Hukuktan masumiyet karinesini atarsan geriye ne kalır?

Kime sorsan adalet istiyorum der ama ona bıraksan, bunu herkes için nasıl sağlayacağı üzerine mantıklı bir önerisi yoktur. İntikam ya da mümkün olan en ağır cezaları vermek gibi sınırlardan öteye geçemez. Oysa bunların ikisi de adaletin en büyük düşmanıdır.

Bencillik, insanın tabiatı gereği biraz da… Davacıyken astığını, davalıyken beraat ettiriverir insanoğlu. Meslek hayatımda haksız insana rastlamadım desem yeridir.

Hukuk zor iştir, netameli iştir, özellikle de ülkemizde sıradan vatandaşın hukuk bilgisi ‘kira kontratını okumadan imzaladım, ne bileyim orada öyle bir madde olduğunu’ cümlesinden pek de ileri gitmez.

Hukuk fakültesine girdiğinizde size önce hukukun temel ilkeleri öğretilir. Zira yukarılara doğru çıktıkça detaylarına hâkim olmanız gereken bilgiler için önce bir temel hukuk nosyonunuz olması gerekir.

Hukuk için sosyal matematiktir desek yanlış olmaz sanıyorum. Karmaşık problemlerin çözümüne ulaşabilmek için önce toplama, çıkartma bilmek gibi hukukta da önce karineler bilinmelidir.

Masumiyet karinesi bunlardan en önde geleni; herkes suçu kesin olarak kanıtlanana kadar masumdur. Üstelik bir suçun kanıtlanması demek, onun yasal ve hiçbir şüpheye yer bırakmayacak nitelikte delillere dayandırılması demektir, kararın gerekçe kısmında bütün bunların çok tutarlı hukuki bağlarla birbirine bağlanması da şarttır. Rahmetli hocamız, Eralp Özgen, nur içinde yatsın, ceza hukuku dersinde her fırsatta bize bu prensipleri belletirdi. Özellikle öğretmek demiyorum, belletmek… Çünkü aslında bu prensipleri öğrenemezsiniz, bunlar ezberlenecek bilgiler değil. Onun yerine, hukukun neden böyle kurallar koyduğunu idrak etmeniz ve sindirmeniz gerekir. Bu da yalnızca hukuki metinleri ezberlemekle olmaz, hukuk felsefesi bilmekle ilgilidir.

Adalet imkânsız aşktır, hiç kavuşamayacağını bilsen de yolunda ölmeye razı olman gerekir. Sanılanın aksine tarihi en büyük liderler ve en güçlü hükümdarlar değil, en adil yönetenler yazar. Diğerleri hikâyenin yan rollerindeki lanetli yerlerini alır. Bu anlamda da masumiyet karinesi kırmızı çizgidir, beka dahil olmak üzere onu çiğneyerek elde ettiğiniz her şey bir gün benzer bir karineye ihtiyaç duyacak hale getirir sizi. Aman dikkat diyorum.