Bebeğe oyuncak seçerken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Günümüzde gerçekten çok fazla oyuncak çeşidi var. Peki, oyuncak alırken çocuğunuz için doğru olanı aldığınızı nereden bileceksiniz? İşte oyuncak seçerken kendinize sormanız gerekenler...

Oyuncak çocuğunuzun yaşına uygun mu?

Bir yaşındaki bir bebek için aynalar, çıngıraklar, cep telefonları ilgi çekicidir. Daha çok tutabileceği, itebileceği, çekebileceği, türlerine göre ayırıp sınıflandırabileceği oyuncaklardan hoşlanırlar. Henüz kıyafet giydirme, bilmece- bulmacalara, resim ve el sanatları gibi yetenek isteyen oyunlara hazır değiller. Bir oyuncağın çocuğunuzun yaşına uygunluğunu en iyi anlama yöntemi etiketine bakmaktır. Ayrıca çocuğunuzun yetenekleri ve gelişimini de dikkate almak lazımdır. Fiziki olarak oldukça gelişmiş bir yaşındaki bir çocuk, daha büyükler için yapılmış olan oyuncaklara tırmanmaya hazır olabilir.

Oyuncak uyarıcı mı?

Oyuncakları sadece çocuğunuzun beyin gücünü artırsın diye almayın. Hiçbir oyuncak tek başına bunu sağlamaz. Bir oyuncak sadece eğlenceli olabilir! Küçük bebekler için görme, duyma, dokunma ve el-göz koordinasyonunu geliştirecek, daha büyük çocuklar için ise yürüme, zıplama, dengede durma ve fiziksel dünyayı öğretecek (olayların nedenleri, sonuçları, sayılar, yetişkinler işlerini nasıl halleder vs.) oyuncaklar seçilebilir.

Oyuncak güvenli mi?

Çocuğunuzun yaşı kaç olursa olsun ona sadece güvenliğinden emin olduğunuz oyuncaklardan alın. 3 yaşına girinceye kadar onu yutabileceği küçük oyuncaklardan uzak tutun. Oyuncaklarının sağlam yapılı ve yıkanabilir olduğundan emin olun ve düzenli olarak yıkayın. Ayrıca çıkarılabilir gevşek parçalı, uzun kablolu, gevşek parçalı, kenarları keskin, gürültü seviyesi 100 desibelden yüksek, pil bölümü erişilebilir olan, lateks balonlu oyuncaklardan uzak durun.

Oyuncağı onaylıyor musunuz?

Hoşunuza gitmeyen bir oyuncağı almayın! Oyuncak silahlar, patlayan oyuncaklar hatta su tabancaları bile sizi rahatsız ediyor olabilir bu durumda bu tarz oyuncakların evinize girmesine izin vermeyin. Bazı kız oyuncakları da verdikleri mesajlardan dolayı sizi rahatsız ediyor olabilir: Fiziksel özellikleri ön plana çıkartan makyaj ürünleri, kıyafetler. Aklınızda olsun siz bunları yasaklasanız bile çocuğunuz bunları bir arkadaşının evinde bulup oynayabilir. Bu olursa olayı çok büyütmeden çocuğunuza ne hissettiğinizi söyleyin.

Oyuncak alırken nelerden kaçınmak gerekir?

Kurşun: İnanılması zor olsa da pek çok oyuncak kurşun içerir ve kurşun ciddi anlamda zehirlenmelere sebebiyet verebilir. Bu zehirlenmeler böbreğe zarar verebilir, öğrenmede ve büyümede gecikmeye neden olabilir. Amerika'daki oyuncakların 3'de 1'inde orta ve yüksek seviye arasında kadmiyum, cıva ve diper potansiyel tehlikeli kimyasalların olduğu ortaya çıkmıştır.

Çin malı plastik oyuncaklar: Çin de üretilen oyuncaklarda kurşunlu boya olduğu birkaç sene önce ortaya çıkmıştır ve yaklaşık 9 milyon oyuncak toplatılmıştır. Çin'deki kalite kontrol diğer ülkelerdekilerden daha gevşek olduğu için Çin malı oyuncak almamak akıllıca olur. Oyuncakların arkasında nerede üretildiği yazar, buna bakarsanız Çin malı oyuncak almaktan kaçınırsınız.

PVC(Polivinil klorür): Yaygın olarak kullanılan bu plastik vinil klorür, diyoksin, ftalat gibi kanserojen zararlı kimyasallar içerir. Bunlarda astım, alerji ve üreme sorunlarına neden olur. Bu madde oyuncaklarda sıklıkla görülür. Neyse ki etiketinden PVC kullanıldığını anlayabilirsiniz.

BPA(Bisfenol A): Bu kimyasal madde pek çok plastik üründe bulunur ve çocuk gelişimini etkileyebilir. Ayrıca dikkat bozuklukları, erken başlayan ergenlik, obezite gibi rahatsızlıklara neden olur. Kesinlikle kullanmayın.

Bebeğe hangi oyuncaklar alınabilir?

Yüzde 100 PVC içermez etiketi: Bu plastiği içermediğini garanti eden ürünü gönül rahatlığıyla alabilirsiniz.

Tahta veya bambu oyuncakları: Tahta otuncaklar hiçbir kimyasal plastik içermez. Bunlar çocuğunuz için sağlıklı oyuncaklardır.

Organik pamuk içeren oyuncaklar: Pamuklu oyuncaklar özellikle de organik olanlar bebeğiniz için oldukça güvenlidir.

Oyuncaklarınızı kendiniz de yapabilirsiniz!

Şu anda bebeğiniz ayak ve el parmaklarını, göz ve kulaklarını kullanmak gibi yeni şeyler öğrenmekte. Bu süreci konuşarak, onu dinleyerek, el işaretleri yaparak hızlandırabilirsiniz. Renkli, hafif, yumuşak ve bebeğinizin eylemlerine yanıt verecek (neden- sonuç ilişkisi sihirli bir motivasyon kaynağıdır) oyuncaklar seçmelisiniz.

Bebeğinizin ilk oyuncağı için öneriler:

Çıngıraklar

Plastik tuşları olan halkalar

Kuklalar(anne ya da baba oynatabilir.)

Dişlikler(diş kaşıyıcı)

CD'ler(sesi çok açmayın)

Bez kitaplar

Sıkıştırılabilen oyuncaklar, özellikle sıkıştırıldığında ses çıkartanlar

Ay ay oyuncaklar ve faydaları

Oyun ve oyuncaklar ileride miniğinizin meslek seçimini dahi etkileyebiliyor. Çocuğunuz daha ufak yaşlardan yaşam deneyimlerini oynarken ediniyor.

0-3 ay arası bebeğe alınabilecek oyuncaklar nelerdir?

Hareketli, özellikle müzikli parlak renkli ve basit biçimli olanları seçin. Bebeğin dikkatini toplamasına ve şekilleri tanımasına yardım eder.

Plastik halka: El denetimi ve eşgüdümü geliştirir.

Çıngırak: El denetimini ve el göz uyumunu geliştirir; bedenin bittiği, oyuncağın başladığı yeri öğretir.

4-6 ay arası bebeğe alınabilecek oyuncaklar nelerdir?

Bez bebekler ve diğer yumuşak oyuncaklar: Düşsel oyuna teşvik eden, avutucu nesneler.

Yumuşak top: El-göz uyumunu geliştirir.

Ayna: Benlik kavramını besler.

Parlak renklerde ve farklı şekillerde yumuşak bloklar: Renk ve şekilleri tanımaya yardımcı olur.

Oyun minderi-oyun merkezi: Etki tepkiyi öğretir.

Diş çıkarma halkaları: Rahatsız dişetlerini yatıştırır.

Kumaş kitaplar: Dokunma deneyimi kazandırır; kitap sevgisini besler.

6-9 ay arası bebeğe alınabilecek oyuncaklar nelerdir?

Bloklar: Boyut algısını güçlendirir, renk ve şekil tanımayı sağlar.

Toplar: El-göz uyumunu ve dengeyi sağlar.

Ayna: Benlik duygusunu geliştirir.

Tahta kitaplar: Eğlenceli, sözcük dağarcığını çoğaltır.

Telefon: Yaratıcı oyun sunar, iletişim becerilerini artırır.

Kutudaki yaylı kuklalar: Nesne kalıcılığını öğretir.

9-12 ay arası bebeğe alınabilecek oyuncaklar nelerdir?

Kaplar: Nesne kalıcılığını öğretir.

Üst üste yığılan oyuncaklar: Boyut algısını güçlendirir.

Delikli herhangi bir şey: Nesne kalıcılığını öğretir. Banyo oyuncakları( duş, kepçe, kova): Ölçme ve tartmaya yardım eder, yeni ortamları keşfetmeye cesaretlendirir; güvenli özgür oyunla tanıştırır.

Direksiyon: Düşsel oyun sunar.

13-15 ay arası bebeğe alınabilecek oyuncaklar nelerdir?

Şekil sıralama: Şekiller arasındaki ilişkiyi öğrenmesini sağlar.

Oyuncak kamyon ya da yürüteç: Denge kurmayı sağlar ve yürümeyi pekiştirir.

Üst üste yığılan halkalar: Sıralama becerisini kazandırır.

Basit yapbozlar: Kas becerisini geliştirir, okuma öncesi beceriler kazandırır.

Ayıcık halkaları: El becerisine yardım eder.

Eşleme oyuncakları: Eşleme ilk matematik becerisidir.

Sıralama çantası: Sıralamayı teşvik eder, ilk matematik becerisini geliştirir.

Şekil yerleştirici: Sıralama becerilerine yardım eder, boyut algısını güçlendirir.

16- 18 ay arası oyuncaklar

Bebekler ya da peluşlar: Hayal gücünü geliştirici oyunlar sunar.

Oyuncak at: Fiziksel becerileri teşvik eder.

Kalın pastel boyalar: Çizim ve el becerisini geliştirir.

Oyuncak, çocukta merak uyandırmalı, kasları çalıştırmalı, girişimciliği ve hayal gücünü artırmalı. Daha da önemlisi çocuğu problem çözmeye yönlendirmeli. Bu nedenle çocuk için en iyi oyuncak tekrar tekrar oynamak istediği ve her defasında daha fazla haz aldığı oyuncaktır. Evde bulunan kaplar, makaralar, hamurların tümü çocuğunuza istediği gibi şekillendireceği, rahat bir oyun ortamı sağlar.

Çocuklar için tehlikeli olabilecek oyuncaklar

Hangi oyuncakların çocuklarınız için zararlı olabileceğini biliyor musunuz?

Uçan balonlar Balonlar şişirilirken ya da çocuklar onlarla oynarken patlayabilir. Aslında çoğu zaman karşılaştığımız bu durum çocukları çok fazla korkutmanın yanı sıra onların sağır olmasına bile sebep olabilir. Ayrıca balonun içindeki helyum gazını solumak boğulmaya neden olabilir. (Nisan ayında Ankara'da balondan helyum soluduğu için hayatını kaybeden 9 yaşındaki çocuğu hatırlayın) İşte bu yüzden küçük çocukların balonlarla oynamaması öneriliyor. Ne yapabilirsiniz? Çocuğunuzun iyiliği için başlangıçta büzük olan ya da çok kötü kokan balonları satın almamaya dikkat edebilirsiniz.

Pervaneli oyuncaklar Helikopter ve benzeri pervaneli oyuncaklar, çocuklarınız için tehlikeli olabilir. Küçük çocuklar kolaylıkla parmaklarını otomatik çalışan pervanelere kaptırıp yaralanabilirler. Bu yüzden pervaneli bir oyuncak alırken çocuğunuzun yaşına uygun ve yumuşak malzemeden üretilmiş olmasına dikkat etmelisiniz.

Doktorculuk setleri Çocuklar doktorculuk oynamaya bayılırlar! Ancak set olarak satılan bazı oyuncaklar oldukça küçük parçalar içerebilirler. Bu küçük parçaların ağzına ya da burnuna kaçmayacağından emin olmalısınız. Aynı zamanda bu oyuncaklar sayesinde çocuğunuz gerçek şırıngalar, makaslar ya da ilaçlarla da oynamak isteyebilir, aman dikkat!

Kolluklar Yazın en eğlenceli aktivitelerinden biri olan yüzme, çocuklar için üretilen aparatlarla daha kolay hale gelebilir ancak bu aparatları da kullanırken çok dikkatli olmak gerekir. Özellikle kolluklar, çocuğunuzun cildini tahriş edebilir, daha da önemlisi, çocuğunuz gözetlemediğiniz bir anda yüzünü sudan çıkaramayabilir. Satın aldığınız kollukların çocuğun kollarına iyice oturduğundan emin olun ve bu oyuncakları kullanırken mutlaka sizin gözetiminizde olmasına dikkat edin.

Pilli oyuncaklar Bazı oyuncaklar yuvarlak saat pili kullanır ve bu piller, kolaylıkla yutulabilirler. Çocuğunuzu pillerle tanıştırın, onlardan uzak durması gerektiğini söyleyin ve oyuncağın pil bölmesinin yeterince korunaklı olduğundan emin olun.

Su tabancaları Yazın suyla oynamak eğlencelidir, ama tehlikeli de olabilir! Su tabancaları zararsız görünür ancak bazıları suyu oldukça şiddetli sıkarlar. Tazyikli su çocukların gözlerine ya da çıplak tenlerine denk geldiğinde yaralanmalara sebep olabilirler. Bu nedenle mümkünse suyu çok şiddetli sıkmayan oyuncakları tercih edin ya da çocuğun gözlerini koruyan bir koruyucu gözlükle oynamasına izin verin.

Manyetik oyuncaklar Hepimiz çocukken mıknatıslardan etkilendik! Mıknatıslı parçalardan oluşan oyuncaklar neredeyse bütün çocuklar için heyecan verici olabilir. Ancak küçük parçalardan oluşan oyuncaklara dikkat etmelisiniz.

Stres çarkı Ne ara, nasıl bu kadar yaygınlaştığını bir türlü anlamadığımız stres çarkları da çocuklar için tehlikeli olabilir. Özellikle kalitesiz malzemeden üretilmiş olanları çevirme esnasında dağılarak çocukları yaralayabilirler, küçük çocuklar tarafından yutulabilirler.