BariatrikLab Obezite ve Metabolik Cerrahi Merkezi kurucusu Prof. Dr. Halil Coşkun ile birlikte çalışmalar yürüten Uzm. Dyt. Nazlı Acar, bu konuda önemli bilgiler verdi.

Bilimsel çalışmalar, kırmızı et tüketiminin artmasının (özellikle işlenmiş kırmızı et) artan ölüm oranları ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Kırmızı etinin aşırı tüketimi ölüm riskini artıyor ve bu konuyla ilgili yapılan son araştırmalara göre, vejetaryen bir diyetin veya Akdeniz diyetinin daha sağlıklı olduğuna dair kanıtlar mevcuttur.

Günlük tüketimi 70 grama düşürün

90 gram ve daha fazla kırmızı et veya işlenmiş et yiyen kişilerin bu değeri günde 70 grama düşürmesi öneriliyor. Kırmızı et, batı toplumlarında kardiyovasküler hastalıklarının ve kanser riskini artırıyor. Yapılan çalışmalar, çok miktarda kırmızı et ve işlenmiş et yemek artan ölüm riski ile istatistiksel olarak ilişkilendirilmiştir. 2003 yılında yapılan çalışmalara göre, et tüketim oranı düşürüldüğünde ölüm riski yüzde 25 ile yüzde 50 arası azalmaktadır. 17 yıldan daha uzun süre vejetaryen bir diyetle yaşamış kişilerin ortalama ömürleri kısa süreli vejetaryenlerden 3.6 yıl daha yüksek bulunmuştur.

Vegan ve vejetaryen diyeti daha sağlıklı

Buna karşılık, vegan diyetin, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet gibi kronik hastalıkların riskini azalttığı vurgulanmaktadır. Bununla birlikte, balık eti ve beyaz et tüketimi artan ölüm riski ile açıkça ilişkilendirilmemektedir. Et ve vejetaryen diyetleri karşılaştırıldığında vejetaryen diyet ile beslenen kişilerin, kansere yakalanma oranı yüzde 10 ve kalp rahatsızlığına oranıysa yüzde 32 daha düşük olduğu yayınlarla kanıtlanmıştır. Kırmızı et ve özellikle işlenmiş etlerden kaçınılması; bunun yerine meyve, sebze, tahıllar ve baklagiller gibi besin değeri açısından zengin ürünlerin tüketilmesi insan sağlığına kanıtlanmış bir biçimde yararlıdır. Böyle ani bir beslenme örüntüsü değişimi kişiye zor geliyorsa, beslenme uzmanları mümkün olduğunca sınırlı hayvansal ürünlerinin tüketimini teşvik etmeli ve kırmızı etin tüketimi azaltılmalıdır; yerine balık veya beyaz et tercih edilmelidir.

Kırmızı etçiler: Erkekler, yaşlılar ve sigara içenler

Fazlaca kırmızı et tüketen kişilere bakıldığında profilin çoğunlukla erkeklerden, yaşlılardan ve sigara içenlerden oluştuğu saptanmıştır. Bu insanların kilolu olma eğiliminde oldukları da aynı çalışmada vurgulanmıştır. Kişilerin et tüketiminden ziyade tehdit eden çok sayıda risk faktörü vardır. Aynı zamanda İngiltere'de yapılan araştırmalar vejetaryenlerde, diyabet, böbrek taşı ve yüksek tansiyon gibi diğer yaygın hastalık oranlarının daha düşük olduğunu gösteriyor.

Doğru teknikle pişirilen kırmızı et sağlığa faydalı

Sağlıklı besinler neler?

Sağlığınız için en önemli 5 besin...

5

Balkabağı: 130gr balkabağı günlük A vitamini ihtiyacınızın %170 ini karşılar. A vitamini gece görüşünü iyileştirir. Balkabağının parlak turuncu rengi içindeki karotenden gelir. Karoten içeren ve yaşlılıktan kaynaklanan göz bozulmalarını önler. Balkabağının içindeki çekirdekler kavrularak yenebilir. Kabak çekirdeğinin içinde depresyonu önleyici L-tryptophan maddesi vardır. Aynı zamanda hemen hemen her türlü vücut fonksiyonu için gerekli olan magnezyum içerir. Günlük magnezyum ihtiyacınızı karşıladığınızda kalp hastalığı riskini azaltır, karın bölgesindeki yağlanmayı ve şeker hastalığını önlemiş olursunuz. Balkabağı dilimlenip fırında pişirilerek içindeki doğal şekeri ortaya çıktığında çok lezzetli olur. Balkabağı ve havuç püresi ile de lezzetli bir çorba yapabilirsiniz.

Elma: Her gün bir elma sizi doktora gitmekten korur. Elma hem çözülebilen hem de çözülemeyen liflere sahiptir. Bu sayede kendinizi tok hissederken hem de kolesterolünüzü düşürürsünüz. Bazı doktorlar çok yağlı bir yemeğin ardından elma suyu içmeyi öneriyorlar. Elmanın kalp hastalığı riskini azalttığı ispatlanmıştır. Elma çiğnerken ortaya çıkan salya karışımı dişlerinizi temizler ve nefesinizi aniden tazeler. Elma diliminin üstüne fıstık ezmesi sürerek lezzetli bir tatlı atıştırmalık hazırlayabilir veya küçük küpler halinde kesip biraz pişirdikten sonra tarçın ile birlikte kahvaltı yulafınıza ekleyebilirsiniz.

Yabanmersini: 60 meyve ve sebze üstünde yapılan bir araştırmaya göre en çok antioksidanı yabanmersininin içerdiği görülmüş. Yabanmersininin içerdiği antioksidan ülser, katarakt ve glokomu önler, kalp hastalıkları ve çeşitli kanser hastalıları riskini azaltır, kolesterolü düşürür. Bu meyve aynı zamanda Alzheimer hastalığı riskini azaltır. Dondurulmuş yabanmersini ve balı blender da karıştırıp şurup olarak kullanabilirsiniz veya yoğurdunuza karıştırıp yiyebilirsiniz.

Yumurta: 90'lı yıllarda yumurtadaki yağ ve kolesterol yapıcı etkenlerden korkuluyordu fakat son yapılan araştırmalar yumurtanın kolesterolle hiçbir ilgisi olmadığını gösterdi ve yumurtanın çok kapsamlı bir besin olduğu anlaşıldı. Yumurta çok iyi bir protein kaynağıdır. Proteini meydana getiren 8 amino asidin hepsini içerir.(tüm yumurta yenildiğinde) Protein, tok hissetmek ve ihtiyacımız olan enerjiyi karşılamak için çok önemlidir. Kahvaltıda kepekli ekmek arasına omlet şeklinde veya yeşil salata, ton balığı siyah zeytin, yağ ve sirke ile karıştırılmış salataya eklenip yenebilir.

Ispanak: Ispanak osteoporoz riskini azaltır, kolesterolü düşürür ve I.Q'nuzu artırmanızı sağlar. Ispanak mükemmel bir kemik yapıcıdır. K- vitamini, kalsiyum ve magnezyum içerir. Aynı zamanda mide, göğüs, deri ve rahim kanseri riskini azaltan antioksidan içeren flavonoid bitki moleküllerini açısından zengindir. Ispanak cok iyi bir A ve C vitamini kaynağıdır, sizi kışın hasta olmaktan korurken, arterlerinizi açıp kalp hastalıkları riskini de azaltır. Ispanağı zeytinyağında çam fıstığı ve kuş üzümü ile sote edip yiyebilirsiniz. Zeytinyağı ıspanaktaki besin değerlerini vücudunuzun daha iyi özümsemesini sağlar.