Sıfır atık üretmek mümkün mü?
Bu hafta İsveç’teyim. İsveç, sıfır atık konusunda en öncü ülkelerden. 2020 yılına kadar sıfır atıklı bir ülke olmayı hedefliyor. Bugün ülkedeki evsel atıkların yüzde 99’undan fazlası geri dönüştürülüyor. Kaldığım evde farklı farklı çöp kutuları mevcut, plastik, metal, cam, karton, organik çöp hepsini ayrı ayrı büyük bir titizlikle ayırıyoruz.
Çöpten elektrik üretiyorlar
İsveç enerji üretiminde öncü bir ülke, elektrik ve ısınma ihtiyacını çöplerini yakarak elde ediyor. Başka ülkelerden çöp ithal ediyorlar.
İsveç’in atıklarının yaklaşık yarısı elektrik, bölgesel ısıtma ve uzaktan soğutma için enerjiye çevriliyor. Hatta Norveç gibi komşu ülkeler İsveç’e para ödeyerek çöp satıyor.
Dünyada sıfır atık akımı
Dünyada sıfır atık konseptli restoranlar dahi var, Stockholm’de de bir tane mevcut, ismi Retaste. Sadece restoranlar değil, sıfır atık konseptli dükkanlar da var. Çek Cumhuriyeti ve Almanya’da birkaç tane bu tür dükkana gittim. Bu dükkanlarda hiçbir paket kullanılmıyor, kendi kavanozunuzu, kese kağıdınızı ve bez çantanızı getiriyorsunuz. Seçtiğiniz ürünleri bunlara doldurarak satın alıyorsunuz. Düşünsenize, genelde ihtiyacımızdan ne kadar fazla alışveriş yapıyoruz, aldığımız çoğu şey poşetli, ambalajlı...
Gelelim bizdeki duruma... Sizce, İstanbul’da kişi başına günde ortalama kaç kilo çöp çıkıyor?
1,3 kg x 4 kişilik bir aile = Günde 5,2 kg çöp üretimi demek.
Biz kendi evimizde çöp üretimimizi azaltıp sıfır atık oluşturabilmek için ne yapabiliriz?
- Bir hafta boyunca kendinizi ve ailenizi gözlemleyerek hangi çöpleri azaltabileceğinizi düşünebilirsiniz.
- Yiyecek ziyanını önlemek için öğünlerinizi planlayabilirsiniz.
- Matara ve mug kullanarak plastik şişe ve karton bardak kullanımını azaltabilirsiniz.
- Pazar ve market alışverişlerinde bez çantaları kullanabilirsiniz.
- Paketli sebze ve meyvelerden almamak için semt pazarlarından alışveriş yapabilirsiniz.
- Şarj edilebilir pil alabilirsiniz.
- Maydanoz gibi kolay etkileyen bitkilerden evinin bir köşesi yada balkonunda ufak bir bahçe yapabilirsiniz.
- Streç film yerine balmumundan yapılan ambalaj kağıtları kullanabilirsiniz.
- Bulaşık makinesi tam dolduğunda çalıştırabilirsiniz.
- Temiz içerikli bulaşık ve çamaşır deterjanı, sabun, şampuan gibi kozmetik ürünlerinizi kendiniz yapabilirsiniz.
Sıfır atık ile ilgili daha fazla bilgi edinebileceğiniz kaynaklar:
- Instagram'da @zerowastehome hesabından takip edebileceğiniz Bea Johnson, 2008’den beri sıfır atık felsefesiyle yaşıyor. Bu konuda ilk öncü ve kitabı da yayınlandı. Johnson ve ailesinin felsefesi: Refuse, Reduce, Reuse, Recycle, and Rot. (Reddet, Azalt, Yeniden Kullan, Dönüştür ve Gübrele) Bu şekilde yaşamaya başladıktan 5 yıl sonra tüm giderleri %40 azalmış.
- Instagram hesabı @trashisfortossers olan Lauren Singer, hem kendi hayatında bu alışkanlığı edinmiş hem de The Simply Co. adında, tamamen doğal, vegan ve biyoçözünür ürünler hazırlayıp sattığı bir şirket kurmuş. Singer, iki yılın sonunda küçük bir kavanoza sığacak kadar çöp çıkarmayı başarmış.
- Bir de film önerim var: No Impact Man (Etkisiz Adam) isimli belgesel. Belgeseli New York’lu Colin Beavan ve ailesi hazırlamış.
Küçük adımlarla başlayın
Sıfır atık, bir günde edinebileceğimiz bir alışkanlık değil, uzun bir süreç. Küçük adımlarımız bile büyük etkiler yaratabilir, ufak ufak neresinden tutarsak kar. Hemen her adımı bir anda yapmaya çalışırsanız, üzerinizde çok baskı oluşturursunuz. Yapamıyorum diye hemen vazgeçebilirsiniz. Bu nedenle, madde madde sakince ilerlemek en iyisi.
Mutlu haftalar, sevgilerimle
Referans:
*Belediye Aile İstatistikleri, 2016, Türkiye İstatistik Kurumu
YORUMLAR