Kordon kanı bankacılığı tüm annelerin ilgisini çeker ve araştırma konusu olur. Çünkü konu bebeğinizin sağlığı için bir yatırım. Peki yararlı mı? Etkili mi? Bu konu ile ilgili tarafsız çalışan jinekoloji ve obstetrik derneklerinin fikri ne? Organlarınızda bir hasar veya hastalık olduğunda tedavi için yeterli sayı ve kalitede hücrelerin transferi ile iyileşme olur. Kök hücrelerin kendine has birtakım özellikleri vardır. Bu hücreler çoğalabilir, kendini yenileyebilir ve en önemlisi uygun şartlar hazırlandığında çeşitli olgun hücrelere dönüşebilir. Yani programlanabilir. Kök hücreler hem embriyodan hem de embriyonik olmayan kaynaklardan elde edilebilir. Embriyonik olmayan kök hücre kaynakları;

• Kemik iliği
• Periferik kan
• Kordon kanından elde edilen hücrelerdir.

Kordon kanı toplanması ve saklanması özellikle 1980 yılından itibaren uygulanmaktadır.

Araştırmalar kordon kanından;

1- Sayıca daha fazla kök hücre üretileceği,

2- Saklanması ve toplanmasının daha kolay olduğu,

3- Tüm aile fertlerinde kullanılabileceği,

4- Farklı hücrelere dönüşme ihtimalinin diğer kök hücre kaynaklarına göre daha fazla olduğudur.

Ama kordon kanından elde edilen kök hücrelerin tüm hastalıkları tedavi eden mucizevi bir kaynak olmadığı da ailelere anlatılmalıdır.

Kordon kanı alınırken nelere dikkat edilmesi gerekir?

Öncelikle kanın doğru bir şekilde steril şartlarda toplanması gerekir. Toplanan kan miktarı en az 40 cc olmalıdır. Kordon kanının toplanması sırasında geçen bekleme süresi anne hayatını riske sokuyorsa işleme hemen son verilir. Buna engel olan en önemli durum yoğun vajinal kanama olup genellikle plesanta yerleşim sorunlarına bağlıdır.

Aile kordon kanı toplanması konusunda tüm bilgileri avantajları, maliyeti konusunda ayrıntılı bilgilendirilmelidir. Kordon kanı günümüzde kan hastalıklarında, birtakım kanser türlerinde ve genetik hastalıklarda kullanılmaktadır. Kordon kanının kullanıldığı hastalıkların oldukça az sayıda olduğu ve bazı durumlarda kordon kanının yeteri kadar toplanılamayacağı aileye anlatılmalıdır. Özellikle kan hastalıkları ve kanserinde tercih edilen kordon kanından elde edilen hücrelere karşı vücudun dokuyu reddetmesi daha az görülmektedir. Ancak kordon kanından elde edilen hücrelerin sayısı bir yetişkin için gerekli miktara ulaşması oldukça zordur. Ülkemizde kordon kanı bankacılığı devlet kurumlarının bünyesinde olmayıp, kişiye özel kurumlarda yapılmaktadır. Bu durum kurumun devamlılığı ve kontrolünün önemini beraberinde getirir. Ancak kordon kanı ve bu konu ile ilgili araştırmalar zamanla daha da artmakta, belki de önümüzdeki yıllarda tedavi edilecek hastalıklarda da artış olacaktır.

Op. Dr. Aslı Alay