Sporla çocuk yaştan tanışmak

Eminim siz de böyle sohbetlere denk gelmişsinizdir: “Avrupa’da herkes çocuk yaştayken sporla tanışıyor, biz spor seven bir millet değiliz ki, bak kaç yaşındayım, bir türlü ısınamıyorum işte spora... “ Biz en azından sokakta oynama şansına sahip olan bir nesildik, ona rağmen pek çoğumuzun düzenli bir egzersiz alışkanlığı yok. Bizim nesilde durum böyleyken yeni nesilde durum ne acaba, diye merak ettim. Ne de olsa, ağaç yaşken eğilir.

Türkiye’de dört çocuktan üçü hiç spor yapmıyor

Çocukluk Çağı Obezite Araştırması (COSI-TR) verilerine göre ise her dört çocuktan üçü (%74,2) hiç spor yapmıyor.

Çocuklar ekrana bağımlı

Rakamları okudukça daha da üzüldüm. Çünkü çocuklar ne yazık ki ekrana bağımlı. “Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında Büyümenin İzlenmesi Projesi (TOÇBİ)” verilerini sizinle paylaşıyorum, siz de görünce anlayacaksınız. Hafta içinde çocukların yüzde 96,8’inin, hafta sonunda ise yüzde 97,7’sinin günlük aktiviteleri arasında televizyon seyretmek yer alıyor. Neredeyse tek aktiviteleri televizyon izlemek.

Hafta içinde çocukların yüzde 22,4’ü ve hafta sonunda yüzde 19,7’si en az bir saat bilgisayarda oyun oynuyor. Hafta içinde çocukların yüzde 43,4’ünün ve yüzde 55,8’inin günlük aktivitelerinin arasında bilgisayarda oyun oynama geliyor.

Neyse ki aktif yaşamla ilgili güzel haberler de var

E, hal böyle olunca, çocuklar sürekli oturuyor ve hareket halinde değiller. Bu verilere bakarken güzel bir projeden haberdar oldum ve çok sevindim.

Sabri Ülker Vakfı’nın Millî Eğitim Bakanlığı iş birliğinde hayata geçirdiği, Yemekte Denge Eğitim Projesi var, burada çocuklara sağlıklı beslenme konusunda bilgiler veriyorlar. Projenin sonuçları olumlu olunca, şimdi bir de projeye bir ek yapmışlar: Öğrencileri fiziksel aktiviteye teşvik etmek için “Aktif Yaşıyoruz” modülü. Uluslararası Yaşam Bilimleri Enstitüsü (ILSI) Araştırma Vakfı tarafından geliştirilen ve “Take 10” adıyla ABD, Çin ve Tayland gibi ülkelerde uygulanan projeyi Türkiye’ye uyarlamışlar.

Güne 10 dakikalık egzersizle başlangıç

Aktif Yaşıyoruz modülü ile Yemekte Denge Eğitim Projesi, Türkiye genelinde 15 ilde, toplam 750 okulda uygulanmaya başlanmış. Bu okuldaki öğrenciler, güne 10 dakikalık fiziksel aktivite ile başlıyor.

Aktif Yaşıyoruz programının içeriği nedir?

Oyunlaştırma tekniğiyle çocukları fiziksel aktiveye teşvik eden Aktif Yaşıyoruz’da okul öncesi ve 1, 2, 3 ve 4. sınıflar için farklı etkinlikler yer alıyor. Bu etkinliklerden okul öncesi ve 1. sınıflarda uygulanan “Taklit Oyunu”nda öğrenciler hem eğleniyor hem egzersiz yapıyor hem de hayvanların özel hareketlerini öğreniyor. Oyun, öğretmenin bir hayvan hakkında ipuçları vermesi ve öğrencilerin bunlara göre hayvanın adını bilmesiyle başlıyor. Ardından öğrenciler, öğretmenden gelen komutla birlikte o hayvana özel eylemleri taklit ediyor, öğretmen “dur” komutu verdiğinde ise öğrenciler bir sonraki ipucuna kadar oldukları yerde hafif tempoda koşuyor. Aktivite, 10 dakika tamamlanana kadar devam ediyor. Farklı sınıflara göre hazırlanmış bu aktivitelerle çocuklar hareket ederken aynı zamanda duyu bütünleme, drama gibi sosyal faaliyetleri de deneyimliyor.

Ben buna benzer programların örneklerine Amerika ve İngiltere’de denk gelmiştim. Hatta bu ayın başında MEF Üniversitesi’nde Uluslararası Eğitim Konferansı’nda öğretmen adaylarına “Sağlıklı Beslenmenin Öğrenme Üzerine Etkileri” konusunda bir sunum yaptım, orada da bu örneklere yer vermiştim. Türkiye’den de buna benzer örnekleri bireysel olarak yapan öğretmenlerden Hasan Kartal Öğretmen ve Aysel Ösüz Öğretmen’e yer vermiştim. İmkansızlıkların arasında, imkanlarını kendileri yaratan kişilerin hikayelerinin de ilham verici olduğunu düşünüyorum. Sabri Ülker Vakfı’nın bu çalışmalarını görünce çok mutlu oldum. Umarım pilot aşamasından sonra daha büyük kitlelere ulaşır, hatta çocuklar ailelerini de bu konuda motive eder ve daha sağlıklı ve aktif bir ülke oluruz.

Sevgilerimle, mutlu haftalar.