Birçok ebeveyn, samimiyetle, çocuklarını mutlu ve sağlıklı bir şekilde yetiştirebilmek için elinden geleni yapar; ancak bu kişiler bile, istemeden, gelecekte psikolog randevuları ile sonuçlanacak hatalara düşebilirler.
Ne yazık ki bazı ebeveynler, ara sıra yapılan hataların ötesine geçip zehirli kategorisine doğru saparlar. Ebeveyn kasıtlı bir şekilde zehirli davranışlarda bulunsun ya da bulunmasın; çocuğa ciddi derecede duygusal ve zihinsel hasar vererek yetişkin hayatlarında bile bunlardan etkilenmelerine sebep olan birkaç davranış var.
Çocukken aşağıdaki muamelelerden herhangi birini tecrübe ettiyseniz eğer, bu durum, ebeveynlerinizden birinin ya da her ikisinin, en azından biraz zehirli olduğu anlamına gelir.
1. Doğrulama ve güven hissi sağlama konusunda başarısızlar
Kimi insanlar, sevgilerini göstermemenin, çocuklarının gelecekte başlarının çaresine bakabilmelerini sağlamanın önemli yollarından olduğunu düşünürler. Bu yaklaşımla düzenli bir şekilde karşılaştıysanız eğer, bunun, hayatınız üzerinde olumlu bir etkisi olduğuna bile inanıyor olabilirsiniz. Ancak şu anki hayatınızda, başarısızlık ya da reddedilme karşısında, deyim yerindeyse, dağılıyorsanız, bu durumun sebebi, muhtemelen, gençken ebeveynlerinizin size doğru miktarda doğrulama ve güven hissi vermeme konusundaki zehirli ısrarlarıdır.
2. Aşırı derecede eleştireller
Her ebeveyn zaman zaman eleştirir. Ancak zehirli ebeveynler, çocuklarının her hareketine aşırı derecede eleştiri ile yaklaşarak ekstrem davranışlar sergilerler. Ebeveynler bu hareketlerini, çocuklarının büyük hatalar yapmalarını engellemek düşüncesi ile haklı çıkarmaya çalışırlar; ancak ne yazık ki bu davranış, yalnızca çocukların ilerleyen yaşlarında, kendilerini acımasız bir şekilde eleştirmelerine sebep olur.
3. Dikkatinizi talep ederler
Zehirli ebeveynler, sürekli dikkat ve ilgi talep ederek, çocuklarını kendi ebeveyn yedeklerine dönüştürürler. Bu durum, ebeveyn ile çocuk arasında bağ kurulması gibi görünebilir; ancak gerçekte, çocuğun, diğer becerilere odaklanmaya ayıracağı zamanının ve enerjisinin büyük bir kısmını gerektiren parazit bir ilişki türüdür bu.
4. Hakkınızda zehirli ‘şakalar’ yaparlar
Tüm ebeveynler, ara sıra çocuklarına sataşırlar; ancak bu sözde şakalar düzenli bir hale geldiklerinde, ortada büyük bir sorun var demektir. Sırf ebeveyniniz boyunuz ya da kilonuz hakkında sürekli şaka yapıyor diye, bu tür davranışları kabul etmek zorunda değilsiniz. Bu, nihayetinde, kendinizi çok kötü hissetmenize sebep olan, baltalayıcı bir taktiktir.
5. Kötü davranışları meşrulaştırmanıza sebep olurlar
Ebeveyninizden, hak ettiğiniz için duygusal ya da fiziksel istismar gördüğünüze inanarak mı büyüdünüz? Eğer durum böyleyse, hala insanların kötü davranışlarını meşrulaştırıyor olabilirsiniz. Zehirli ebeveynler, her türlü durumu kendi ihtiyaçlarına fayda sağlayacak şekle getirebilirler. Bu yaklaşım, çocuğa iki seçenek bırakır: ebeveyninin hatalı olduğunu kabul etmek ya da ya da tüm suçu üstlenmek. Çoğu vakada, şu an yetişkin olan çocukların büyük bir kısmı bile ikinci seçeneği tercih eder.
6. Negatif duygularınızı göstermenize izin vermezler
Çocuklarının duygusal ihtiyaçlarını beslemeyi reddeden ve onların negatif duygularını hafife alan ebeveynler, çocuklarına ihtiyaçlarını ifade etmede güçlük çektikleri bir gelecek sunarlar. Çocuklara, herhangi bir durumun negatif yanlarını göstermede hiçbir sakınca yok; ancak çocuğun negatif duygularını ve duygusal ihtiyaçlarını tamamen yok saymak, yetişkinlik döneminde depresyona ve olumsuzlukla doğru şekilde baş etmede güçlüğe sebep olabilir.
7. Yetişkin çocuklarını bile korkuturlar
Saygı ve korku, el ele olmak zorunda değildir; gerçekte sevilen ve destek gören çocukların, yetişkinlik döneminde mutlu olma ihtimalleri daha yüksektir. Disiplin gerekliliği zaman zaman kaçınılmaz olsa da, zehirli olmayan ebeveynler, insan zihnine kalıcı hasar veren korku kaynağı davranışlar ve sözcükler kullanmazlar. Çocuklar saygı göstermekten korkmamalı ve yetişkinler, ebeveynleri her aradığında tedirgin olmamalılar.
8. Daima kendi duygularına öncelik verirler
Ebeveynler, aile ile ilgili mevzularda kendi duygularına öncelik vermeye inanıyor olabilirler; ancak bu, pozitif bir ilişki gelişimine katkı sağlamayan, çağdışı bir bakış açısıdır. Birçok konuda son kararı ebeveynin vermesi gerekse de, her aile üyesinin duygularını düşünmek zaruridir – çocuklar da dâhil olmak üzere.
9. Hedeflerinize el koyarlar
Ebeveynlerinizden biri, yaptığınız her şeye, devralacak ve hatta sizi kopyalayacak kadar ilgi duydu mu hiç? Bunlar, çocuğunun hayatı ile ilgili birinin hareketleri gibi görünebilir; ancak bu yaklaşım, çocuğun kendi hedeflerine ulaşabilmeyi öğrenmesini güçleştirebilir. Bu hareketlerin, ebeveynlerinizin yanına kar kalmasına izin verirseniz eğer, hayatınız boyunca raydan çıkmayı göze almalısınız.
10. Sizi kontrol etmek için suçluluk duygusunu ve parayı kullanırlar
Her çocuk, ebeveynine karşı suçluluk duygusu hissetmiştir; ancak zehirli bireyler, bu yönteme düzenli bir şekilde başvururlar. Yetişkin hayatınızda bile, pahalı hediyeler ve karşılığında beklentiler ile sizi kontrol ediyor olabilirler. İstedikleri gibi hareket etmediğinizde ise, ‘her şeyi sizin için yaptıklarından’ dolayı suçluluk duymanızı sağlamaya çalışabilirler.
11. Tepkilerini, tepkisiz kalarak gösterirler
Öfkeliyken birisiyle konuşmak zordur; ancak bir çocuğu tepkisizlikle uzaklaştırmak, son derece zararlı ve toy bir yaklaşımdır. Bu tür bir pasif - agresif yaklaşım, her tür ilişkiye zarar verir ve muameleyi gören kişinin durumu düzeltmeye dair baskı hissetmesine yol açar – yanlış bir şey yapmamış olsalar bile.
12. Sağlıklı sınırları göz ardı ederler
Ebeveynler, çocuklarını yakından gözlemlemeyi meşrulaştırabilirler; hatta bazı şartlarda, güvende kalmaları açısından gereklidir bu tür davranışlar. Ancak herkesin kendisi için sınırlar çizebilmeye ihtiyacı vardır – özellikle de ergenlikteki gençlerin. Zehirli ebeveynler, her durumda bu sınırları çiğner ve sayısız probleme sebep olurlar.
13. Mutluluklarından sizi sorumlu tutarlar
Ebeveynlerinizden biri, size sık sık sizin için ne kadar çok şeyden vazgeçtiğini mutsuzlukla bağdaştırarak söylüyorsa eğer, hayatlarındaki rolünüz konusunda gerçek dış beklentileri var demektir. Hiçbir çocuk, ebeveyninin mutluluğundan sorumlu tutulmamalıdır. Ve ebeveynler, kendilerini mutlu etmeleri için çocuklarının bir şeylerden vazgeçip skoru eşitlemelerini talep etmemelidirler.
YORUMLAR