Depresyon, herkesin farklı biçimde deneyimlediği bir süreçtir. Çoğu insan depresyonun uzun süre devam ettiğini ya da sürekli tekrarlama hissi yarattığını belirtirken, bazı insanlar ise sadece belirli şartlar altında kısa süreliğine oluştuğunu ifade ediyor. Bu da durumsal depresyon olarak adlandırılıyor.

ABD’li Psikolog Greg Kushnick, durumsal depresyonun travmatik bir olay ya da işten ayrılma, bir yakını kaybetme gibi kişinin yaşamındaki büyük bir değişiklikle tetiklenen depresif bir deneyim olduğunu belirtiyor. Bunun hayattaki büyük bir değişikliğe ya da travmaya gösterilen normal bir tepki olarak değerlendirildiğini de ekliyor.

Durumsal depresyon kavramı uyum bozukluğunun resmi olmayan adı da denilebilir. Michigan Üniversitesi Hastanesi psikiyatri kliniği öğretim görevlisi Steven Bartek, insanların durumsal depresyon hakkında düşündüklerinde akıllarına direkt olarak uyum bozukluklarının geldiğini ifade ediyor. Bartek, “Uyum bozukluğu, bir stres etkenine karşı verilen ve sıradan bir duygusal tepkiden çok daha yoğun olan bir tepki çeşididir” şeklinde belirtiyor. Depresyonunuzun durumsal mı yoksa daha uzun süreli mi olduğunu anlamanıza yardımcı olabilecek 5 işaret şu şekilde:

1- Ruh haliniz değişiklik gösterir

Depresyonla ilişkili diğer deneyimlerle birlikte, durumsal depresyonda kişi moral bozukluğu, keser, suçluluk ve umutsuzluk da hisseder. Aynı zamanda bir şeylerden zevk alma konusunda zorluk yaşandığı da gözlemlenir. Kushnick “İlk adım, ruh sağlığınızda bir değişim olduğunu fark etmek. Bunu çevrenizdeki insanlara ruh halinizde bir değişim fark edip etmediklerini sorarak yapabilirsiniz. Aynı şekilde siz de çevrenizdeki birinin ruh halinde değişiklikler gözlemliyorsanız bunu not alabilirsiniz” diyor. Bartek, moral bozukluğu yaşamanın özellikle 2020’de yaşanılan zorluklar düşünüldüğünde gayet normal ve anlaşılabilir olduğunun da altını çiziyor. Bununla birlikte, “Özellikle günümüz dünyasında her şeyin sosyal medyaya mükemmel olarak yansıtılmasından dolayı insanlar olumsuz duygularını görmezden gelme konusunda bir baskı hissediyor. Ancak, dünya çapında yaşanan bir pandeminin olduğu, ekonomik krizlerin yaşandığı ve daha birçok sorunun olduğu bu dönemde kuvvetli ve bazen de olumsuz duygular deneyimlemek gayet normal ve asla utanılmaması gerekiyor” şeklinde ekliyor.



2- Davranışlarınız değişir

Ruh hali değişimlerine ek olarak çeşitli davranışsal değişiklikler de durumsal depresyonla ilişkilendirilir. Bunlar iştahta veya yeme alışkanlıklarında değişiklikler, çok az veya aşırı uyuma, ağlama nöbetleri, sosyal izolasyon, öfke patlamaları, sürekli aynı şeyleri düşünme, enerji kaybı ve daha birçok davranış şeklinde gözlemlenebilir.

3- Üç ay içinde semptom gösterirsiniz

Klinik Psikiyatri Asistan Profesörü Sue Varma bu konuda “Hayatınızda belirli bir stres etkeninin oluşmasının ardından genellikle üç ay içinde duygusal ve davranışsal semptomları göstermeye başlarsınız” diyor.

Temelde travmatik bir olaya ya da değişiklikliğe duygusal bir tepki göstermiş olursunuz ve tepkinizin boyutu kültürünüze, ruh halinize ve davranışlarınıza bağlı olarak çeşitlilik gösterebilir. COVID-19 pandemisi travması gibi daha uç örneklerde, ruh haliniz de değişebilir. Önemli olan psikolojik tepkilerinizi ve bunların hayatınızı nasıl etkilediğini gözlemlemeye devam etmektir.

4- Gündelik işlerinizi yapamaz hale gelirsiniz

Durumsal depresyonda semptomlarınız sizi gündelik işlerinizi yapamayacak hale getirecek kadar güçlüdür. Motivasyonunuz az olabilir ve odaklanmada zorlanabilirsiniz. Bartek “İnsanlar genelde işlevselliklerini etkileyecek şiddette moral bozukluğu veya anksiyete deneyimler. Bu işe odaklanamamak ya da kişisel ilişkileri ihmal etmek şeklinde gözlemlenebilir“ şeklinde belirtiyor ve ihtiyaç duyulduğunda tedaviye başvurulması gerektiğinin de altını çiziyor.



5- Semptomlar kısa sürelidir

Son olarak, durumsal depresyonu uzun süreli depresyondan ayıran bunu ne kadar süre deneyimlediğinizdir. “Durumsal depresyon, diğer depresyon türlerinden daha kısa sürer. Ayrıca tetikleyici olay sonlandığında, kişi iyileştiğinde ya da zaman içinde de durumsal depresyonun bittiği gözlemlenir" diyen Kushnick, terapi almanın semptomların şiddetini ve süresini azaltacağını da belirtiyor. Diğer taraftan Bartek, semptomların stres etkeni ortadan kalktıktan sonraki altı ay içinde yok olduğunu açıklıyor. Durumsal depresyon gibi sorunlar genellikle ilaçlı tedavi gerektirmese de bazı durumlarda gerçekten ciddi olabiliyor ve intihar riskinin artmasıyla da ilişkilendirilebiliyor.

Semptomları harekete geçiren şiddetli bir travmaysa kâbus, eski olayları anımsama ya da travma sonrası stress bozukluğuyla ilişkili başka sorunlar da deneyimlemeniz olası. Profesyonellere danışmak ise belirli durumlarda nasıl hareket etmeniz gerektiğini anlamanıza kesinlikle yardımcı olacaktır.

Bartek, uyum sorununa karşı en iyi çözümün mümkünse stres etkenini ortadan kaldırmak ve terapiye başlamak olduğunu söylerken “Bu sene boyunca COVID-19 pandemisi dolayısıyla yaşanan stres, belirsizlik ve izolasyon birçok insanın daha önce hiç tanışmadığı depresyon belirtilerini deneyimlemesine neden oldu” diye de ekliyor. Son olarak, “Eğer semptomlar kişinin işlevselliğini etkiliyorsa ve özellikle intihara eğilim varsa kesinlikle tedavi gerekiyor. Bunlar, kanıta dayalı, rahatlamayı sağlayacak tedavi yöntemleridir” şeklinde sözlerini sonlandırıyor.

İngilizce aslından çeviren: Dilara Koru

Referans: HuffPost. 5 red flags you're dealing with situational depression. Şuradan alındı: https://www.huffpost.com/entry/red-flags-situational-depression_l_5fd85824c5b62f31c1ffe6a2

Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.