Sigara kullanımı, en öldürücü toplumsal zehirlenme olayıdır. Her bir sigara, vücut için zehirli, tahriş edici, kanser yapıcı ya da kanserin ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı 4000’den fazla kimyasal madde içerir. Bunlardan en az 81 tanesinin doğrudan kansere neden olduğu ispatlanmıştır. Okan Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Melahat Bekir Külah, açıkladı.

Erkeklerin yüzde 35’inin kadınların ise yüzde 15’nin ölüm nedeni “sigara”

İnsanları sigaraya bağımlı hale getiren madde nikotindir. Nikotinin, vücudumuz üzerinde kalp atışlarını hızlandırıcı, tansiyonu yükseltici ve kanın pıhtılaşma riskini artırıcı olumsuz etkileri vardır. Erkeklerde tüm kansere bağlı ölümlerin yüzde 35'inin, kadınlarda ise yüzde 15'inin nedeni sigaradır. Akciğer kanserine bağlı ölümlerin yüzde 90’ının nedeni sebebini yine sigara oluşturmaktadır.

Sigaraya bağımlılık nasıl oluşmaktadır?

Nikotin çok güçlü̈ bir psikolojik uyarıcı ajandır. Sigarayı ilk kez deneyen her üç̧ kişiden biri tek bir sigara ile bağımlı hale gelmektedir. Bir sigara içildiğinde ortalama 10 saniye gibi kısa bir sürede yanaktan emilen nikotin, beyne ulaşır ve serotonin gibi hormonların salgılanmasını sağlayan merkezin uyarılmasıyla birlikte meydana gelen hormonal salınımlar, zevk alma, gevşeme, sakinleşme, konsantrasyon artışı gibi değişikliklerin ortaya çıkmasına neden olur. Ödül gibi gelen bu değişikliklerin devam etmesi için vücudunuz daha çok nikotin istemeye başlar ve bu durumda içilen sigara miktarında artışa sebep olur. Nedeni nikotinin meydana getirdiği etkilere karşı vücutta tolerans gelişmesidir. Bunun anlamı şudur: Vücuttaki nikotin miktarı arttıkça etkisi azalır, ödül gibi gelen değişikliklerin devamını sağlamak için nikotin miktarının daha da artması gerekmektedir. Artık vücudumuz bu maddeyi gerek olmadığı halde almak istemektedir. Bu davranışı yapmadığımız zaman hissettiğimiz sinirlilik, gerginlik, konsantrasyon bozukluğu, iştah artışı, depresyon vb. duygular irademizle kontrol edebileceğimiz bir durum olmaktan uzaklaşmış ve tıbbi bir bozukluk halini almıştır. Eğer kişi sigarayı bırakmak istiyor ve kendi kendine zorlanıyorsa bir uzmana başvurarak etkinliği kanıtlanmış tıbbi tedavi yöntemlerinden yararlanabilir.

Sigarayı bıraktıktan sonra vücudumuzda neler olur?

• 20. dakikada nabız, kan basıncı ve vücut ısısı normale döner.
• 24. saatte kanda karbonmonoksit gazı hızla azalır.

2 hafta – 3 ay sonra

• Efor kapasiteniz artar.
• Öksürük varsa azalır, 3 ay içinde kaybolur.
• Balgam varsa 2 haftada yarı yarıya azalır.
• Soluk alıp vermeniz kolaylaşır.
• Koku ve tat alma duyularınız iyileşir.

Sigarayı bıraktıktan 1 yıl sonra vücudumuzda neler olur?

• Kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren azalmaya başlar, bir yılın sonunda risk yüzde 50 azalır.
• Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalığı (Buerger) riski yüzde 30-50 azalır.
• KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) gibi solunum yetmezliğine yol açabilen akciğer hastalıklarının ortaya çıkması engellenir, varsa ilerlemesi durur.

Sigarayı bıraktıktan 5 yıl sonra vücudumuzda neler olur?

• Ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası kanseri riski yarı yarıya azalır

Sigarayı bıraktıktan 10 yıl sonra vücudumuzda neler olur?

• Felç olma riskiniz 5-10 yıl içinde hiç sigara içmemiş olanlarla aynı düzeye iner.
• Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanseri riski azalmaya devam eder.

Sigarayı bıraktıktan 15 yıl sonra vücudumuzda neler olur?

• Kalp koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski hiç içmeyenlerle aynı olur.