Menopoz veya perimenopoz (menopoz öncesi) dönemindeki kadınların yaklaşık %60’ı, kafa karışıklığı ve unutkanlık şikayetleri olduğunu belirtiyor. ‘Beyin sisi’ olarak tanımlanan bu şikayetler, menopoz dönemindeki hormonal değişimlerden etkileniyor. Neyse ki, birçok menopoz semptomunda olduğu gibi, hormonları dengelemeye yardımcı olacak takviyeler ve önlemlerle, bu tür belirtileri azaltmak mümkün ve belirtiler kalıcı değil.

Menopozda hangi hormonlar etkili?

Menopoz sürecinde gerçekleşen ruh hali değişimlerinin birçoğundan progesteron hormonu sorumludur. Tıpkı adet öncesinde olduğu gibi, menopoz döneminde de progesteron hormonu azalır ve bu da huzursuzluk, ruh hali değişimleri ve uyku bozuklukları gibi belirtiler görülebilir.

Erkeklik hormonu olarak bilinen testosteron, kadınların hormon döngüsünde de etkindir ve menopoz döneminde testosteron azalması, cinsel dürtünün azalması ve depresif hislerle kendini gösterebilir.

Temel kadınlık hormonu olarak bilinen ve yumurtlamadan sorumlu olan östrojen, menopozda yumurtlama döngülerinin son bulması ile azalmaya başlar ve bu da ruh hali değişimleri, sıcak basmaları, baş dönmesi, depresyon, zihinsel karışıklık, baş ağrısı ve enerji düşüklüğü gibi belirtilere neden olabilir.

Hormonlardaki bu düşüşler, diğer belirtilerle birlikte beyin sisi görülmesine de neden olur. İleri yaşlarda bunama ya da Alzheimer hastalığı gibi durumların belirtisi olarak da değerlendirilebilen bu tür bir kafa karışıklığı, genellikle yalnızca menopoz dönemiyle ilişkilidir ve hormonlar yeniden dengelendiğinde ortadan kalkar.

Menopozda beyin sisi belirtileri nelerdir?

Menopoz döneminde hormonların düşüşe geçmesiyle birlikte görülen bilişsel zorluklar, beyin sisi adı altında bu belirtilerle anlaşılabilir:

• Unutkanlık,
• Basit matematiksel işlemleri yapamama,
• Huzursuzluk hissi,
• Karar vermede zorluk,
• Zihinsel yorgunluk hissi,
• Odaklanmada zorluk,
• Konsantrasyonu sürdürememe.

Menopozda beyin sisi için neler yapılabilir?

Hormonal değişimlere bağlı olarak ortaya çıkan beyin sisi, günlük hayatı zorlaştırabilir ve uzun vadede zorlayıcı sonuçlar doğurabileceğine dair endişe yaratabilir. Uzmanlar, bu tür belirtileri azaltmak için şu önlemleri öneriyor:

Sağlıklı beslenin. İşlenmiş gıdalar, rafine şeker, beyaz un, trans yağ ve katkılı yiyecekler, menopozda özellikle uzak durmanız gereken sağlıksız gıdalardır. Mümkün olduğunca katkısız, doğal gıdalar tüketmeye çalışın ve beslenme düzeninizle ilgili şüpheleriniz varsa, menopoz döneminde sağlığınızı destekleyecek bir beslenme programı oluşturmak için bir diyetisyenden yardım alın.

Yağları ihmal etmeyin. Menopoz döneminde etkili olan tüm hormonlar, kolesterol sayesinde sentezlenebilirler. Hafıza işlemlerinden sorumlu nörotransmitter olan asetilkolin, üretilmesi için özellikle yağlara ihtiyaç duyar. Sağlıklı yağlar tüketmek, menopoz döneminde hormonal dengeyi sağlamak için önemlidir.

Susuz kalmayın. Beynimizin %75’i sudan oluşur. Hafif bir susuzluk bile, beyin dokularında zorlanmaya neden olarak bilişsel fonksiyonlarımızı etkiler. Östrojen ve progesteron hormonları, vücudumuzdaki suyun düzenlenmesiyle de ilgilidir, bu hormonların azalması da, su dengemizi daha dikkatli korumamızı gerektirir. Her gün en az 8 bardak su içmeyi hedeflemelisiniz.

Karın yağlarından kurtulun. Fazla kilolu olmak, bilişsel işlevleri olumsuz etkiler, özellikle karın bölgesindeki ve çevresindeki yağlar, stres hormonu salgılanmasını artırarak menopoz belirtilerinin daha da zorlaşmasına neden olabilir. Araştırmalar, fazla kilolu olan orta yaştaki kadınların kilo kaybettiklerinde hafıza işlevlerinin iyileştğini ve zihinsel olarak daha dengeli hissettiklerini doğruluyor.

İyi uyuyun. Menopoz döneminde hormonal değişimler, rahat bir uykuyu da zorlaştırabilir ancak iyi uyumadığınızda, bu belirtiler daha da zorlayıcı hale gelebilir. Uykuda beyin hücrelerinin yenilenmesi ve bilişsel işlevlerin güçlenebilmesi için, iyi bir uykuyu önceliklendirmelisiniz. Havalandırdığınız sessiz ve karanlık bir odada, mümkünse her gün aynı saatte uyumaya çalışın.

Egzersiz yapın. Yürümek, bisiklete binmek ve dans etmek gibi egzersizlerin menopoz dönemindeki kadınları hem güçlendirdiği, hem de esnekliği ve dengeyi artırdığı biliniyor. Haftada yalnızca 30 dakikalık bir egzersiz bile, hormonların dengelenmesi ve daha iyi bir uyku için çok etkili olacaktır.

Meditasyon yapın. Yapılan araştırmalar, meditasyon pratiğinin stres hormonunu azaltarak genel hormon dengesini iyileştirmeye yardımcı olduğunu doğrular.

Kaynaklar: Deane Alban. "How to minimize menopause brain fog naturally". Şuradan alındı: https://bebrainfit.com/menopause-brain-fog/. (10.08.2022).

Amy Norton. "Menopause "brain fog" is real, study finds". Şuradan alındı: https://www.cbsnews.com/news/menopause-brain-fog-is-real/. (13.10.2016).