Bu içerik, Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman tarafından kaleme alınmıştır.

Sarımsaktan greyfurta, ıspanaktan muza, sütten yoğurda… Her biri şifa kaynağı olan besinler bazı ilaç türleriyle bir araya geldiğinde etkileşime girerek tam tersine olumsuz sonuçlara da yol açabiliyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman; “Bazı besinler, ilaçların metabolizmadaki davranışlarını değiştirebiliyor. Besin-ilaç etkileşimi sonucunda ilacın etkisi azalabildiği gibi, artabiliyor da; hatta zehirlenmeye ve ölümcül sonuçlara dahi neden olabiliyor” diyor.

Süt ve süt ürünleri / Antibiyotikler

Süt ve süt ürünlerinde bulunan kalsiyum, antibiyotiyotiklerin etkisini azaltabiliyor. Bu nedenle peynir, süt, yoğurt gibi yiyecekler tüketeceğiniz zaman ilaç kullanımı ile arasında en az 2 saat geçmesine özen gösterin. Ayrıca kafeinli içecekler veya domates gibi asitli besinler antibiyotiklerle birlikte veya yakın zamanda alındığında mide hassasiyetini artırabiliyor.

Et ve et ürünleri / Demir ilaçları

Etin yanında yoğurt yemek, ayran içmek zararlı mıdır? sorusu çoğu insanın aklına gelen sorulardan biri. Süt, yoğurt, peynirde bulunan kalsiyum, et ve et ürünleri ile alınan demirin emilimini engelliyor. Aynı şey demir ilaçları için de söz konusu. Eğer demir ilacı alıyorsanız kalsiyum içeren yiyeceklerle bu ilaçları aldığınız zaman arasında en az 1.5-2 saat geçmesine özen gösterin. Aynı durum çay, kahve ve kırmızı şarapta bulunan tanen adlı madde için de geçerli. Bu madde demir ilaçları ile birlikte alındığında demir emilimini engelliyor.

Greyfurt / Antibiyotikler ve alerji ilaçları

Greyfurt bazı antibiyotik türleri ile etkileşime girerek, birlikte veya çok yakın saatlerde tüketildiğinde birden fazla doz antibiyotik alınmışçasına etki gösterebiliyor. Bu nedenle bu antibiyotik türlerini alırken greyfurt tüketiminizle arasında en az 4 saat geçmesinde fayda var. Greyfurt alerji ilaçlarını da sevmiyor ve baş dönmesi ile sersemlik hissine yol açabiliyor.

Muz ve patates / İdrar söktürücü ilaçlar

Hipertansiyonu tedavi etmede kullanılan bazı idrar söktürücü ilaçlar vücuttan su ve sodyumu uzaklaştırırken potasyum seviyesini yükseltiyor. Bu da kalp ritm bozukluğu gibi problemlere neden olabiliyor. Her hipertansiyon ilacı buna sebep olmamakla birlikte hekiminizden ilacınızın içeriğini ve diyetinizde potasyumu kısıtlayıp kısıtlamamanız gerektiğini öğrenebilirsiniz. Eğer hekiminizi potasyum kısıtlaması öneriyorsa iyi birer potasyum kaynağı olan muz, patates, kayısı ve taze yeşil yapraklı sebzeleri diyetinizde azaltmanızda fayda var.

Yeşil yapraklı sebzeler / Kan sulandırıcı ilaçlar

Kan sulandırıcı ilaçların bazıları lahana, ıspanak, pazı, maydanoz, semizotu, marul, karaciğer, yeşil çay, brokoli, şalgam gibi K vitamininden zengin besinlerle birlikte tüketildiğinde ilacın etkisi azalıyor. K vitamininden zengin bir diyet bu ilaçlara karşı direnç gelişimine veya bu ilaçların pıhtılşamayı önleyici etkilerinin azalmasına sebep olabiliyor. Aynı zamanda diyette K vitaminini çok düşük almak da kan sulandırma etkisini artırabiliyor. Yine bu tip ilaçlar kullananların sarımsak tüketimine de dikkat etmesi şart. Bu nedenle olması gereken hergün aynı ve uygun miktarda K vitamini almak. Kan sulandırıcı kullanıyorsanız K vitamini kısıtlaması konusunda hekiminize danışın ve diyetinizin K vitamini içeriğinin değerlendirilmesi için bir beslenme uzmanına başvurun.

İncir, tavuk ciğeri/ Antidepresan

Bazı antidepresanların tiraminden zengin olan; eski peynir, bazı alkollü içecekler, incir, bakla, soya sosu, tavuk ve dana ciğeri gibi besinlerle bir arada tüketilmemesinde fayda var. Antidepresan kullanmaya başladıysanız bu yiyecekleri tüketip tüketmemek konusunda hekiminizden mutlaka bilgi alın. Zira bazı antidepresanlar bu türden tiramince zengin besinlerle birlikte alındığında kan basıncını ölümcül seviyeye çıkarabiliyor.

Çay, çikolata / Bronşları genişleten ilaçlar

Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman; ”Nefes alma ile ilgili hastalıkların tedavisinde kullanılan bronş ve bronşçukların genişlemesini sağlayan bazı ilaçları kullanırken dikkat edilmeli. Zira bu ilaçlardan bazıları siyah çay, yeşil çay, kahve, kola, çikolata, alkol ile bir arada tüketildiğinde; kalp atış hızında artış, sinirlilik, baş ağrısı, bulantı ve kusma gibi problemlere neden olabiliyor” diyor.

İlaç ve besin etkileşimleri

Dr. Özgür Şamilgil, ilaçlardan fayda beklerken hatalı beslenme sonucu ciddi yan etkilerle karşı karşıya kalındığına dikkat çekti.

5

İlaçla birlikte alınan besinlerin, ilaçların etkisini azaltıcı veya artırıcı etkileri bulunabiliyor. İlaçtan fayda beklerken hatalı beslenme sonucu ciddi yan etkilerle karşı karşıya kalınabiliyor. Çok dikkat edilmesi gereken bu durum, ilaç kullanımı kesildikten sonra birkaç hatta bile sürebiliyor. Başlıca dikkat edilmesi gereken durumlar şu şekilde sıralanıyor:

Greyfurt suyu Günde 1 litre ve üzerinde greyfurt suyunun tüketilmesi, özellikle 'statin' grubu bazı kolesterol ilaçlarının bağırsakta parçalanmasını geciktirerek kan seviyelerini yavaşlamaya da yol açabiliyor.

Kafein Kahve, çay, kola ve enerji içecekleri; bazı soğuk algınlığı ilaçlarıyla beraber alındığında sinirlilik, uykusuzluk, çarpıntı, kalp ritim bozukluğu, tansiyon yüksekliği, kabızlık ve idrar miktarında artışın görülmesine neden olabiliyor.

Süt ve süt ürünleri 'Florokinolon ve tetrasiklin' grubu veya 'sefuroksim' içeren antibiyotükler, 'bifosfonat' grubundaki kemik erimesi ilaçları ve 'metotreksat'lı romatizma ilaçlarının; kalsiyum içeren gıdaların 2 saat önce veya 6 saat sonra alınması gerekiyor.

C Vitamini C vitamini demir emilimini kolaylaştırıyor. Ancak C vitamini ile kalsiyumca zengin süt ve süt ürünlerinin alınması, C vitamini emilimini bozucu etkisi yapıyor. Potasyum tutucu bazı tansiyon ilaçları ile idrar sökücü ilaç kullanan hastaların; patates, muz, kayısı, portakal suyu gibi potasyumdan zengin gıdaların hatalı kullanması ölümcül kalp aritmilerinin görülmesine neden olabiliyor.