Hormesis kavramı, artan miktarlarda ve aralıklı olarak bir maddeye veya duruma maruz kalarak daha dayanıklı hale gelebilmeyi ifade eder. Fiziksel ve ruhsal strese karşı daha dayanıklı hale gelmek için, bedenimize stratejik şekilde stres uygulamanın 6 yolu var:

1- Soğuğa daldırma

Kısa bir süre çok yoğun şekilde soğuğa maruz kalmanın enflamasyon tepkilerini güçlendirdiği, uykuyu iyileştirdiği, kas ve eklem sağlığı ile ruh haline iyi geldiği biliniyor. Harvard’da genetik uzmanı Dr. David Sinclair, vücudu soğuk su dolu bir küvete daldırmanın kahverengi yağ üretimini harekete geçirerek fayda sağladığını ifade ediyor: “Vücut ısısını yönetebilmek için enerji yakan kahverengi yağ, süper sağlıklıdır ve düşük sıcaklıklarda aktive olur.” Bir buz banyosu için gerekli imkanlara sahip değilseniz, yüzünüzü buzlu suya daldırmak da faydalı olacaktır. TikTok’ta akım haline gelen “yüzünü buzlu suya sokma”, ruh sağlığımız için özellikle faydalı. Egzersiz fizyoloğu Ben Greenfield, bunu şöyle açıklıyor: “Yüzünüzü soğuk suya daldırmak, vagus sinirini dengelemenin ve sinir sisteminin esnekliğini kuvvetlendirmenin en iyi yollarından biri. Vagus siniriniz tonlandığında kalp, akciğerler, diyafram ve beyin ile daha etkili bir şekilde iletişim kurabilir ve ayrıca strese çok daha rafine bir şekilde yanıt verebilir.”

2- Soğuk duş

Soğuk duş almanın çeşitli faydaları olduğu da bilinen bir gerçek. Sinir sistemini uyarmanın ve vücutta ısı şoku yaratarak bağışıklık sistemini güçlendirmek için en iyi yollardan biri de duşta soğuk suyun altına girmek. Suyu olabildiğince soğuk hale getirin, birkaç dakika boyunca soğuk suyun altında durmaya çalışın. Daha sonra suyu tekrar ısıtarak şok etkisi yaratın. Sauna kullanımının da tüm nedenlere bağlı ölüm riskini azalttığı biliniyor ve periyodik olarak ısıya ve ısı şokuna maruz kalmak, bağışıklık sistemini güçlendirerek ömrü uzatır.

3- Soğukta egzersiz

Ben Greenfield, soğuk suyla haşır neşir olmayı sevmeyenler için soğuk havada egzersizden faydalanabilineceğini söylüyor. 12 derece ve altı sıcaklıklarda egzersiz yapmak, bedenin ve zihnin üstesinden gelmesi gereken bir ‘sağlıklı rahatsızlık’ katmanı yaratır ve zihinsel olarak uyarılmanızı sağlayarak bir hormesis süreci başlatır.

4- Aralıklı oruç

Günde 12 ila 20 saat arası aç kalarak uygulanan aralıklı oruç beslenme şekli, geçici besin yoksunluğu nedeniyle bedenimizi bir tür stres durumuna sokar. Bu da otofajiyi tetikleyerek, hücresel sağlığımızı destekler ve ömrümüzü uzatır.

5- Stresli yiyecekler

Bazı özel gıdalar ‘stresli besinler’ olarak nitelendirilebilir. Bir bitki ne kadar stresliyse, o kadar parlak renklere sahip olacaktır. Bu da bitkiyi daha esnek yapan savunma moleküllerini yansıtır ve bu stresli bitkileri tükettiğimizde, o sağlıklı ve esnek molekülleri de tüketmiş oluruz. Yapılan bir araştırmada, çilek bitkisinin yapraklarını tıpkı zararlı böceklerin yaptığı gibi kasıtlı olarak yaralamanın meyvelerde daha yüksek konsantrasyonda antioksidan bileşikler bulunmasıyla sonuçlandığı bile görülmüştü. Bütüncül tıp hekimi Dr. Robert Rountree zerdeçaldaki kurkumin, çilek ve şaraptaki resveratrol, sarımsaktaki allisin, çeşiti sebze ve meyvelerdeki kersetin ve yeşil çayın ksenohormetik besinler olduğunu ifade ediyor.

6- Nefes çalışmaları

Nefesinizi size zarar vermeyecek bir süre boyunca tutarak da bedeninizi bir tür strese sokabilir ve akciğer kapasitenizi artırabilirsiniz. Sağlıklıysanız, hamile değilseniz ve ciddi bir tıbbi durumunuz yoksa, nefes uzmanı Patrick McKeown şöyle öneriyor: “Burnunuzdan normal bir nefes alıp verin, burnunuzu parmaklarınızla kapatarak nefesinizi tutun. Ardından nefesinizi tutarak yürümeye başlayın veya koşun. Hava ihtiyacınız iyice artana kadar devam edin ve sonra bırakın. Belki basit bir yürüyüşle başlayın ve birkaç denemeden sonra koşmayı deneyin.”

McKeown, bu egzersizin solunum gücü için önemli bir değişken olan karbondioksit duyarlılığınızı azaltacağını söylüyor. Bunu uygulamak ayrıca stres tepkisini kontrol etmeye ve ağrı toleransını güçlendirmeye de yarıyor.

Referans:

Jamie Schneider. "6 Ways To Strategically Stress Your Body & Supercharge Longevity". Şuradan alındı: https://www.mindbodygreen.com/articles/how-to-strategically-stress-your-body-for-longevity (11.03.2022)