İnsanlığın sonunun 2045'te geleceğine dair iddia, bu sefer bir komplo teorisyenine değil Google mühendislerinden Ray Kurzweil'a ait. Kurzweil, robotların insan zekası seviyesine 2029'a kadar ulaşacağını ve insanlığın doğasını değiştireceğini iddia ediyor.

Günümüzdeki yapay zekaya sahip ürünler, sesli asistan Siri ve satranç üstadlarını yenen Deep Blue bigisayarlardan ibaret. Ve bunların hiçbiri makinelerin insanlardan ne kadar farklı olduğunu ölçen Turing testinde başarılı olamadı. Yani şu anda aynı anda sadece tek işi yapabilen yapay zekaya sahip ürünlerimiz var ama gelecek on yılda çok daha büyük bir dönüm noktası olacağı beklenmekte.

Gelecekte bu ürünlerin yeni koşullara uyum sağlayıp birden fazla görevi aynı anda yapabilecek hale gelmesi ve Turing testini de geçmesi bekleniyor. Bu konuda sıradaki ilk adım makinelerin insanlardan daha zeki ve güçlü olduğu süper yapay zekalar yaratmak olacak.

Makinelerde beklenen bu gelişme ise çok hızlı gerçekleşiyor. Google'ın yaptığı tahminlere göre yeni makineler 2029'a kadar insan beyni kadar güçlü olmuş ve 2045 yılına kadar da her şeyi değiştirmiş olacak. Bunun insanlık için tam olarak ne anlama geldiğini kestiremesek bile pek de iyi bir şeye işaret olmadığını anlayacak kadar bilim kurgu filmi izledik. Kurzweil'in Terminator filmine benzer distopik bir kabus hayal ettiğini düşünsek de yapay zekanın sadece kendisini insanlardan korumakla görevli olacağını söyleyen bir teori de var.

İnsanların ekranlara yapışarak yaşadığı günümüzde insan ve makine beyninin aynı olmasına ne kadar uzakta olabiliriz ki zaten?

En iyi 10 siberpunk filmi

Yapay zekâ, sanal gerçeklik, siber dünya, makine – insan birleşmesi gibi ileri teknoloji uygulamalarına rağmen sorunlar bitmedi! Yaşam kalitesinin düştüğü, mutsuzluğun, şiddetin ve sömürünün artığı yakın geleceği anlatan bilimkurgu filmleri genellikle “siberpunk” başlığı altında değerlendirilir. İşte en iyi siberpunk filmleri...

10

1. Blade Runner 1982 Philip K. Dick'in romanından uyarlanan film, insan ve insanın kendi suretinden ürettiği androidler arasındaki farkların ya da farksızlıkların keşfine çıkıyor. İleri teknoloji şirketlerinin "tanrı" rolünü oynamaya kalktığı bir dünyada, varoluşunu sorgulayan isyankâr androidlerin yanı sıra insan olduklarını sanan sahte hafızalı androidler de var. Ridley Scott'un melankolik bir kara film lezzetinde çektiği film, karanlık gelecek tasarımıyla bilimkurgu sinemasını derinden etkilemişti.

2. Matrix 1999 Wachowski kardeşlerin başarısı, edebiyat ve sinemadaki siberpunk geleneğini özümseyip üstüne özgün bir aksiyon estetiği koymaları... Makinelerin gezegene hâkim olduğu gelecekteki isyanın en hoş yanı, simülasyonun da bir hesaplaşma alanı olması... Bu da özgün ve ilham verici görsellikte bir siberpunk dünyasının ortaya çıkmasını sağlıyor. Hacker Neo'nun "uyanarak" isyana önderlik etmesinin filme verdiği destan havasını unutmayalım.

3. Terminatör 2: Mahşer Günü 1991 (Terminator 2: Judgment Day) Düşük bütçeli ilk filmin başarısı üzerine yönetmen James Cameron, "makine - insan çatışması" temasını derinleştirdi. İlk filmin robotu Terminatör, artık iyilerin yanındaydı ve insansı özellikler kazanarak duygusallaşıyor, fedakâr bir kahramana dönüşüyordu. T 1000 ise olağanüstü dönüşüm yeteneğiyle çok güçlü, ürpertici bir robottu ve makinelerin korkunç yüzünü temsil ediyordu. Özel efektler, çağının ötesindeydi...

4. Gerçeğe Çağrı 1990 (Total Recall) Philip K. Dick'in hikâyesinden uyarlanan film. Hafızanın sahte anılarla yüklenmesi, kimlik kaybı, gerçeklik ile hayallerin birbirine karışması gibi motifleri işler ve şirketlerin her şeye hâkim olduğu bir geleceğin endişelerini hissettirir. Yönetmen Paul Verhoeven'in ustalıkla kurduğu dünyada, teknoloji ilerlerken insanlık geriye gitmiş; gezegenler sömürgeye dönüşmüş, yoksulların yerini ucube mutantlar almıştır. Quaid'in gerçek kimliğini arayışı, şirket iktidarına karşı bir savaşa dönüşür....

5. Robocop 1987 Ölmüş polisin bedeni, başarıya ulaşamamış bir "robot polis projesi"yle birleştirilir... Polis teşkilatının özelleştirildiği bir çağda geçen film, yer yer kara mizahı da kullanan, kanlı bir bilimkurgu. Acımasız liberalizmin hüküm sürdüğü Reagan döneminin sancılarını ve geleceğe dönük korkularını yansıtan film, makine - insan bütünleşmesine kaygıyla bakıyor. Yönetmen Paul Verhoeven, Detroit'i, karanlık caddeleri ve terk edilen fabrikalarıyla post endüstriyel bir dekora dönüştürüyor.

6. Ghost in the Shell 1995 İnsanların bilgisayarlara ve birbirlerinin beyinlerine bağlanabildiği bir gelecekteyiz... Gizli bir güvenlik biriminde çalışan Binbaşı Motoko, Puppet Master adlı hacker'ın peşine düşer. Araştırma derinleştikçe sahte hafızalar, makinelerin içindeki "hayaletler" ve derin devletin karanlık projeleri çıkar karşısına. Asıl mesele, Puppet Master ve Motoko'nun siber dünyada kurduğu iletişimde gizlidir. Japon anime geleneğinin siberpunkla buluştuğu varoluşçu bir bilimkurgu klasiği...

7. Tuhaf Günler 1995 (Strange Days) Başkalarının anılarını onların gördüğü ve duyduğu gibi yaşamanızı sağlayan sanal gerçeklik teknolojisi, insanlarda bağımlılık yaratmıştır... Bu işin ticaretini yapan eski polis Lenny, bir cinayet kaydıyla karşılaşır ve meseleyi araştırdıkça işler karışır. 1999'da geçen filmde Kathryn Bigelow, sanal gerçeklik üzerinden dipten dibe "ekran bağımlılığı"nı sorgulayarak modern dünya eleştirisi getiriyor...

8. Varoluş 1999 (Existenz) Yönetmen David Cronenberg, insanın şiddet dolu kurmaca dünyaların içinde kaybolup gitmesinden duyduğu tedirginliği, "Videodrome"da (1983) televizyon bağımlılığı üzerinden anlatmıştı. Bu kez video oyunlarındaki sanal gerçekliği konu alıyor. İnsanların sinir sistemlerinden bağlandığı yeni video oyunun ilk denemesinde gerçeklikle kurmaca arasındaki sınırlar belirsizleşir ve film rahatsız edici imgelerle dolu bir kâbusa dönüşür.

9. Akira 1988 III. Dünya Savaşı'nın ardından kurulan Yeni Tokyo'dayız. İktidar yozlaşmış politikacılar ve sertlik yanlısı ordunun elinde. Sokaklar suç çeteleri, uyuşturucu bağımlıları ve isyancılarla kaynıyor. Böyle bir kaosun ortasında Tetsuo adlı özgüvensiz ve sorunlu genç, kazandığı güçlerle şiddet saçarken, üç medyum çocuk da onu durdurmaya çalışıyor. Her şey toprağın altına gömülmüş Akira adlı bir güçle ilgili... Katsuhiro Otomo'nun yönettiği film, gençlik öfkesi, isyan ve şiddeti anlatan bir Japon animesi...

10. Johnny Mnemonic 1995 Çok iyi bir film olmasa da, siberpunk geleneğini derinden etkileyen "Neuromancer" romanının yazarı William Gibson'a ait senaryosu nedeniyle burada olmayı hak ediyor. Film, verilerin insan beyninde saklandığı bir dönemde bir "veri kuryesi"nin öyküsünü aksiyon formatında anlatıyor. Asıl mesele ise şirketlerin her şeye hâkim olduğu karanlık bir gelecek ve ileri teknolojinin ortaya çıkardığı virütik bir salgınla ilgili... Türünün saf bir örneği. Haber: Mehmet Açar