Gökyüzünün neden mavi olduğunu çocuğuma nasıl anlatabilirim?

Ateşe dayanıklı balon Gerekli malzemeler: 2 adet balon, bir adet mum, kibrit, su. Deneyin yapılışı: İlk önce balonu şişirin ve ateşin balonun patlamasına sebep olacağını göstermek için yanan bir mumu balona yaklaştırın. Sonra ikinci balonu su ile doldurun, bir mum yakın ve bir öncekinde olduğu gibi balona yaklaştırın. Bu sefer balonun ateşin sıcaklığına dayanabildiğini göreceksiniz. Açıklama: Balonun içindeki su mumdan yayılan sıcağı absorbe ederek balonun malzemesinin kendi kendine patlamasına ve yanmasına engel olur.

Kalem numarası Gerekli malzemeler: Bir adet polietilen poşet, birkaç tane kalem, su. Deneyin yapılışı: Polietilen poşetin yaklaşık yarısını suyla doldurun. Poşeti, kalem kullanarak suyla dolu olan kısmının içinden geçecek şekilde delin. Açıklama: Eğer önce poşeti delip sonra içine su koyarsanız su deliklerden dışarı sızacaktır ama önce poşetin içine su doldurup sonra delerseniz bütün su poşette kalacaktır. Bu durum, poşetin materyalinin parçalandığında moleküllerinin birbirine yaklaşmasının bir sonucudur. Böyle bir durumda polietilen kalemin etrafına sıkışır.

Rengarenk lahana Gerekli malzemeler: Dört adet içi su dolu bardak, gıda boyası, birkaç adet lahana yaprağı Deneyin yapılışı: Farklı renklerdeki gıda boyalarını su dolu bardakların her birine ekleyin. Daha sonra içlerine birer tane lahana yaprağı koyun. Bir gece bekleyin. Sabah uyandığınızda yaprakların renklendiğini göreceksiniz. Açıklama: Çünkü bitkiler suyu emer, yaprakları suyun içindeki rengi de bünyesine katar. Bu, kılcal etki olarak bilinir; su, bitkinin en ince kanallarından geçmeye başlar. Bu durum çiçeklerde, çimde ve hatta ağaçta bile gerçekleşir.

Yüzen Yumurta Gerekli malzemeler: 2 adet yumurta, 2 bardak su, biraz tuz. Deneyin yapılışı: Sıradan bir su bardağın içine bir yumurtayı dikkatlice yerleştirin. Yumurtayı bardağın dibine koyarken kırılmamasına dikkat edin. Daha sonra ikinci bardağın içine biraz sıcak su koyun ve içinde 4 -5 yemek kaşığı tuzu eritin. Tuzu erittikten sonra suyun durulmasını beklerseniz deney daha başarılı olur. İkinci yumurtayı da tuzlu suyun içine bırakın. Yumurta kabın dibine batmak yerine suyun yüzeyinde kalacaktır. Açıklama: Buradaki kritik nokta, yumurta ve suyu oluşturan moleküllerin yoğunluğudur. Bir yumurtanın yoğunluğunun saf sudan daha fazla olması yumurtanın dibe doğru batmasına sebep olur. Suya tuz karıştırıldığında yoğunluğu arttığından ikinci yumurta dibe batmaz.

Kristalleşmiş şeker Gerekli malzemeler: 2 bardak su, 5 bardak şeker, küçük ahşap çöp şişler, birkaç tane kalın kağıt, birkaç tane cam bardak, sos kabı, gıda boyası. Deneyin yapılışı: Bir bardağın ¼'üne su doldurup içine iki yemek kaşığı şeker ekleyerek şurup yapın. Şurubun içine küçük kâğıt parçaları ve biraz şeker serpin. Çöp şişleri şurubun içine daldırıp karıştırın ki şeker parçaları şişlere yapışsın. Karışımın çubuğa eşit şekilde yayıldığına emin olun, sonra da bir kâğıdın üzerine serin. Çubukları tamamen kuruması için bir gece bekletin. Sabah, sos kabının içinde iki bardak su ve beş bardak şekeri ısıtarak eritin. Şurubu 15 dakika dinlenmeye bırakın, zamanı iyi ayarlayın; aksi takdirde şeker kristalize olmaz. Sonra boş kavanozların içine farklı renklerdeki gıda boyalarını koyun. Kavanozların içine bir mandal yardımıyla çöp şişleri yerleştirin ve kavanozun hiçbir yerine değmediğinden emin olun. Şimdi bekleyin ve neler olduğunu gözlemleyin. Açıklama: Isı düştükçe şurup-su çözünürlüğü azalır, çökelti haline gelen şeker taneleri çubukların etrafına yapışır.

Yanık kibrit Gerekli malzemeler: Biraz kibrit, fener. Deneyin yapılışı: bir kibriti yakın ve 10-15cm kadar mesafe kalacak şekilde bir duvara yaklaştırın. Kibriti tuttuğunuz elinizin üzerine fener tutun. Duvara sadece elinizin ve kibrit çöpünün gölgesinin vurduğu, alevin görünmediği dikkatinizi çekecektir. Açıklama: Ateş gölge oluşturmaz; çünkü ışığın önünde, diğer fiziksel materyaller gibi engel oluşturmaz.