zeynep Keyman röportajı

Zeynep Keyman’ın 6 yıl önce İstanbul Kuruçeşme’de açtığı Lokum adlı dükkân, beş duyuya gelenekleri hatırlatmak içindi. Şimdi Londra’da şube açmaya hazırlanıyor. Dükkânı ve yabancılara yazdığı kitabı anlatan Keyman bayram için lokum tarifleri de verdi.

Adresi bulmak zor değil çünkü mis gibi bir koku geliyor dükkândan. Akide şekeri, incir, gül evet gül yüzünüzü buruşturmayın! Hatta gonca gül kokusu bu. Sonra çay, mandalina ve tekrar akide. Dükkân sahibi Zeynep Keyman yaratıcılıkta ve ikramda sınır tanımıyor. Şu minik purolar var ya; hah işte onların lokum versiyonunu yapmışlar, kendi üretimi sakızlı kahvenin yanında geldi. Ve tatlı sohbet başladı.

Bayram arifesinde “Lokum” kitabınız çıkıyor. Neden İngilizce?

Biz iyi- kötü biliyoruz lokumu ama yabancıların en ufak fikri yok. Hâlbuki çok seviyorlar. Lokum, literatürü olan bir şey. “Lokum gibi kadın” derler mesela. Necla Ateş kim biliyor musun? Dünyada adı tescillenmiş bir dansöz, lakabı da “Türk lokumu”. Picasso resim yaparken lokum yermiş. Churchill’in çok düşkün olduğu biliniyor. Charles Dickens’ın hikâyelerinde vardır lokum. Bu yüzden İngilizce yapayım dedim, sonra Türkçe de çıkacak.

Lokum satıp kitap yazmak, bunlar nasıl oldu?

Anadolu’da 15. yüzyıldan beri yapılan lokum, bir İngiliz sayesinde 19. yüzyılda bütün Avrupa’ya yayılmış. Türklere mal olmuş lokum ve akide şekerine sahip çıkmak gerektiğini anladığımdan beri, lokumun hikâyesini aktarmayı bir görev bildim. Bu değerli geleneksel tatların bizim neslimizde yok olup gitmesini kabul edemezdim. Benden önce lokum satan bir sürü firma oldu ama ne görsel malzeme var ne bilgi. Madem yurtdışında da satacağız, anlatalım dedim. Bütün dünya oryantalizm peşinde. Güzel de bir zamanlama oldu. Konsept bana ait ama yazar ya da uzman olmadığım için işin erbaplarıyla çalıştım.

Hacı Bekir lokumlarıyla aranız nasıl?

Türkiye’nin ilk markası o, elimden geldiğince onore etmeye çalışıyorum. Hiç rakip gibi görmedim onları, hepimiz biriz. Bir arkadaşımın mevlüt için Hacı Bekir’den aldığı lokumu ben ambalajladım. Keşke bir araya gelsek tattırsam lokumlarımı.

Varlıklı bir ailede büyüdünüz çevrenizdekiler lokum değil çikolatayı daha iyi bilir herhalde

Kendi geleneklerini benimsemezsen başkasına da yabancı kalırsın. Lokum, gülsuyu, kolonya, altın verme... Hep küçümsendi bunlar. “Lokum kitabı” deyince suratlarının düştüğünü görüyorum. Türküm ve lokum dünya literatüründe bize tescilli tek şey; ekonomi dergilerinde bile. Geçenlerde Forbes’te gördüm bir firma için “Turkish delight” diye bahsediyor.

Fiyatlarınız çok mu uçuk?

O kadar aşırı değil. Kolonya 20 TL. , mum 35 TL. Bizim durduğumuz yer hem lezzet hem ambalaj olarak farklı. Lokum 45 TL. ’den başlıyor ama kiloyla lokum almak isteyen Mısır Çarşısı’na gider. Pahalı olduğumuzu düşünmüyorum.

Gelelim Londra’da açacağınız dükkâna.

Kasım ayında açıyoruz, çok heyecanlıyım. Walton Street çok kıymetli bir cadde. Buradaki Türk hamamı konsepti orada da devam edecek. Bir de enmoda.com’da satılacak ürünler var, uzaktakiler için. Starbucks gibi her köşe başında olmayacağım yani.

Sürekli yenilik peşinde misiniz?

Evet. Bir tatlı yapıyoruz, senede bir çıkan siyah incirden. Bodrum’dan geliyor. Bir arkadaşım evde denemiş, sonra benimle paylaştı. Hayatımda bu kadar lezzetli, hayat kurtaran ve dayanıklı bir şey görmedim. Lokum kahveyle yenir bizde, Suriye’de çayla yenir mesela. Cigarillo diye özel bir lokum ürettim, şampanyayla harika oluyor.