Veba hastalığı ne zaman başladı? Ne zaman bitti? Günümüzde veba var mı? Şuan olsa tedavisi var mı? Gibi sorular aklımıza gelince bunu Acıbadem Fulya Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Hülya Kuşoğlu'na sorduk. İşte veba hakkında her şey.

Veba eskiden olan bir hastalıktı. Şimdi niye yok?

Veba hastalığı, fare pirelerinin farelere ve insanlara bulaştırdığı “Yersinia Pestis” isimli bakteri nedeniyle oluşuyor. Yüzyıllarca tüm dünyada pek çok insanın ölümüne sebep olmuş ve adı kara ölüm olarak tarihe geçmiştir. 1890'lı yıllarda Çin'den bir bilim adamının veba hastalığının etkenini bulması sonrası hastalık hakkında daha fazla araştırma yapılıp tedavisi de bulunmuştur. Günümüzde bu bakteriye etkili antibiyotik kullanımı ile hastalık tedavi edilebiliyor. Önceleri salgın olup sonradan kesilmesi ile ilgili farklı teoriler anlatılsa da kesin bir neden belirtmek zor. Ancak teorik olarak ölümcül olan veba hastalığının yayılmasına yol açan sıçan türünün, veba mikrobuna karşı direnç geliştirdiği ile ilgili bilgiler var. Ayrıca bazı kaynaklarda İngiltere çıkan bir yangın sonrası veba salgının kesildiği ile ilgili bilgiler olsa da bu da sadece İngiltere ile ilgili kısıtlı bir bilgi olup, kanıtlanmış bir bilgi değildir. Günümüzde su-kanalizasyon sistemlerinin daha uygun olup insanların daha hijyenik ortamda yaşıyor olması, haşere ile savaş konusunda daha başarılı olunuşu ve hastalığa yönelik uygun tedavi imkanlarının olması hastalığın çok daha nadir olmasını sağlıyor.


Veba nasıl bir hastalıktır? Ne şekilde bulaşır?

Veba hastalığı fare pireleri ile fareleri ve insanları enfekte edebilen mikrobik bir hastalık. “Yersinia pestis” isimli bakteri pireler vasıtasıyla fare ve insanlara kan yoluyla bulaşıyor. Ancak pireler sadece farelerde değil yarasa, tavşan, sincaplar gibi pek çok hayvanda da hastalık yapabiliyor. Doğrudan pireyle temasla geçebildiği gibi enfekte olmuş hayvanın eti veya vücut sıvılarıyla da insana geçiş gösteriyor. Hasta olmuş kişi veya hayvanda solunum yolu tutulumu varsa hava yolu ile de başka birine mikrobu bulaştırabiliyor. Veba hastalığının belirtileri ateş, titreme, lenf bezelerinde şişlik, baş ağrısı, halsizlik olarak sıralanabiliyor. Lenf bezesi şişliği pirenin temas ettiği yere yakın olan vücut bölgelerindeki lenf bezelerinin şişmesi ile karakterize olup uygun tedavi alınmadığında vücudun diğer bölgelerine de yayılabiliyor. Hastada karın ağrısı, ciltte kanamalar ve buna bağlı siyah renk değişimi gözlemlenebiliyor. Solunum sistemi tutulumu varsa öksürük balgam, kanamalı balgam, nefes darlığı ya da göğüs ağrısı görülüyor. Sadece pnömoni (zatürre) tipi olan veba, insandan insana bulaşabiliyor. Hastalığın tanısında kan, lenf bezesi aspirasyon materyali, balgam tetkikleri kullanılıyor. Veba bakteriyel bir hastalık olup buna yönelik geliştirilmiş antibiyotikler mevcut. Bu hastalığa karşı henüz etkin bir aşı geliştirilemiyor.


Günümüzde bu hastalıkla karşılaşma gibi bir durum olabilir mi?

Günümüzde bu hastalık eskiye oranla çok daha nadir olarak karşımıza çıkıyor. Veba, sahraaltı Afrika ülkeleriyle Asya ülkelerinde çok daha sık görülüyor. DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) yıllık 1000–2000 vaka bildirimi yayınlasa da bu rakamın daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Özellikle seyahat sonrası hastalığa yakalanma riski olup hastalığa ait belirti ve bulguların olması halinde bir sağlık kuruluşuna başvurulması ve tanının kesinleşmesi durumunda hastalığa yönelik antibiyotiklerin başlanması gerekiyor.

Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!
  • Misafir Vikiped. Fare ve pire degıl insanlardan olursan problemler dıyor
    CEVAPLA
  • Misafir genelde afrika hindistan gibi hijyen yoksunu olan ve hayvanlarla çok uğraşılan ülkelerde yukarıdada bahsedildiği gibi dünya çapında yılda 1000-2000 kişinin ölümüne sebep oluyor. ortaçağda çok fazla yaygın olan veba yeniçağda çok nadirdir. hastalığa yakalanmak istemiyorsanız sıçan ve ölü farelere dokunmayın. bu hastalığı taşıyan kimselerden uzak durun. hastalığın belirtileri kapıya dayandığı zaman vakit kaybetmeden doktora gidip tedavi görün. aksi takdirde geç kalabilirsiniz.
    CEVAPLA
  • Misafir Dün Facebook ta bir yazı gördüm su ne Zaman içilir ne Zaman içilmez diye kustuktan sonra içildiğinde veba ya yakalanılır diye yazıyordu benim kızım sürekli kusuyor beyin tümörü ve hidrosefalisi var ve çok su içiyor kusar kusmaz su istiyor ve 2 bardak kadar su içiyor çok endişeliyim yardımcı olursanı
    CEVAPLA
  • Misafir esk,den böyleymiş şu anda tedavisinin bulndugu ve eskiden bulaştıgı zaman 80 75 olurmussun ama şimdi ise bu oran %20 ye düşmüş tür
    CEVAPLA
  • Misafir böyle dediklerinde içim çok kötü oluyor. anladığıma göre tamamen bu hastaklıktan kurtulamıyoruz. ayyyyy.
    CEVAPLA

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.