Uçucu yağlar; bir difüzör aracılığıyla solunarak veya seyreltilmiş bir karışım olarak cilde uygulanarak çeşitli şekillerde kullanılabilir. Ancak uçucu yağları güvenli bir şekilde kullanmayı bilmek son derece önemlidir.
1. Yağları difüzöre koyun
Belirli bir alanın veya odanın uçucu yağ kokmasını istiyorsanız, difüzör kullanmak iyi bir seçenektir. Difüzör, içine koyduğunuz uçucu yağdan kokulu buhar üretir. Örneğin; rahatlatıcı etkileri nedeniyle lavanta yağı kullanıyorsanız, bunu yatak odası veya yoga stüdyosu gibi dinlenmek istediğiniz bir alanda difüzöre ekleyebilirsiniz.
Dikkat edilmesi gereken noktalar:
- Başkalarının etkilenmesini göz önünde bulundurun. Difüzör tüm odaya koku yaydığı için, belirli kokulara hassasiyeti olan kişileri rahatsız edebilir.
- Bazı difüzörler, uçucu yağın yanı sıra su eklemenizi gerektirir; bazıları ise ısı kullanarak yağın buharlaşmasını sağlar. Kullanım öncesinde cihazın talimatlarını mutlaka kontrol edin.
- Suyla çalışan olmayan (waterless) difüzörler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar veya solunum yolu rahatsızlığı bulunan kişiler için önerilir; çünkü su içermemesi, su kaynaklı bakteri riskini azaltır.
- Difüzörü kullandığınız alanın iyi havalandırıldığından emin olun. Uçucu yağlara uzun süre ve yüksek yoğunlukta maruz kalmak kalp ve akciğer sorunlarına yol açabilir.
2. Yağları doğrudan soluyun
Difüzör dışında, aroma çubuğu adı verilen küçük bir aparatla uçucu yağ kokusunu doğrudan soluyabilirsiniz. Aroma çubuğunun içinde yağı emen bir fitil bulunur ve kullanılmadığında kokunun yayılmasını önleyen bir kapağı vardır. Gün boyu uçucu yağ kokusunu hissetmek isteyenler için, yağ emebilen malzemeden yapılmış bileklik veya kolye gibi aromaterapi aksesuarları da tercih edilebilir.
3. Kuru buharlaşma yöntemiyle soluma
Kuru buharlaşma yöntemi, uçucu yağları doğrudan değil ama etkili biçimde solumanın bir başka yoludur. Örneğin; uçucu yağla ıslatılmış bir pamuk topunu komodin ya da çalışma masanızın üzerine koyabilirsiniz.
Nasıl yapılır?
- Uçucu yağdan birkaç damlayı pamuk, mendil veya yastık kılıfı gibi emici bir malzemeye damlatın.
- Yağın havaya buharlaşmasına izin verin.
- Malzemeyi burnunuza yaklaştırarak veya yakında bir yere koyarak kokuyu dolaylı şekilde soluyun.
4. Buhar yöntemini kullanın
Buhar yöntemi, bir kase sıcak suya bir iki damla uçucu yağ damlatıp, başınızı ve kaseyi bir havluyla örtüp buharı soluma işlemidir. Eğilerek buharı solurken gözlerinizi kapatmayı unutmayın.
Bu yöntem 7 yaş altı çocuklar için önerilmez. 7 yaşından büyük çocuklar ise buharın gözlerine gelmesini önlemek için yüzme gözlüğü gibi koruyucu ekipman kullanmalıdır.
5. Yağları banyo veya duşta kullanın
Uçucu yağlardan faydalanmanın bir diğer yolu da banyo veya duşta kullanmaktır. Ancak yağ ve su iyi karışmadığından, uçucu yağı önceden bir taşıyıcı maddeyle seyrelterek kullanmak gerekir. Bu amaçla kullanılabilecek ara maddeler:
- Aloe jeli
- Kokusu baskın olmayan taşıyıcı yağlar (örneğin; jojoba, avokado veya üzüm çekirdeği yağı)
- Losyon
6. Uçucu yağları cilde uygulayın
Uçucu yağlar cilde uygulanabilir, ancak önceden bir taşıyıcı yağ ile karıştırılmaları gerekir. Seyreltilmemiş yağlar yüksek yoğunlukta olduklarından ciltte tahrişe neden olabilir. Sevdiğiniz uçucu yağı hindistan cevizi, zeytinyağı veya jojoba yağı gibi hafif bir yağla karıştırarak cildinize masaj yapabilirsiniz.
Uzman önerisi:
- Küçük alanlarda %3 - 5 oranında seyreltme yeterlidir. Yani 1 tatlı kaşığı suya en fazla 5 damla uçucu yağ eklenmelidir.
- Daha geniş alanlarda veya masaj yağı olarak kullanacaksanız, %1 oranında seyreltme tercih edilmelidir.
- Kullanımdan önce küçük bir cilt bölgesinde test yaparak alerjik reaksiyon olup olmadığını kontrol edin.
İlginizi çekebilir: Öksürüğe doğal çözüm için yağlar
Kimler uçucu yağ kullanmamalıdır?
Bazı kişiler için uçucu yağ kullanımı yarardan çok risk oluşturabilir.
- Çocuklar, yetişkinlere göre uçucu yağlara karşı daha hassastır. Örneğin; nane yağı genellikle baş ağrısı için kullanılsa da, 2,5 yaş altı çocuklarda bu yağın kokusu sinirlilik veya nöbet riskini artırabilir.
- Solunum hastalığı olanlar (örneğin; KOAH veya astım hastaları) uçucu yağlardan kaynaklanan solunum yolu tahrişine daha duyarlı olabilir.
- Alerjisi veya belirli kokulara hassasiyeti olan kişiler de uçucu yağ kullanımından kaçınmalıdır.
Yağ kalitesini kontrol edin
Uçucu yağların kalitesi çok değişken olabilir; üstelik bu ürünler FDA tarafından denetlenmez. Bu nedenle, kullanmadan önce ürünün kalitesini mutlaka kontrol edin.
Kaliteli bir uçucu yağ seçmek için ipuçları:
- Etiket üzerinde yağın bilimsel adı yazılı olmalıdır.
- Üretici firma iletişim bilgileri yer almalıdır.
- Kaynak bilgisi (hangi bitkiden elde edildiği) belirtilmiş olmalıdır.
- Organik sertifikalı ürünleri tercih edin; bu, katkı veya çözücü madde içermediğinden emin olmanızı sağlar.
Referanslar
Emily Brown. "6 Ways to Use Essential Oils Safely". Şuradan alındı: https://www.verywellhealth.com/how-to-use-essential-oils-11833129. (21.10.2025).
YORUMLAR