Gündüz yaşamlarında iş yoğunluğu sebebiyle yapmak istediklerini yapamayan insanlar gece geç saatlerde özgürlük duygusunu yeniden kazanmak için erken uyumayı reddediyorlar. Diğerlerinden farklı olarak uyku saatindeki bu ertelenme, başka bir nedene bağlı değildir. Kişi uyumak istiyorken uykuya dalamama halinde değil, uyumamayı seçme durumundadır ve çoğunlukla bunun iyi bir fikir olmadığının da farkında olur.

Bu, durumlarına ve neden geç yatma ihtiyacı hissettiklerine bağlı olarak insanları farklı şekilde etkileyebilir. Küçük çocukların ebeveynleri için, çocukları yatırdıktan sonraki saatler, yapmak istediklerine odaklanmak için yalnız oldukları tek zaman olabilir. Yoğun çalışma programları olan insanlar için, kanepede uzanmak ve aşırı derecede TV şovları izlemek, yapılandırılmamış rahatlamayı deneyimlemek için tek zaman olabilir.

Kimler tehlikede?

Yatma vaktini ertelemeyen kişiler; yüksek stresli işlerde çalışanlar, uzun saatler çalışanlar ve gün içinde kendilerine çok az vakit ayırabilen ebeveynler olabilir. Bu durum genellikle küçük adımlarla başlar. Telefonunuzla oynamak veya sevdiğiniz programı izlemek için uyanık kalabilirsiniz. Süreç içerisinde 10 veya 15 dakika yerini bir veya iki saate bırakabilir. Bazı durumlarda, sabahın erken saatlerine kadar kendinizi önemsiz şeyler yaparken bulabilirsiniz.

Peki neden?

Gün içinde genel olarak boş zaman eksikliği ortak suçludur ancak diğer faktörler de rol oynamaktadır. “Gece kuşu” olarak adlandırılan kişiler, kendilerini erken kalkmaya zorlamak zorunda kalabilirler. Araştırmalar bu davranışın, kişinin doğal uyku programı ve kendi kendini kontrol etme kaynakları da dahil olmak üzere çeşitli faktörlerin etkileşiminden kaynaklanabileceğini öne sürüyor. İş, ev ve okul arasındaki çizgi giderek bulanıklaştıkça, birçok insan yalnız zaman geçirmenin zor olduğunu fark eder. Yatma vaktini ertelemek, birçok kişi için gece geç saatlerde bazı değerli yalnız zamanlarını sıkıştırmanın bir yolu haline geldi.

Geç saatte uyumanın ne gibi zararları olabilir?

Ara sıra geç saatlere kadar kalmanın uyku programınız, sağlığınız veya genel refahınız üzerinde büyük bir etkisi olması muhtemel değildir. Sorun, uykusuzluğun düzenli bir alışkanlık haline gelmesidir. Bu uyku yoksunluğu, ertesi gün çalışma konsantrasyonunuza zarar verebilir ve zamanla fiziksel ve zihinsel sağlığınızı etkilemeye başlayabilir. Uzun süre az uyumak kaygı, depresyon, konsantrasyon zorluğu yaratabilir; kalp hastalıkları riskinizi artırır, kilo almanıza sebep olabilir, hafızanızı ve bağışıklık sisteminizi kötü etkileyebilir.

Uyku vaktini ertelemek sizin için bir sorunsa, işte size yardımcı olabilecek bazı şeyler…

Uykuya öncelik verin

Amacınız daha iyi dinlenmekse, yapabileceğiniz ilk şey uykuyu birinci öncelik haline getirmektir. Zamanında yatmanın neden önemli olduğunu kendinize hatırlatın. Ertesi gün kendinizi daha dinlenmiş hissederseniz, gerçekleştirmeniz gereken görevlerin üstesinden gelmek için daha fazla enerjiye sahip olursunuz.

İyi uyku alışkanlıkları uygulayın

Bazı kaliteli uyku uygulamaları oluşturmak, aldığınız uykunun genel kalitesini ve miktarını iyileştirebilir. Tutarlı bir yatma ve uyanma saatine sahip olmak, öğleden sonra ve akşamları alkol ve kafeini atlamak ve rahat bir uyku ortamı yaratmak, yapmaya çalışabileceğiniz bazı şeylerdir.

Programınızı değerlendirin

Uyku vaktini ertelemenin temelinde genellikle yoğun bir program olduğu için, günlük taleplerinize yakından bakın. Önemli olmayan veya tüm zamanınızı tüketen şeyleri kesin. Gündüz aktiviteleriniz sizi mutsuz ve doyumsuz bırakıyorsa, mümkünse onları bırakın. Günün o değerli saatlerini kaybetmekten kırgın hissetmiyorsanız, kaybettiğiniz zamanın intikamını alma ihtiyacı hissetmeniz daha az olasıdır.

Kendinize zaman planlayın

Programınızdan bazı şeyleri kestiğiniz için, sevdiğiniz bazı şeylere kendinizi şımartmak için bu istenmeyen aktiviteleri zamanla değiştirmeye odaklanın. Bu, özellikle yükümlülük ve sorumluluklarından uzaklaşma becerisine sahip olmayan ebeveynler veya profesyoneller için her zaman kolay olmayabilir. Bununla başa çıkmanın bir yolu, “yalnız zamanı” başka herhangi bir şey gibi planlamak ve önceliklendirmektir. Bu zaman dilimini kendiniz için planlayın, ardından siz tatilinizin keyfini çıkarırken size eşlik edebilecek bir arkadaş, bebek bakıcısı, partner veya aile üyesi olsun, birini bulun.

Gece rutininize daha erken başlayın

Normalde yatmaya hazırlanmaya başlamadan önce bir saat alarm kurun. Günün yorgunluğunu atmak için kendinize bu ekstra zamanı vermek, daha uykulu hissetmenize yardımcı olabilir, bu da geç saatlere kadar kalma dürtüsüne direnmenize yardımcı olabilir.

Dijital cihazları kapatın

Yatarken sosyal medyada gezinmeyi atlayın. Bunun yerine, hafif esneme hareketleri yapmak, meditasyon yapmak veya kitap okumak gibi uykuyu teşvik eden gevşeme alışkanlıklarını uygulamaya odaklanın.

Bu yaşadığınız kırılması zor bir alışkanlık olabilir. Sadece birkaç gün boyunca tamamen bitkin hissettikten sonra, kaliteli bir uykuya dalmak için gece geç saatlerde yaşanan o gecikmelerden vazgeçmeye mecbur hissedebilirsiniz. Davranış, nihayetinde gün içindeki zamanınız üzerinde kontrolünüzün olmadığı hissiyle motive edildiğinden, her gün zamanınızı nasıl harcadığınızı yeniden değerlendirmek, genellikle yatma vakti ertelemenin üstesinden gelmenin ilk adımıdır.

Referans:

Kendra Cherry. “What Is Revenge Bedtime Procrastination?”. Şuradan alındı: https://www.verywellmind.com/what-is-revenge-bedtime-procrastination-5189591 (06.10.2021).