Eğer ebeveyn ve sosyal medyada aktifseniz, muhtemelen gentle parenting (nazik ebeveynlik) hakkında içeriklerle sürekli karşılaşıyorsunuzdur. Bu kavram, birçok ebeveynlik influencer’ı tarafından benimsenmiş bir tür popüler kelime haline geldi. Ebeveynler ve ebeveyn olmayanlar arasında hararetli tartışmalara yol açan bir konu oldu.

Ebeveyn ve ergen koçu Chioma Fanawopo: “Nazik ebeveynlik, son yıllarda çocuk gelişimi ve duygusal iyilik hali üzerine yapılan modern araştırmalarla uyumlu olduğu için popülerlik kazandı. Zihinsel sağlık farkındalığının arttığı bir dünyada, birçok ebeveyn, duygusal olarak güvenli ve dirençli çocuklar yetiştirmeyi amaçlayan ilkelerine ilgi duyuyor” ifadelerini kullandı.

Ancak nazik ebeveynlik size zor geliyorsa, yalnız değilsiniz.

2024’te yayımlanan bir çalışmada, nazik ebeveyn olarak tanımlanan bakım verenlerin üçte birinden fazlasının, ebeveynlik standartlarını karşılama baskıları nedeniyle belirsizlik ve tükenmişlik yaşadıkları bulundu. Bu ebeveynler sıklıkla kendi iyilik halleri üzerine düşünüyor ve açıkça doğru ebeveynlik yapıp yapmadıklarını sorguluyorlar. Uzmanlara göre, ne kadar trend olsa da, nazik ebeveynlik bazı bakım verenler için neredeyse ulaşılamaz bir yaklaşım gibi görünebiliyor. Bunun çeşitli sebepleri...

Nazik ebeveynlik neden trend oldu?

Nazik ebeveynlik, COVID-19 pandemisi sırasında popülerlik kazandı; o dönemde izolasyon ve stres yaygındı ve ebeveynler zorlu anlarda ebeveynlik konusunda tavsiye arıyordu. Keşfettikleri ise, geleneksel ve daha sert ebeveynlik stillerinden uzaklaşıp, daha yumuşak bir yaklaşıma yönelen alternatif bir ebeveynlik tarzı oldu.

Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (ADHD) üzerine çalışan ebeveyn koçu Lauren O’Carroll, Nazik ebeveynliğin kanıta dayalı bir yaklaşım olduğunu belirtiyor. O’Carroll: “Araştırmalar, ebeveynlik tarzlarının çocukların zihinsel sağlığı ve gelişimi üzerinde derin ve kalıcı bir etkisi olduğunu sürekli olarak gösteriyor. Nazik ebeveynlik, duygusal güvenliği ve bakım verenlerle derin bağları vurgular, bunlar dirençlilik ve iyilik hali geliştirmek için kritik öneme sahiptir. Ayrıca, birlikte düzenleme ve güvenli bağlar kurmanın önemine de dikkat çeker; bu da beyin gelişimiyle ilgili bildiklerimizle uyumludur” açıklamasında bulundu.

O’Carroll, çalışmasında birçok Y ve Z kuşağı ebeveyninin bu yaklaşıma yöneldiğini görüyor. Genellikle, ya kendi ebeveynlerinden farklı bir şekilde davranma sözü verdikleri için ya da terapide geçmiş travmalarını açığa çıkarmaya başladıkları için otoriter ebeveynlik stillerinden bilinçli olarak uzaklaşıyorlar. Bu trend, aynı zamanda daha geniş bir toplumsal değişimin yansımasıdır. İş yerinde ve hayatın diğer alanlarında hiyerarşinin yerini işbirliğinin almasıyla birlikte, aile dinamiklerinin de buna paralel olarak, katı, tepeden tırnağa ilişkilerden karşılıklı saygı ve anlayışa dayalı ilişkilere dönüşmesi doğal bir süreçtir.

Fanawopo: "Bu modern ebeveynlik yaklaşımının çocuk yetiştirmede empati, saygı ve anlayışı vurguluyor. Çocuğunuzla güçlü ve saygılı bir ilişki geliştirmek, onları korku veya ceza yerine, sabır ve kararlılıkla rehberlik etmekle ilgilidir. Bu ebeveynlik tarzı, çocukların kendilerini ifade etmelerini teşvik ederken, hala sınırlar koyarak duygusal zekayı ve karşılıklı saygıyı destekler” ifadelerini kullandı. Önemli olan, hangi ebeveynlik tarzını kullanırsanız kullanın, ebeveynliğin zor olacağını ve nazik ebeveynliğin de farklı olmadığını kabul edin.

İlginizi çekebilir: İyi bir ebeveyn nasıl olur?

Nazik ebeveynliğin zorluğu

Nazik ebeveynlik bazen karşıt bir yaklaşım gibi hissedilebilir ve kültürel olarak zorlayıcı olabilir. Birçok Afrika kültüründe, çocukların genellikle ‘görünmesi ama duyulmaması’ beklenir. İtaat ve uyum, öz ifade etmekten daha fazla değer görür. Çocuklar sınırları zorladığında ya da asi göründüğünde, ebeveynler kendilerini hayal kırıklığına uğramış ve yaklaşımlarını sorgularken bulabilirler.

Nazik ebeveynliğin zorlukları sadece kültürel beklentilerle sınırlı değildir. Ebeveynlik, birçok faktörden etkilenir, bunlar arasında:

Çocuğun kişiliği: Bazı çocuklar doğuştan güçlü iradeli veya çok hassastır, bu da bir ebeveynin sabrını zorlayabilir.

Ebeveynin kişiliği: Ebeveynin kendi huyu, tetikleyicileri ve stres seviyeleri, çocuğuna nasıl tepki verdiğini büyük ölçüde etkiler.

Çevresel stres: İş baskıları, finansal zorluklar veya destek eksikliği, sakin bir şekilde ebeveynlik yapmayı daha zor hale getirebilir.

Uzmanlar, nazik ebeveynliği uygulamayı zorlaştırabilecek birkaç başka faktöre dikkat çekiyor. Bunlar arasında en önemli engeller şunlardır:

Anlık ebeveynlik: Çocuğunuz dinlemeyi reddediyorsa, öfke nöbeti geçiriyorsa ya da sınırlara karşı çıkıyorsa, sakin kalmak ve düzenli bir şekilde tepki vermek neredeyse imkansız olabilir; özellikle zaten bunalmış, yorgun ya da tetiklenmişseniz

Ebeveynin nöroçeşitliliği: ADHD, anksiyete ya da yüksek duygusal hassasiyeti olan ebeveynler, nazik ebeveynliğin gerektirdiği öz düzenlemeyi modellemekte zorlanabilirler. Dürtüsellik ve duygusal tepkiler sakin tepkiler vermeyi zorlaştırabilir. O’Carroll: “Benim gibi ADHD’si olan ebeveynler için bu zorluk, nöroçeşitli çocukları yetiştirirken daha da büyür, çünkü onlar genellikle daha fazla eş düzenlemeye ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden bir ADHD ebeveynlik koçu olarak yaptığım işi yapıyorum, çünkü ADHD ile nazik ebeveynlik yapmanın ne kadar zor olduğunu biliyorum, ama bunun mümkün olduğunu da biliyorum” açıklamasında bulundu.

Ebeveynin kendi yetiştirilme şekli: Otoriter veya ihmal edici ailelerde yetişen ebeveynler, disiplin ve saygı hakkında kökleşmiş inançlardan sıyrılmakta zorlanabilirler. Nazik bir ebeveynlik için kişisel bir model yoksa, yeni kalıplar oluşturmak, akıntıya karşı yüzmek gibi hissedilebilir.

Ayrıca, nazik ebeveynliğin ana unsurlarından biri, yanlış olduğunuzda nasıl özür dileyeceğinizi bilmek ve çocuğunuza ses verme fırsatı sunmaktır. Birçoğumuz için bu keşfedilmemiş bir alan, çocuklardan özür dilemek, kendi ebeveynlerimiz tarafından örnek gösterilmemişti. Ancak, çocuklara çatışmaları nasıl yöneteceklerini ve hatalarını nasıl sahiplenmeleri gerektiğini öğretmek bizden başlar.

Sonuçta, hangi ebeveynlik yaklaşımını benimsersek bu, çaba gerektirecek bir şeydir. Hedef, kendine güvenen, saygılı ve duygusal zekâsı gelişmiş çocuklar yetiştirmektir. Bu, ebeveynler olarak bizden sabır, uyum sağlama yeteneği ve öz farkındalık gerektirir. Kültürel normlardan sapmak zor bir yol olsa da, ödülleri buna değerdir.

Eğer nazik ebeveynlik yaklaşımı denemek ya da bu konuda daha iyi olmak istiyorsanız, mutlaka bir danışın. Ama unutmayın, hangi yolda olursanız olun, harika bir iş çıkarıyorsunuz.

Kaynak: Hannah Nwoko, “The Reason Gentle Parenting Is Hard for Some Parents”. Şuradan alındı: http://parents.com/why-is-gentle-parenting-hard-for-some-parents-8750474. (02.12.2024).