Uykusuz Anneler Kulübü; 2011 yılında sosyal medyada başlayan, uykusuz annelerin durumlarından hem eğlence hem fayda çıkardığı, anneleri buluşturan, içerik üreten, bilgi ve deneyim paylaşan, sanalda ve gerçekte anneleri ve annelere ulaşmak isteyenleri bir araya getiren bir platform ve sosyal girişim. Sosyal medyada 200.000 takipçileri var. Web sitelerini de her ay yaklaşık 300.000 uykusuz anne okuyor. Kulübün kurucularından Perihan Gürer ile konuştum… Buyurun:

Uykusuz Anneler Kulübü nasıl kuruldu?

Büyük kızım 15 aylıktı ve henüz daha Twitter Türkiye’de yeniydi (o zamanlar Instagram yoktu ve Facebook da bu kadar aktif bir mecra değildi), diğer anne arkadaşlarımla Twitter sohbetlerimiz sırasında uykusuzluktan dert yanıyorduk. “O kadar uykusuzum ki bari Uykusuz Anneler Kulübü kuralım” dememle birlikte beni tüm uykusuz anne arkadaşlarım destekledi. O zaman henüz tanımadığım, şimdi canım ortağım olan Uykusuz Anne, web sitemiz için domaini aldı ve Uykusuz Anneler Kulübü doğdu. Amacımız annelere fayda sağlamak, yalnız olmadıklarını hissettirmek, annelerin her zaman yanında olarak daha mutlu çocuklar, daha mutlu nesiller yetiştirmeye katkı sağlamak. Çünkü o yalnızlığı yine en iyi biz anneler anlıyoruz ve biliyoruz.

Neden bu anneler hep uykusuz?

Her ne kadar hayalimiz tüm anneleri uykularına kavuşturup kulüpten atmak olsa da uykusuzluğumuz hiç bitmez. İlk yıllar bebeğimiz uyumayı bilmediği için uykusuz kalırız; sonra çocuğumuza nasıl daha iyi ebeveyn olacağız diye uykusuz kalırız. Okul yılları, ergenlik buhranları, sınavlar, üniversite, iş bulma derken bir bakmışız bebeğimiz yetişkin olmuş yuvadan uçuyor. Bizim aklımız yine onda, biz yine uykusuz…

Babalar da uykusuz değil mi? Onlar uyuyor mu rahat rahat?

Çoğu baba uykusuz değil, çünkü babalar işte uykusuz kalmasın diye anneler geceleri destek talep etmiyor. Oysa bebek bakımı bir ekip işi, mümkün olan her destek talep edilmeli, alınmalı… Gece bebek bakan anne gündüz de bebeğine bakmaya devam ediyor ya da işe gidip çalışıyor dolayısıyla bir “anne” hiç durmadan çalışıyor ve bu hem fiziksel hem ruhsal olarak çok yıpratıcı bir durum.

Biz Uykusuz Anneler olarak babaların da “#uykusuzbabalar” dan olmasını, sürece ve bakıma dahil olmasını istiyoruz. Yaptığımız yayınlar ve paylaşımlarda özellikle bunun önemine değiniyoruz. Anneler; kendi beden ve ruh sağlığınız için babalardan destek isteyin!

Anneler en çok çocuğun ilk yılında uykusuz kalır, doğru mu? Peki neden uyumaz bu bebekler?

Evet, çünkü bebeğimiz doğumdan sonra dünyaya alışma süreci geçiriyor. Bu süreçte sık sık (2 saatte bir) besleniyor; annenin teninin kokusunu, sıcaklığını ve kalp atışını hissetmek istiyor ve bu yüzden anneler uykusuz kalıyor.

Yaklaşık 4-5 ay süren bu dünyaya alışma süreci geçince de eğer bebeğiniz sürekli emerek, sallanarak veya kucakta uyumaya alışmışsa bu alışkanlıkları talep etmeye devam ettiği için annenin uykusuzluğu da bu alışkanlıkları değiştirip, kendi kendine uykuya dalmayı öğretene kadar devam ediyor. Yani bir noktada bebeğinize kendi kendine uyumayı ya da “annenin uykusuz kalmasına sebep olmayacak şekilde” uyumayı öğretemediysek bu uykusuzluk bazılarında ilkokula kadar bile devam edebiliyor.

Çocuklar kaç yaşına geldikten sonra anneler kulüpten istifa ediyor?

Bunun yaşı yok. İlk 4-5 aydan sonra bebeğinize sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırabildiyseniz sizin uykusuzluğunuz giderek azalıyor. Diş çıkarma hastalık, büyüme atakları gibi dönemlerde bu uyku alışkanlıkları bozulsa da kolayca eski haline döndürmek mümkün. 3-4 yaşından sonra da bebeklik çağına göre daha uzun uykulara kavuşmuş olacağınız kesin.

Uyku eğitimi konusunda bunu gereksiz bulan, gerekli bulan ve farklı metotlar deneyen ekoller var, siz hangisindensiniz?

Biz Uykusuz Anneler Kulübü olarak “anne ve tüm aile nasıl mutlu ise o ekol”deniz. Uykusuz Anneler Kulübü yayın ve paylaşımlarımızda tüm farklı ekollere ve uzman görüşlerine yer veriyoruz. Biliyoruz ki her anne çocuk ilişkisi farklıdır ve çocuğu için en iyisini annesi bilir. Uykusuz Anneler Kulübü, anneleri bilgilenmeye, kendi iç seslerini dinlemeye ve çocuklarını tanımaya teşvik eder. Paylaştığımız bilgi ve deneyimleri yorumlayıp kendi hayatına ve çocuğuna uygulamak, her işte olduğu gibi yine gözünden uyku akan annelerimize düşüyor.

Perihan Gürer

Bebekler kaç saat uyumalı?

Bu konuda Tracy Hogg’un kitabından aldığımız ve sitemizde de yer verdiğimiz bilgiler aşağıdaki gibi ama şu da unutulmamalı ki her çocuk aynı değil. Bu süreler ortalama olarak hesaplanmış ve siz kendi çocuğunuzu izlerken kesinlikle çok iyi bir rehber niteliğinde.

0-1 Ay: 19-21 saat

2- 3 Ay: 16-18 saat

4- 6 Ay: 15-16 saat

6-9 Ay: 13.5 -16 saat

10-12 Ay: 13-15 saat

13-24 Ay: 13-14 saat

2 uyku arası ortalama uyanık kalma süreleri ise:

Yeni Doğan: 50-60 dakika

1 -2 Aylık: 1 saat / 1 saat 15 dakika

2- 3 Aylık: 1 saat / 1 saat 20 dakika

4-6 Aylık : 1.5 / 2 saat

7-9 Aylık : 2 saat 45 dakika / 3 saat

10-12 Ay: 3 /4.5 saat

13 Ay + : 5/ 6 saat

İlk ayları mümkün olduğunca az hasarla atlatmanın yolu nedir?

*İlk aylar bazı bebeklerde çok zor geçiyor. Dünyaya bir türlü alışamıyorlar. Uykuya dalarken çok fazla desteklenmeye ihtiyaçları olabiliyor. Bazen bu zor olsa da bebeklere ilk 3-4 ay ihtiyaç duydukları tüm desteği vermek gerekiyor. Uyku eğitimiyle ilgili bir çok yöntem 4’üncü aydan sonra uygulanabiliyor. Önemli olan bu ilk aylarda verdiğiniz desteğin alışkanlığa dönüşüp uzun aylar, hatta yıllar boyunca devam etmemesi.

*İlk 1-2 ay bir bebeğin uyku düzeni olmaması normaldir. Uyumayan bir bebekse elinizden geldiğince onu rahatlatmaya ve hoşuna giden yöntemlerle uyutmaya çalışın (yarım kundak, hafif sallama gibi). Yeni doğan bebeği çok fazla sese, insan kalabalığına, dönenceye maruz bırakmamanızı, sakin bir ortamda tutmanızı öneririz.

*Bebeğiniz uyumuyorsa çevrenizden yardım isteyin. Uyumayan bir bebeğe tek kişinin bakması çok zordur. Bebeğinizin tüm bakımını siz yapmak zorunda değilsiniz. Bebek bakmak ekip işidir.

*İlk 1-2 aydan sonra gece gündüz farkını öğretmeye çalışabilirsiniz. Gündüz çok uyuyorsa 1.5 -2 saatte bir uyandırın. Ayına uygun bir uyanıklık saatinden sonra tekrar uyutun. Gece uyanınca ışığı açmayın, kısık sesle konuşun, emzirip gazını çıkarıp hemen geri uyutun, kaka yapmadığı sürece altını değiştirmeyin.

*Çocuğunuzu akşam uykusuna sabah uyandığı saatten 12 saat önce yatırın. Yani sabah 6’da kalkıyorsa 6’da odasını karartıp (gerekirse karartmalı güneşliklerden takın) akşam uykusuna yatırın. Erken yatan çocuk gece bilinenin aksine daha uzun uyur.

*Uyku öncesi rutini oluşturmanızı öneririz. Bu size kolay gelen ve her uykudan önce aynı şekilde uygulayabileceğiniz herhangi bir şey olabilir. Gece uykusu ve gündüz uykusu için farklı rutinler oluşturun gece uykusu için olan daha uzun gündüz uykusu için olan daha kısa olsun. Örneğin; gece yatmadan önce kısa bir banyo, pijama, süt, yarım kundak; gündüz uykusu için odanın karartılması, yarım kundak gibi. Her gece aynı müziği de çalabilirsiniz. Ya da kendiniz bir rutin yaratabilirsiniz. Önemli olan sakinleştirici bir etkisi olması ve hep aynı şekilde istikrarlı bir biçimde uygulanması.