Ek gıdalara geçiş için bebeğiniz bazı işaretler gösterir. Eğer bebeğinize BLW (baby led weaning) yani bebek liderliğinde beslenme uygulamayı şimdilik düşünmüyorsanız, kaşıkla beslenerek ek gıdalara geçiş için ölçüt kabul edilen bazı klasik kriterler vardır.

İlk 6 ay sadece anne sütü almak bebekler için yeterlidir. Anne sütü, bebeğin ilk aylar ihtiyacı olan bütün besin öğelerine sahip olmanın yanında bebeğin sıvı ihtiyacını da tek başına karşılar. Bebek 6 aylık olduğunda ise besinlerle tanışmaya, tatlarına ve dokularına alışma yani ek gıdalara geçiş sürecine girer.

Bebeğin ek gıdaya hazır olduğu nasıl anlaşılır?

Bebeğin ek gıdalarla tanışmaya hazır olup olmadığını gösteren bazı işaretler vardır.

Bebeğin başını kontrol edebilmesi

Bebekler 4. ay civarında başlarını iyi ve kontrollü şekilde dik tutabilmeye başlar. Buna 3. ay veya öncesinde bile sahip olabilse de 4. aydan itibaren artık baş kontrolü çok daha gelişmiştir. Bebeğin baş kontrolü, dik pozisyonda dururken gıdalarla tanışabilmesi için önemli bir başlangıçtır.

Ağızdan itme refleksinin kaybolması

Bebekler emme refleksiyle doğarlar. Diğer reflekslerin çoğu gibi, refleks halindeki emme hareketi 4. ayda artık büyük ölçüde kaybolur. 4 aylık bebekte yutma refleksi ve dil hareketleri artık olgunlaşmaya başlasa da acele edilmemelidir. Bebeğiniz yiyecekleri ağzından sürekli diliyle itiyorsa henüz hazır olmayabilir. Yiyecekleri ağzından dışarı itme refleksini kaybettiği zaman kaşıkla beslemeye daha hazır hale gelir. Bu sebeple eğer kaşıkla besleyecekseniz ve BLW (Baby led weaning) yapmayacaksanız acele etmeniz şart değildir.

Bebeğin dik oturması

Bebekler 5. ayda dik oturabilmeye, 6. ayın bitiminde ise artık desteksiz oturabilmeye başlayabilirler. Her bebeğin gelişiminin farklı olduğunu hatırlatmak gerek, ancak bebeğiniz mama sandalyesinde rahatlıkla oturuyorsa, yana kaymıyor veya devrilmiyorsa ek gıdaya başlamak için gereken aşamalardan birine ulaştığı söylenebilir. Bu becerileri kazanması, ileriki aylarda kendi kendini besleyebilecek duruma geldiği zamanlarda da işine yarayacaktır.

Çiğneme hareketleri yapması

Bebekler emme refleksleri kaybolduktan sonra dillerini ağızlarını içinde yuvarlamaya, çenelerini açıp kapamaya ve bir nevi çiğneme hareketini göstermeye başlar. Bebeğiniz yiyecekleri ağzında yuvarlayacak, dişsiz damaklarıyla ezecek yani çiğneyecek olgunluğa eriştiğinde bunun sinyallerini verir. Çiğneme hareketi elbette dişleri olan bir yetişkinle aynı şekilde görünmeyecektir. Ancak bunun onun için büyük bir gelişme olduğunu aşikâr.

En az 4 aylık olması

Bebeğiniz dördüncü ayını tamamladıktan sonra teknik olarak ek gıdalara başlayabilecek olgunluğa gelmiş kabul edilir. Ancak bebeklerin ilk 6 ay boyunca ana gıdası anne sütüdür. Bebeklerin sindirim sistemi ilk 12 ay boyunca gelişim halindedir. Ek besinlere geçiş, onun yeni tatlarla tanışması, sindirim sisteminin bu gıdalara alışması ve olası alerjilerin ortaya çıkması bakımından adı üzerinde bir “geçiş dönemi” olarak kabul edilir. Bebeğinizin “doyması” üzerine fazla odaklanmak yerine bunun birkaç aya yayılan bir süreç olduğunu hesaba katın. Bebeğiniz 4. Aylık olduğunda onu ek gıdalarla tanıştırmak için sabırsızlanıyor olabilirsiniz. Ancak doğum kilosunun iki katına çıktıysa ve kilo alımında sorun görünmüyorsa acele etmeniz şart değildir. Bu maddeyi şöyle özetlemekte fayda var; bebeğin dördüncü ayın içinde değil, dördüncü ayını tamamlamış olması, “en az dört aylık” olması gerekir, daha erken değil!

Net şekilde doymaması

Bebeğiniz anne sütü veya formül mama almasına rağmen açlık belirtileri gösteriyor ve -sağlık sebebi olmadığından eminken- açlık belirtileri gösteriyorsa onu daha uzun süre tok tutacak besinlerle tanışması için deneme yapılabilir. Bunun için de yukarıdaki maddeyi hatırlatmak gerek. Bebeklerin beslenmesini düzenlerken ana ölçüt, düzenli olarak kilo alımlarıdır. Anne sütü bağışıklığı desteklemek açısından eşsizdir. Ancak bazı bebeklerin her şeye rağmen kilo alımları yavaş gittiğinde doktorları ek gıdaya başlama kararı verebilir. Özellikle de formül mama alan bebeklerin mide kapasiteleri genişlediği için 8-10 biberonla beslenme sonrasında bile doymayan bebekler için ek gıdaya başlangıçtan artık söz etmeye başlanabilir.

Unutmayın: Bebeğin ilk 6 ay temel gıdası anne sütüdür. Her bebeğin fiziksel büyüme ve gelişim özellikleri ile sağlık durumu kendine özgüdür. Bebeğinizin gelişimi ve sağlığıyla ilgili tüm konularda doktoruna danışınız.