Anne sütü her bebeğin hakkıdır!
Her annenin sütü kendi bebeğine özel ve bebeğin durumuna göre hazırlanmış en mükemmel besindir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından bebeklerin ilk 6 ay boyunca yalnızca anne sütü ile beslenmesi önerilmektedir. Annenin yenidoğan bebeği için yapabileceği en önemli şey, onu emzirmektir. Anne sütü, bebeğin hem besini, hem de ilk aşısıdır. Annesiyle arasında kurulan ilk köprüdür.
Emsey Hospital’dan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uz. Dr. Gülten Karasu’dan aldığımız bilgiler doğrultusunda size bir emzirmeyle ilgili bilgiler rehberi hazırladık.
Anne sütü, doğumdan sonra ilk 6 ay süresince bebeğin fizyolojik ve psikososyal ihtiyaçlarını tek başına mükemmel bir şekilde karşılamaktadır. Anne sütü bebeğin gereksinimi olan tüm besinleri içerir, sindirimi kolaydır, temizdir, hazırlama derdi yoktur, ekonomiktir, bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirip onu hastalıklara karışı korur. Ayrıca anne ile bebek arasında duygusal bağı güçlendirir.
Emzirme teknikleri
1. Kucaklama
En yaygın emzirme pozisyonudur. Pek çok anne için rahat bir tekniktir. Bebeğiniz, onu kucakladığınız kol tarafındaki memeyi emer. Bu pozisyonda sırtınızı destekleyen rahat bir koltuğa oturun. Memenizi elinize C şeklinde tutarak destekleyin. Bebeğinizin yüzü, karnı ve dizleri size dönük biçimde olacak şekilde karnınıza dayayın Bebeğinizin başı dirseğinizin çukur kısmında bulunmalıdır. Kolunuzun yorulmaması için gerekirse bir yastıkla destekleyin.
2. Ters Kucaklama
Prematüre ya da kavramada güçlük çeken bebekler için uygundur. Emzirdiğiniz memenin tersi yönündeki kolunuzla bebeği kavrayın, diğer elinizle başa ya da memeye destek olun.
3. Koltuk Altı
İkizlerde, büyük göğüslü annelerde, düz-çökük meme başı ya da kavrama güçlüğünde uygundur. Emzireceğiniz göğsün olduğu koltuk altına doğru bebeğinizi uzatın.
4. Yatarak
Sezaryen doğum, problemli vajinal doğum sonrası yorgun anneye dinlenme ve emzirme kolaylığı sağlar. Bebeğin yüzü ve bedeni size dönük olmalıdır.
Emzirme teknikleri
Bebek memeyi daha iyi nasıl kavrar?
Bebek ağzını iyice açarak ve dilini hareket ettirerek emer. Bebeğinizi yavaşça memeye yaklaştırın, ağzını meme başınıza dokundurun. Bekleyin, bebek iyice ağzını açsın. Sonra bebeği çabuk ve yumuşak bir şekilde memeye yerleştirin. Emzirmenin başlangıcında anne meme ucunda ağrı hissedebilir. Ancak emzirme süresi boyunca meme ucunun devamlı acıması, bebeğin memeyi doğru kavramadığını gösterir.
Meme ucunda acı duyulmasının nedeni, bebeğin dilini meme yerine meme ucuna karşı hareket ettirmesidir. Meme ucu ile birlikte çevresindeki koyu kısmı da (areola) kavramış olması gerekmektedir.
Bebek nasıl emer?
Eğer bebek memede uygun biçimde tutulmuyorsa iyi ememez ve annenin meme başları zedelenip acıyabilir. Bebeğin iyi emmesi için ağzıyla yalnız meme ucunu değil, etrafındaki kahverengi alanı da kavraması gerekir. Bebek memeye yaklaştırılırken, ağız mümkün olduğunca açık olmalı ve çene memeye dayanmalıdır.
Bebeğin ağzını iyice açması için anne meme ucunu bebeğin alt ve üst dudaklarına değdirmelidir. Eğer bebek memeyi doğru olarak kavramışsa her emme işlemi sırasında çenesinin, bazen de kulaklarının hareket ettiği görülür. Bebek sürekli emmez. Kuvvetli emme hareketlerinden sonra kısa dinlenme aralıkları olur. Emerken şapırtı sesi duyulması ya da yanakların içeri çekilmesi, genellikle bebeğin yalnızca meme ucunu emdiğini ve ağzıyla yeterince meme dokusunu kavramamış olduğunu gösterir.
Meme bakımı nasıl olmalıdır?
Memeleri her emzirmeden önce temizlemeye gerek yoktur. Anne sütü bebeği hastalıklardan koruyucu o kadar çok madde içerir ki, bu yolla mikrop bulaşmasından korkulmaz. Bebeğe mikroplar ellerden bulaşır. Önemli olan “ellerin yıkanması”dır.
Eller vücutta, evde hastanede veya çevrede bulunan her türlü mikrobu taşır. Anneler ve bebeğe bakan kişiler bunu hiç unutmamalıdırlar.
Emzirmeye yardım eden 11 şey
Emzirmeyi pratik hale getirecek ve hayatınızı kolaylaştıracak malzemeler nelerdir?
Birçok hastane yeni annelere memelerdeki yara ve çatlakları önlemeye yardımcı olması için lanolin örnekleri verir. Bebeklerin yemesinde de sorun yoktur, o yüzden emzirmeden önce silmeniz de gerekmez.
Meme petleri sutyeninizin içine yerleştirdiğiniz ince dolgulardır. Göğüsleriniz ve kıyafetleriniz arasındaki süt lekelerini önleyecek bariyerlerdir. Yıkanabilir ve kullan at alternatifleri vardır. Yıkanabilir olanları tercih etmelisiniz. Hem çevre dostu ürünler hem de cildinize dokunuşu daha hoş. Cilt tahrişleri ve enfeksiyonlarından sakınmak için ıslak petleri sıklıkla değiştirmelisiniz.
Emzirmeden önceki sutyenlerinize tıkılı kalmayı unutun. Hala içine girebiliyor olsanız bile, bebeğe kolay ulaşımınızı engelleyeceklerdir. Sıkı ve rahatsız bir sutyen süt kanalları için de iyi değildir. Hamileliğinizin son aylarından itibaren emzirme sutyenleri kullanmanızı tavsiye ediyor.
Emzirirken bir yastık kullanmak sırt ve göğüs ağrılarınızı en aza indirecektir. İşin aslı şu: bebeği göğsünüze uzatacaksınız, göğsünüzü bebeğe değil. Böylece anne bebeğin ağzına ulaşmak için kendi duruşunu bozmayacaktır. Yeni bir yastık almadan önce, hali hazırda olanları deneyebilirsiniz. Ama emzirmek için özel bir yastık alacaksanız da bazılarının bele sarıldığını ve herkese uymadığını gözden kaçırmamalısınız.
Bebeğinizi dışarıda, toplum içinde olduğunuz zamanlarda da beslemek zorunda kalacağınız durumlar olacak. Ve bu tür zamanlarda biraz mahremiyet isteyeceksiniz. Alternatifleriniz basit bir battaniyeden, boynunuzun etrafından geçecek bir bantla çocuğunuz tekmelese bile açılmasını önleyecek emzirme örtülerine kadar çeşitlilik gösteriyor.
Günlük bakım için süt şişelemeniz gerektiğinde, kaliteli bir göğüs pompası hayat kurtarır. Ama çok erken almamaya özen gösterin. İlk birkaç hafta kadınların emzirme teknikleri üzerine yoğunlaşması akıllıca olacaktır ve sütünü sağmak yerine direk emzirmek daha iyidir. Pompa satın almadan önce, pozisyonunuzu düşünün. Misal tam zamanlı mı yoksa yarım gün mü çalışıyorsunuz? Gün içinde kreşe ya da evinize uğrayıp, bebeğinizi emzirme fırsatı yakalayabilir misiniz?
Doğumdan sonraki ilk birkaç ay bebeğinizin sizin yatak odanızda yatması gece yarısı emzirmelerini kolaylaştırabilir. Bebekleri beslemek usulca başlansa da hızlanarak biten bir eylemdir. Eğer beslemenin başından doğru zamanlamayı yaparsanız, bu işleri sizin için kolaylaştıracaktır. Ayrıca göğsünüzdeki sütün tamamen bitmesine ve böylece yenisini üretmek için daha verimli olmasına da yarayacaktır. Bebeğinizin beşiğini yatak odasına taşıyabilirsiniz ama bebeğinizi yatağınıza almayı tercih etmemelisiniz. Bu uyuma esnasında istenmeyen kazalara ve bebeğinizin yaralanmasına hatta ölümüne bile sebep olabilir.
Birçok laktasyon uzmanı annelere her emzirdiklerinde su içmelerini öneriyor. Ve bunun iyi bir sebebi var: Eğer vücudunuz susuz kalırsa, süt tedarik etmeniz zorlaşacaktır. Eğer idrarınız koyu renk ve sık değilse, bu yeterince su içmediğinizin göstergesidir. Ne kadar su içmelisiniz? Kişiden kişiye değişse de emzirmeyen kadınlar için önerilen genel oran 8 bardaktır. Emziren kadınlar ise bu 8 bardağın üzerine bir de bebek için ilave yapmalı ve 11-12 bardak su tüketmelidir.
Bebeğiniz doğduktan sonra ona özel bir çanta taşımaya başlayacaksınız. İçinde günlük ihtiyaçlar ve acil durum öğeleri olacak:
* Bebek bezi
* Islak mendil
* Merhem
* Değiştirme bezi ya da havlusu
* Yedek kıyafet
* Meme pedi, içecek ve örtü
Evinizde rahatça bebeğinizi emzirebileceğiniz bir yer seçin. Yatak ve kanepeler yeterli sırt desteğini vermeyecekleri için uzmanlar tarafından önerilmiyor. Bunun yerine iskemle denemelisiniz. Rahat ofis koltukları bu iş için muhteşemdir. Ya da yastıklı iseler yemek masası iskemleleri. Emzirirken dik oturmanız önemli.
Emzirmek dünyadaki en doğal şeylerden birisi gibi gelebilir ama uygulamak her zaman sanıldığı kadar kolay olmaz. Hali hazırda bir emzirme uzmanının telefon numarasını edinmeniz iyi olacaktır. Anneler doğum yaptıktan 36 saat sonra hastaneden ayrılır ama emzirmenin zor kısmı yaklaşık 72 saat sürer. Hastaneden ayrılmadan önce hemşirelere akıl danışabilir ya da pediyatristinizin ofisini arayabilirsiniz.
Emzirmenin anne sağlığı açısından önemi
1. Emzirme, rahim kasılmalarını da uyararak, rahmin eski haline dönmesine yardımcı olur, anneyi aşırı kan kaybından ve anemiden korur.
2. Emziren annenin sindirim sistemi daha iyi çalışır, besin emilimi artar.
3. Emzirme, yumurtlamayı geciktirerek yeni bir gebeliğin oluşmasını engeller.
4. Emzirme kilo vermeyi kolaylaştırır. Kadının günlük enerji gereksinimi yaklaşık 500-600 kalori arttırır. Sağlıklı ve doğru beslenen anne, emzirme sırasında enerji harcadığından ve süt üretimi için yağ dokusu kullanıldığından daha kolay kilo kaybeder.
5. Emzirme, over (yumurtalık) kanseri, endometrium (rahim için tabakası) kanseri ve meme kanserine yakalanma riskini azaltır.
6. Emzirme, anneyi ileride ortaya çıkacak kemik erimesinden (osteoporoz) korur.
7. Annelik duygusunun gelişmesine neden olur.
8. Anne-bebek arasındaki bağın kurulmasını ve güçlenmesini sağlar.
9. Anne-bebek arasında sevgi dolu bir ilişki oluşturur.
10. Emziren annelerin kendilerine güvenleri fazladır ve bu durum süt verimini olumlu yönde etkiler.
11. Emzirmek anne için doğal bir sakinleştiricidir ve annede strese karşı tolerans gelişmesini sağlar.
Emzirmek güzeldir
Ivette Ivens, emziren anneleri fotoğrafladı.
Emzirmenin bebek sağlığı açısından önemi
Anne sütünün besin değeri yüksektir ve bebeğin tüm beslenme gereksinimini sağlayacak içeriğe sahiptir. Bebek için hem içerdiği besin maddeleri hem de kolay, temiz ve pratik olması nedeniyle idealdir.
1. Anne sütü alan bebekte sindirim sorunları görülmez.
2. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Yeni doğan bebekte bağışıklık henüz tam gelişmemiştir.
Anne sütünde vücut direncini artıran maddelerin bebeğe geçmesi, bebeğin gelişmekte olan bağışıklık sistemine destek olur ve onu enfeksiyonlardan korur.
3. Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde ishal ve solunum yolu enfeksiyonu görülme sıklığı emzirilmeyen bebeklere göre azalmıştır.
4. Anne sütüyle beslenme şeker hastalığı görülme riskini azaltır.
5. Anne sütü alan bebeklerin ileriki yaşamlarında obez olma olasılığı daha düşüktür.
6. Emzirme anne ve bebek arasında yakın sevgi dolu ilişki sağlar.
7. Emmenin yarattığı anne-bebek bağı, bebeğin zeka gelişimini destekler.
8. Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine yardımcı olur.
YORUMLAR