahale büyük öneme sahiptir ve geciken tedaviler zaman içinde daha şiddetli semptomlara ve karmaşık durumlara neden olur" diye de ekliyor.

8- Saç dökülmesi

Harvard Medical School profesörlerinden Dermatolog Alexa B. Kimball "2020 sonbaharında özellikle kadınlarda küme halinde saç dökülmesinin artmaya başlandığı fark edildi" diyor. Bu durum telogen effulivum olarak adlandırılıyor ve genellikle stres, hastalık ya da hamilelik kaynaklı ortaya çıkıyor.

Dr. Kimball "Bu durum ortaya çıktığında içsel saç saatleri senkronize olur ve diğer memeli hayvanlarda hava sıcaklığı değişiminde görüldüğü gibi saç dökülmesiyle sonuçlanır" şeklinde konuşuyor. Korkutucu bir durum olmasına rağmen Dr. Kimball sorunun genellikle kendiliğinden yok olduğunu belirtiyor ve ekliyor: "Saç dökülmesi ve yeniden çıkma döngüsü genellikle 4 ay kadar sürer. Beklemeniz gerekiyor." Ancak başka endişeleriniz varsa bir doktora görünmenizde fayda olabilir. Saç dökülmesinin altında teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi gereken başka bir hastalık yatıyor olabilir.

9- Cilt problemleri

Maske takmaya bağlı olarak gelişen yeni bir tür cilt problemi olan 'maskne' artık daha sık rastlanılan bir sorun haline geldi. Dermatolog Geeta Sah, maske takıldığı zamanlarda cilt temizliğinize özellikle önem verilmesi ve cildin nemli tutulması gerektiğini de vurguluyor.

"Hastalarıma günde iki kez hassas bir temizleyici ile ciltlerini temizlemelerini ve ardından nemlendirici kullanmalarını öneriyorum" diyen Dr. Sah bu dönemde yüz kızarıklıklarının ve gül hastalığına bağlı yanmaların da artışta olduğunu söylüyor.

"Maskeler yanaklara, çeneye ve burna baskı yapabilir ve bu da kızarmaya, tahrişlere ve kılcal damarların çatlamasına neden olabilir" şeklinde konuşan Dr. Sah, güneş kremi kullanmanın önemini hatırlatıyor ve güneşe maruz kalmanın kızarıklıkları daha kötü bir hale getirebileceğinin altını çiziyor.

10- Alkol bağımlılığı

"Daha önceleri sosyal içici olan bireyler bu dönemde fazla alkol tüketiminde bulunduklarını ve yoksunluk yaşamaktan korktukları için bundan vazgeçemediklerini belirtiyorlar" diyen iç hastalıklar ve bağımlılık uzmanı Dr. S. Monty Ghosh izolasyonun, iş rutininin sekteye uğramasının, stresin ve işsizliğin bu durumu etkileyen esas faktörler olduğunu belirtiyor. Bu durumdaki kişilerin kesinlikle profesyonel destek alması gerektiğini belirten Dr. Gosh gerektiği durumlarda ilaç tedavisi de uygulanabileceğini söylüyor.

11- Kanser

Gastroenteroloji uzmanı Austin Garza ileri evre kolon kanseri vakalarında artış gözlemlendiğini belirtiyor. Bunun sebebini ise kontrollerin ertelemesinin ve hastaların COVID-19 korkuları sebebiyle sağlık sorunlarını konusunda hastaneye gitmekten çekinmelerine bağlıyor. Doktorlar diğer kanser türlerinin de artışa geçtiğini ifade ederken kolonoskopi ve mamogram gibi taramaların burada koruyucu tedbir alınması için büyük önem taşıdığına dikkat çekiyorlar.

Çeviren: Dilara Koru

Referans: HuffPost. Pajer, Nicole. 11 Health Issues Doctors Are Seeing More Of Due To The COVID-19 Pandemic. Şuradan alınmıştır: https://www.huffpost.com/entry/health-issues-covid-19-pandemic_l_60a27148e4b014bd0cae723c