Sosyal medya yaşam kalitemizi nasıl etkiliyor?

Sosyal medyada öfkeli çıkışlar konusunda katıldığım bir röportaj, aklıma sosyal medya vesilesiyle insanların ruh hallerini etkileyen başka bir konuyu getirdi. Bu hafta da "sosyal medya ve yaşam kalitesine etkisi" konusunda yazmak istedim.

Bahsettiğim röportaj sırasında sosyal medya öncesi zamanlardan da bahsettik. O zamanın koşulları ve o koşullarda yaşayan insanların ruh hallerini tanımlamaya çalıştık. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte internet kullanımının yaygınlaşması, haber sitelerini ve sosyal medya hesaplarını hızlıca ulaşılabilir, uçsuz bucaksız bilgi kaynakları haline getirdi. Oysa bu kaynakların olmadığı zamanlarda sadece radyo, televizyon ve yazılı basın aracılığıyla dünya ile bağlantı kurabiliyor; bize ulaşan bilgiler de zamanın etik anlayışı çerçevesinde sınırlı kalıyordu. Ancak artık dünyanın her yerindeki zenginlik de yoksulluk da, mutluluklar da acılar da parmaklarımızın ucunda... Gelinen bu aşama ilk bakışta insanoğlunun evrimi açısından gelişimi destekleyici gibi görünebilir. Belki uzun vadede bu doğru olabilir ancak günümüzde insanların çoğunluğunun ruh halini değerlendirecek olursak, özellikle sosyal medyanın sunduğu sınırsız bilgilenme kaynağının insanın duygusal denge kapasitesini zorladığını iddia edebiliriz.

İnsan olarak yaşamla ilgili basit gerçekleri küçük yaşlardan itibaren öğrenmeye başlarız. Dünyaya gelmemizi sağlayan anne-babanın varlığı, içinde büyüdüğümüz ailenin koşulları ve inişli-çıkışlı bu yaşamın bir sonu olduğu gerçeği ile yüzleşiriz. Ömrümüz boyunca özellikle sonuncu gerçeği kabullenmeye ve bununla yaşamayı öğrenmeye çalışırız. Ancak bütün bu doğal döngünün neden böyle olduğunu hiç sorgulamayız. Aynı şekilde dünyada çok farklı yaşam koşulları ve süreleri olabildiğine şahitlik ederiz ve bunu da kabul ederiz; tabii ki bu şahitlik sırasında maddi-manevi çok daha iyi koşullara, uzun ve sağlıklı yaşamlara özeniriz. Kendimiz için de daha iyisini dileriz, olanaklar çerçevesinde bunu gerçekleştirmek için çaba gösteririz.

Yukarıda bahsettiğim yaşam döngüsü ve bu döngüdeki farklı koşullar, sosyal medya öncesi zamanda yoğun olarak bize sunulan bir bilgi değilken artık bu farklılıkları tüm şiddetiyle vurgulamak, adeta sosyal medya hesaplarının varlık amacı haline gelmiş durumda. Artık her durumun ve duygunun en uç noktalardaki halini insanlara gösterebilmek bir başarı gibi değerlendiriliyor. Ancak bu durumun insan ruh sağlığını nasıl etkileyebileceği, algılanan ve hissedilen yaşam kalitesini ne kadar düşürebileceği riski göz ardı ediliyor. Bazı kişilerin sınırsız bir lüks içindeki yaşamlarını görmek, yıkıcı bir doğal felaketi yaşayan ve belki de yakınlarını kaybeden insanların acılarını dakikalarca izlemek zannetiğimiz gibi her şeyden haberi olan, bilgili biri olmamızı sağlamıyor. Ya da yine teknoloji kullanılarak çekilen video ve fotoğraflardaki aşırı ideal vücut görüntüleri bizi daha fazla spor yapmaya veya daha sağlıklı beslenmeye motive etmiyor. En başta böyle bir itici güç hissetsek bile, zaman içinde bu ulaşılması güç hedefler bizi uzun vadede umutsuzluğa düşürüp eylemsizliğe ve sağlıksız davranışlara itiyor.

Sonuç olarak sosyal medyada görsel ve işitsel algımıza sunulan her türlü uçlardaki bilgi, bizi tam tersi yönde etkiliyor. Aklımız ve duygularımız karışıyor, ruhsal dengemiz bozuluyor, irade gücümüz ve yaşama sevincimiz zayıflıyor. Ne yazık ki sosyal medya kullanımı artık çok küçük yaşlarda başladığı için çocukların ve gençlerin ruhsal gelişimleri daha yeni başladığı yıllarda ağır darbelere maruz kalıyor. Bu arada yanlış anlaşılmasın; sosyal medyayı tümüyle asla kullanılmaması gereken bir araç gibi göstermeye çalışmıyorum. Sadece tercih ettiğiniz içerikler konusunda çok seçici olmanızı ve hem kendi ruh sağlığınız hem de varsa çocuklarınızın ruh sağlığı için sürekli "bilgi istismarından" korunarak daha çok kendi deneyimlerinize dayanan bir yaşam hikayesi yazmanızı öneriyorum.