Depresyon, kaygı bozukluğu, panik atak gibi psikolojik rahatsızlıkların yaygınlaşması, bu tür hastalıklar için kullanılan çeşitli antidepresanların kullanımının da yaygınlaşmasıyla sonuçlanıyor. Türkiye’de de 2007 yılından beri 10 sene içerisinde antidepresan kullanımının 2,25 kat arttığı biliniyor.

Antidepresanlar, türlerine göre farklı özellikler göstererek vücudun kimyasını düzenliyor ve psikiyatrik hastalıkları fiziksel olarak tedavi etmeye yarıyor. Özellikle sık kullanılan antidepresanlar arasında yer alan sertralin, sitalopram, essitalopram türevi ilaçlar ile bazı antipsikotik ilaçlar, genellikle düzenli olarak kullanıldıklarında ve belirli bir kullanım süresinden sonra etkisini gösteriyor. Antidepresan kullanımı ile ilgili bilinmesi gereken en önemli şey, hangi koşulda olursa olsun, ilaçların doktor önerisi olmadan kullanılmaması gerektiği. Bu tür ilaçları düzenli olarak kullanmak fiziksel ve zihinsel olarak ciddi değişimlere neden olabildiğinden, ilacı düzenli kullanmayı bırakırken de mutlaka bir uzmana danışılması gerekiyor. Durumunuzu bilen ve tedavinizi takip eden doktorunuz düzenli olarak ilaç kullanımınızı takip etmeli ve ilacı bırakmanız gerektiğinde de size ne şekilde bırakacağınızı açıklamalıdır.

Hiçbir ilacı doktor kontrolünde olmadan bırakmadığınıza emin olmalısınız. Eğer herhangi bir sebepten ve doktorunuzun önerisiyle antidepresan kullanmayı bırakmak üzereyseniz, bırakma süreci ile ilgili de bilmeniz gerekenler var. Doktorlar genellikle 2-4 hafta süren ve ilacı azaltarak bırakmayı öngören bir bırakma süreci önerirler ve bu süreçte gerçekleşen değişimleri takip etmek isterler. Doktor kontrolünde de olsa, antidepresanı bırakmak her zaman hoş bir deneyim olmayabilir. “Çekilme sendromları” ya da “antidepresan yoksunluğu” olarak adlandırılan belirtiler, antidepresanı azaltmaya başladığınızda ortaya çıkar ve bazı durumlarda 3 ay kadar sürebilir. Zor bir süreç olabilse de antidepresanı bırakma süreci bazı önlemler alınarak daha kolay atlatılabilir.

Doktorunuz en iyi dostunuz olmalı

Antidepresan kullanımı ile ilgili en önemli detay, doktorunuzla kurduğunuz ilişkide saklıdır. Güvendiğiniz bir tıp hekimi hikayenizi dinleyecek, belirtileri gözlemleyecek ve size uygun ilacı kullanmanız için sizi destekleyecektir. Gerekli gördüğünde de ilacı bırakmanızı isteyecektir. Gebelik, farklı sağlık sorunları ya da kişisel nedenlerden ötürü ilacı bırakmak istediğinizde, bunun sizin için doğru olup olmadığını ve ne şekilde bırakmanız gerektiğini belirleyecek olan kişi de doktorunuzdur. O yüzden bu süreçte muhakkak çok güvendiğiniz bir uzmanla çalışın ve onun sözünden çıkmayın. Yolda karşılaştığınız zorluklardan da hekiminizi haberdar edin ve öncelikle ondan yardım isteyin.

Aceleci olmayın

Kullandığınız ilacın türü de ne kadar süreyle antidepresan kullanmış olmanız da bırakma sürecini etkileyecek faktörler arasındadır. Bazen iki hafta, bazen de 3 ay süren bir bırakma süreciniz olacaktır; ancak bu noktada yine doktorunuzun talimatlarına uymalı ve sabırlı olmalısınız.

Biraz kafa karışıklığına hazır olun

Yapılan araştırmalar ve anketler, antidepresan kullanmayı bırakma sürecinde birçok kişide yorgunluk, halsizlik, ağlama nöbetleri, cinsel isteksizlik ve benzeri belirtilerin ortaya çıktığını doğruluyor. Özellikle SSRI türevi ilaçlar, serotonin hormonu dengesini düzenleyerek çalıştığı için bırakıldığında biraz kafa karıştırabiliyorlar. Ani gülme krizleri, yerini ağlama atağına bırakabilir, beklenmedik anlarda uyuma isteği yaratabilir hatta bazı durumlarda intihar düşüncelerine bile neden olabilir. Unutulmaması gerekir ki, tüm bunlar geçicidir ve tolere edilebilir. Antidepresanı bırakırken kafanız biraz karışacak ancak emin olun ki bu durum asla böyle devam etmeyecek.

Vücutta belirgin etkiler oluşabilir

Bulantı, ishal, iştahsızlık gibi sindirim sorunları, antidepresanı bırakma sürecinde sık görülen rahatsızlıklardandır. Bunların önüne geçmek için süreçte iyi beslenmek, bolca su tüketmek önemli.

İlaçsız hayatınızı kutlayın

Kendinize iyi bakmak, sağlıklı yaşamak zaten başlı başına bir antidepresandır! Antidepresanı bırakırken de ilacınızın yerine koyacağınız sağlıklı alışkanlıklarınızı belirlemeniz iyi bir fikir olabilir. Düzenli olarak yürüyüşe çıkın, bir diyetisyene gidip kendiniz için en uygun beslenme planını belirleyin, spor yapın, bol bol da sosyalleşin. Fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarınızı doğru bir şekilde gidermeye odaklanmak, psikolojik olarak sağlıklı bir hayat yaşamanın ilk adımıdır. İlaçsız hayatınız için bu değişiklikleri yaparken, aynı zamanda ilacı bırakırken yaşamanız muhtemel semptomların etkisini azaltmanızı da sağlayacak.

Bol bol gülün

İyi bir kahkaha gerçekten şifalıdır! Antidepresanı bırakma sürecinde en iyi gelen şeylerden biri de bol bol gülmektir. Komik videolar izleyin, arkadaşlarınızla komik oyunlar oynayın, kendinizi eğlendirmenin yollarını bulun. Siz kahkaha attıkça, vücudunuz artık o ilaçlara ihtiyaç duymayacağınıza daha emin olacak!

Yoga ve meditasyon yapın

İlacı bırakma sürecinde gerçekleşen değişiklikler ve belirtiler bazen gerçekten de çok yorucu hale gelebilir. Yoga ve meditasyon ise, kendinizi günden güne izlemenizi ve gözlemlemenizi sağlamak için en iyi yöntemlerdir. Bedeninizin ve nefesinizin farkında olarak yapacağınız yoga ve meditasyon pratikleri, ilacı bırakma sürecini önemli ölçüde kolaylaştıracaktır.