Yeni doğan bir bebek için en ideal besin, anne sütüdür. Anne sütü; en doğal ve taze besindir. Kolay sindirilir ve de anneyle bebeğin özel bir sevgi bağı kurmasını sağlar. Ama bazen annenin sütü bebeğe yeterli gelmeyebilir. Bu dönemde anneler, beslenmelerine dikkat ederek sütün miktar ve kalitesini artırabilirler.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Derya Fidan, lohusalık döneminde en çok merak edilenleri açıkladı.

Anneler nasıl beslenmeli?

Emzirirken salgılanan süt, annenin aldığı besinlerin bir ürünüdür. Süt için gerekli olan besinler, annenin kendi gereksinimlerine ek sayılmalıdır. Bu nedenle, gebelikte olduğu gibi emzirirken beslenmenin de 2 amacı vardır. Bunlar; annenin besin depolarını dengede tutarak sağlığını korumak ve salgılanan sütün yeterliliğini ve verimliliğini artırmak, dolayısıyla da bebeğin normal büyümesi ve gelişmesini sağlamaktır. İşte annelere o öneriler:

• Sıvı alımının günde ortalama 3 litre (10-12 su bardağı) kadar olmalı ve özellikle hafif ve doğal içecekler (su, ıhlamur, nane, papatya gibi bitki çayları, az şekerli komposto ve limonata, meyve suları, süt vb.) şeklinde tercih edilmelidir.

• Kalsiyum yönünden zengin olan süt, yoğurt ve peynir günlük düzenli olarak tüketilmelidir. (Günde en az 2-3 su bardağı süt veya yoğurt, 2 dilim peynir)

• Protein yönünden zengin olduğundan; haftada 3-4 adet yumurta, her gün et, tavuk, balık, köfte, etli sebze yemeği veya kuru baklagil tüketilmelidir.

• Yemeklerin içerdiği demirin vücutta daha iyi emilmesi için yemeklerle beraber maydanoz, yeşil biber, portakal, mandalina, domates gibi C vitamininden zengin olan sebze ve meyveler yenmelidir.

• Her gün mutlaka 3 porsiyon meyve, 7-8 kaşık sebze, her öğünde salata tüketilmelidir.

Gaz yapan yiyeceklerden uzak durun!

Anneler doğumdan sonra 5-7 hafta, bağırsak fonksiyonları normale geri dönene kadar gaz yapıcı besinlere dikkat ederek beslenmelidir. Nedir bu besinler:

• Çiğ sebzeler (özellikle kırmızı lahana, turp, salatalık, soğan)

• Meyveler (özellikle portakal, mandalina, greyfurt, üzüm, karpuz, vişne, erik)

• Karnabahar, pırasa, brokoli, brüksel lahanası, lahana gibi pişmiş sebzeler

• Bezelye, kuru fasulye, nohut, barbunya gibi kuru baklagiller

• Bulgur, yarma

• Ezogelin çorbası, mercimek çorbası

• Asitli ve soğuk içecekler

• Süt, yoğurt, ayran, cacık

Emzirme döneminde beslenmenize ne kadar dikkat ederseniz sütünüz o kadar iyi gelir, bebeğiniz sağlıklı büyür. Altıncı aydan sonra anne sütü tek başına yeterli değildir. Bu ayda ek besinlere başlanmalıdır. Anne sütünü ek besinlerle birlikte 1-1,5 yaşına kadar verebilirsiniz.

Bebeğinden ayrı kalmak zorunda kalan annelere süt saklama önerileri

Anne sütü yenidoğanın büyüme ve gelişmesinin sağlanmasında besleyiciliği ve immünolojik özellikleri bakımından en önemli ve eşsiz besin kaynağıdır. Çeşitli nedenlerle anneler, sütünü sağıp bebeğine öyle vermek durumunda kalmaktadırlar. Anne sütünün saklanması, sütün besleyicilik ve immünolojik içeriğinin korunması ve mikroorganizma gelişiminin önlenmesi açısından önemli bir konudur. Annelerin anne sütünü saklama ve temizleme koşullarına yönelik yapacakları yanlış uygulamalar, bebeğin kaliteli ve sağlıklı sütle beslenmesini engellemektedir. Özellikle çalışan anneler, bebeklerinden uzunca süre ayrı kalabilmektedirler. Bu zaman zarfında sütlerin, sağılması ve saklama koşullarına dikkat edilerek muhafaza edilmesi gerekmektedir.

Saklama kabı tercihinde bunlara dikkat!

Anne sütünü uzun süreli saklamak için sert plastik ya da camdan yapılmış sert kenarlı kaplar tercih edilmelidir. Bu kaplar hava geçirmez özellikte olmalıdır. Anne sütünü, kısa süreli (72 saatten daha az) saklamak için plastik poşetler kullanılabilir. Plastik poşetler dökülme, sızıntı ya da sert kaplara göre daha kolay kontamine olmaları ve anne sütündeki bazı maddelerin yumuşak plastikle etkileşime girmesi ve kaybolması nedeniyle uzun süreli saklama için önerilmemektedir.

Anne sütü saklanırken nelere dikkat edilmelidir?

• Anne sütü sağılmadan ve bebeğe verilmeden önce eller mutlaka yıkanmalıdır.

• Saklama kapları ve süt sağma pompası; sıcak, sabunlu suyla yıkanmalı ve durulanmalıdır. Mümkünse, bulaşık makinesinde yıkanabilir; bulaşık makineleri sıcak suyla yıkayarak yeterli temizliği sağlayabilir. Bulaşık makinesi yoksa kapları yıkadıktan sonra kaynatmak önerilmektedir.

• Kalan sütün atılmaması için, az miktarlarda depolanmalıdır. Emzirilen bebekler, alternatif besleme yöntemine geçtiklerinde bir defada 60- 120 mL alabilirler. 60 mL saklamak ve bebek hala açsa vermek, bitirilmemiş sütün atılmasını önler.

• Acil durumlar için küçük miktarlarda (30-60 mL) süt saklanmalıdır. Az miktarda süt, anne bebeğini emzirinceye kadar bebeği sakinleştirebilir.

• Anne sütü günde birkaç kere sağılıp birleştirilerek istenen miktar elde edilebilir. Yeni sağılmış süt buzdolabının rafında ya da buz ya da buz paketlerinin içinde bir saat tutulur ve daha sonra aynı gün sağılıp önceden soğutulan sütün üzerine eklenir. Buz paketleri, saklama kabıyla temas etmelidir.

• Ilık süt dondurulmuş sütün üzerine eklenmemelidir. Çünkü dondurulmuş sütün kısmen çözülmesine neden olarak bakteri üremesine yol açabilir.

• Saklama kabı ağzına kadar doldurulmamalıdır çünkü anne sütü donunca genişler.

Anne sütünü saklama rehberi

• Oda Sıcaklığı - 16-29⁰C (60- 85⁰F) - En Uygun 3-4 Saat. Son Derece Temiz Koşullarda 6-8 Saat Olabilir.
• Buz Dolabı ≤4⁰C (39⁰F) - En Uygun 72 Saat. Son Derece Temiz Koşullarda 5-8 Gün.
• Derin Dondurucu

Anneler eski kilolarına dönmek için acele etmemelidir

Anneler eski vücut ağırlıklarına dönmek için acele etmemelilerdir. Bu süre 6 ay ya da daha fazla sürebilir. Bebeğinizi emziriyorsanız eski formunuza daha kolay dönebilirsiniz. Gebelik sırasında önerilenden fazla kilo aldıysanız her ay iki kilo kaybetmeniz normaldir. Ayda iki kilodan fazla ağırlık kaybı doğru değildir. Lohusalar, zayıflama diyeti uygulamamalıdır. Ancak unlu, yağlı ve şekerli besinleri aşırı yememeye dikkat edilmelidir.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Elif Karacanoğlu, doğum sonrası doğru beslenmeyle hem sütünüzün kalitesini nasıl artıracağınızı hem de hamilelik kilolarından nasıl kurtulabileceğinizi anlattı.

Hamilelik süreci yaşamınızda beslenmenin en önemli olduğu evrelerden biridir. Bu dönemdeki beslenmeniz hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı için ne kadar önemliyse doğum sonrası süreç de bir o kadar önemlidir. Bebeğinizi emzirmeye başladığınız dönemde aslında iki hedefiniz vardır; birincisi ve en önemlisi bebeğinizi en iyi şekilde beslemek; ikincisi ise hamilelik süresince aldığınız kilolarınızdan bir an önce kurtulmak… Aslında bunu yapmanız mümkün. Sütünüzün kalitesini artıracak besinleri düzenli bir şekilde tüketirken aynı zamanda emzirdiğiniz için daha hızlı ve fazla kilo verebilirsiniz. Çünkü emzirme sırasında vücudunuzun harcadığı enerji, normal dönemden daha fazladır. Emzirdiğiniz her gün fazladan 500 kalori harcarsınız. Ayrıca düzenli beslenirseniz sağlığınızı da korumuş olursunuz.

Sütünüzü artırmak istiyorsanız:

• Günlük sıvı tüketiminiz 3-4 litre düzeyinde olsun. Böylece sütünüzün miktarı ve kalitesi artar.

• Süt, su, ıhlamur, bitki çayları, meyve suyu, az şekerli kompostoları tercih edin. Özellikle de, hem kabızlığa iyi gelen hem de sıvı gıda tüketimi açısından önemli olan üzüm, erik, kayısı kompostolarının tüketilmesi iyi olacaktır.

• Artan protein ve demir ihtiyacınızı her gün bir adet kayısı kıvamında haşlanmış yumurta, peynir ve yoğurtla karşılayın.

Emzirme döneminde bunlardan uzak durun:

• Emzirme döneminde yiyeceklerle beraber alınan demirin kullanılmasını engelleyen çay ve kahvenin tüketimini mümkün olduğunca azaltın. Çay yerine taze sıkılmış meyve sularını tercih edin.

• Hamilelik döneminde olduğu gibi emzirme döneminde de aşırı tuz tüketiminden kaçının.

• Hamur işi, tatlı, börek, çörek, pilav, makarna, ekmek gibi kalorisi yüksek yiyeceklerden uzak durun.

• Sebze ve meyve ağırlıklı beslenirseniz hamilelik döneminde aldığınız kilolardan daha hızlı bir şekilde kurtulabilirsiniz.

Doğum şekline göre beslenme...

Özellikle ilk haftalardaki beslenme şekli sezaryen ya da normal doğuma göre değişir. Normal doğum yaptıysanız özel bir diyet uygulamanız gerekmez. Sadece bol sıvı gıda tüketmeniz yararlı olacaktır. Sezaryenle doğum yaptıysanız ilk gün sadece sıvı gıdalarla beslenmelisiniz. Daha sonra bağırsak hareketlerinizin normale dönmesiyle (bu süreç genellikle 2-4 gün arasında değişir) yumuşak gıdalara veya normal beslenmeye geçilir. Bu dönemde fazla kilolarınıza takılıp zayıflamak için diyete başlamayın. Çünkü vücudunuzun ihtiyacı olan besin öğelerini belirli bir kalorinin altında olan diyetlerle karşılayamaz ve bebeğinizi istediğiniz kadar iyi besleyemezsiniz. Emzirme sürecinde günlük almanız gereken kalori 1800’ün altında olmamalıdır.