İnsan vücudundaki temel yapı taşları olan hücreler, bulundukları yere ve işlevine göre farklılık gösteren yapıda gelişirler. Kadınların yumurtalıklarında bulunan yumurta hücrelerinin de kendine özgü bazı özellikleri var:

1- Vücuttaki en büyük hücre, yumurta hücresidir

İnsan vücudunda bulunan hücrelerin hemen hepsi, gözle görülemeyecek kadar küçüktür, ancak bir mikroskop yardımıyla görüntülenebilirler. Ancak yumurta hücresi bir istisnadır. Çıplak gözle görülebilen yumurta hücrelerinin çapı yaklaşık 100 mikrondur, yani yaklaşık bir saç telinin çapı kadar.

2- Yumurta hücreleri doğuştan hazırdır

Her dişi bebek, yumurtalıklarındaki yaklaşık 7 milyon yumurta hücresi ile beraber doğar. Büyüdükçe bu yumurta rezervi azalmaya başlar ve her menstrual döngüde, bu yumurta hücrelerinden bazıları salıverilerek gebeliğe hazırlık yapılır.

3- Yumurta kalitesi yaş ilerledikçe değişir

Biz yaşlandıkça hücrelerimiz de yaşlanmaya başlar ve bu durum yumurta hücreleri için de geçerlidir. Kadınlar milyonlarca yumurta hücresi ile doğsalar da, zaman içerisinde bu hücrelerin çoğu kaybedilir. Hatta kız çocuğu ergenliğe ulaşmadan yaklaşık 700 bin yumurta hücresini kaybetmiştir bile. Her ay menstrual döngü ile beraber yumurta hücreleri yeni yumurtalar oluşturmak üzere kullanılır ve azalmaya devam eder. Menopoz çağına gelmiş bir kadında artık yaklaşık 1000 yumurta hücresi kalmış olduğu tahmin edilir.

4- Her ay bir yumurta bırakılır

Ovülasyon (yumurtlama) olarak bilinen işlem, döngüsü normal işleyen her kadında her menstrual döngüde bir gerçekleşir. Bazı kadınlar bir döngüde iki yumurta hücresi bırakabilirler, bu durumda hamilelik oluştuğunda ikiz gebelik (çift yumurta ikizi) durumu ortaya çıkabilir. Hormonal doğum kontrol yöntemleri yumurtlama sürecini bastırarak çalışırlar. Yumurta salınması işlemi engellendiği için doğum kontrol hapı kullanılırken hamilelik oluşması önlenmiş olur.

5- Döllenmeyen yumurta hücresinin ömrü kısadır

Ovülasyon gerçekleştikten yaklaşık 12-24 saat sonra yumurta hücresi işlevini yitirmeye başlar ve bir sonraki döngüdeik yumurtlama zamanına kadar hamile kalmak imkansız hale gelir. Bu nedenle hamile kalmak için en uygun zamanın yumurtlamadan bir önceki gün olduğu söylenir, çünkü sperm hücresi rahimden içeri ulaştığında burada 5 güne kadar hayatta kalabilir ve bırakılan yumurta hücresine ulaşabilir.

Referanslar:

"5 Facts About the Female Egg Cell". Şuradan alındı: https://www.naturalcycles.com/cyclematters/5-facts-about-the-female-egg-cell. (10.07.2019)