Plüto Kova ve Yapay zekanın ayak sesleri

Yukarıdaki yazı bir yapay zeka modeli olan ChatGPT’nin ürettiği çıktının bir kısmı.

Aslında Yapay Zeka insan dünyasında çok da yeni bir kavram değil. İlk kez bilgisayarın babası Alan Turing’in "Computing Machinery and Intelligence" adlı makalesindeki “Turing Testi” ile birlikte ortaya çıkmış kabul ediliyor.

Turing testi bir makinenin insan gibi düşünüp düşünemediğini test etmek için geliştirilmiş bir dönemdir. Bu testte bir insan hakem, bir bilgisayarla ve bir insanla yazılı olarak sohbet eder eğer hakem bilgisayarı insandan ayırt edemezse bilgisayar testi geçmiş kabul edilir.

1960’larda ilk yapay zeka programlarının geliştirilmesi, 1980'de yapay sinir ağlarının keşfi ile devam etti. Yapay sinir ağları da insan beynindeki nöronların çalışma prensibini taklit eden bilgisayar sistemleridir. Bu keşif ile “deep learning” yani “derin öğrenme” kavramları hayatımıza girmiş oldu.

1997'de yapay zeka programı “Deep Blue” gelmiş geçmiş en büyük satranç ustası olarak kabul edilen (Bence Magnus Carlsen’den sonra) Garry Kasparov’u satrançta yendi. Sonrasında satrançta öyle seviyelere geldi ki insanlar olarak yanına bile yaklaşamaz olduk. Son olarak doğal dil işleme alanında yani bilgisayarların insan dilini anlaması, işlemesi ve üretmesi alanında ileri seviye bir yapay zeka modeli olan ChatGPT Kasım 2022'de kullanıma açıldı. ChatGPT sonundaki GPT’nin açılımı “Generative Pre-Trained Transformer”’dir. Yani

Generative:"İçerik üretebilen",

Pre-trained: "Önceden öğretilmiş",

Transformer: "Dönüştürücü" şeklinde kullanabiliriz. Derin öğrenme ile önceden öğretilmiş, içerik üretebilen ve doğal dil işleme ve metin anlama görevlerinde kullanılan, tüm girdi verilerini paralel olarak işleyen “transformer” mimarisini kullanan bir dönüştürücüdür.

O yıllarda Plüto Oğlak burcundaki son retrosunu yapmış Bilgi ve Teknoloji ile alakalı olan Kova burcuna girmeye hazırlanıyordu. Nisan ayında Plüton ilk kez Kova burcuna girdi, kısa bir süre kaldı daha sonra Oğlak’a gerileyip 2024 Ocak’ta tekrar Kova burcuna girdi. Bu süre içerisinde dünya gündemine bomba gibi düştü. İnanılmaz şeyler yapabiliyordu. Örneğin kod yazıyordu, doktorluk, avukatlık sınavlarını geçebiliyordu, karmaşık astroloji sorgularını yüksek bir doğrulukta cevaplayabiliyordu. İlk görselde yaptığım sorgu Google’dan da ulaşabileceğimiz kolay bir sorgu, bir de aşağıdakine bakın;

Dikkat ettiyseniz 1 derece uzaklaşan açı kısmını atladı. (4o’nun En gelişmiş versiyonunu kullanıyorum). Ufak tefek hatalar hariç oldukça doyurucu bir karşılık veriyor. O hataları da şimdilik ilk çıktıyı ürettikten sonra insan gözüyle inceleyip düzeltebiliriz. Bir astrolog bu çıktıyı zaten kolaylıkla bilebilir.

Henüz doğum tarihi ve saati verdiğinizde Güneş’in içinde bulunduğu burcu bulup Güneş burcunuza göre genel bir yorum yapıyor. Biz astrologlar ise ister doğum haritası yorumu ister öngörü yapalım, mutlaka birden fazla teknik kullanıp bu teknikler arasında çok tekrarlayanları güçlü öngörü olarak belirleyip zayıf olanları ayıklar ve son olarak bir sentez yaparak danışana sunarız.

Henüz bu konuda o kadar da mahir olduğunu söyleyemeyeceğim. Her durumda benim girdilerime ve yönlendirmeme ihtiyaç duyuyor. Fakat 4o ile gelen yenilikler arasında görmek, gördüğüne duygu katarak yorumlamak, insan gibi adım adım öğretmenlik yapmak gibi bir sürü özellik getirmişler. 1.5 yılda bu kadar büyük bir sıçrama yaptıysa önümüzdeki yıllarda bizim uygulama yöntemlerimizi de “pre-train” yani “önceden öğrenme” yaptırılırsa yavaş yavaş bir astrolog gibi yorum yapabileceğini düşünüyorum.

Yani şu an için bir astrolojik danışmana göre çok çok kısıtlı bir araç.

Ancak 2030 ve sonrası için bir bilgisayar mühendisi ve astrolog olarak görüşlerim şu şekilde: İleride insanlar danışmanlık konularında yapay zeka ve insan arasında bir seçim yapmak durumunda kalabilirler. Danışmanlık insandan insana bir duygu alışverişidir, GPT 4o her ne kadar taklit etse de yapay zeka ileride bu duygusal alışverişi ne kadar sağlayabilir ondan emin değilim.

Belli doğrulukta fakat duygu alışverişi kurabildiğimiz insan (kalifiye bir astrolog) ile yüksek doğruluk sağlayabilen, bilgi kaynakları çok daha geniş olan çok hızlı bir makine arasındaki tercih ileride astrolojik danışmanların kaderini belirleyecektir diye düşünüyorum. Duygu alışverişini de sağlayabilirse zaten "Her" filmindeki gibi durumlarla karşılaşabiliriz. Bunu da hiç istemem doğrusu... :)

Eğitimde ise durum daha farklı. Yüzyüze eğitimin sosyal bir tarafı var, insanlar bundan da kolay kolay vazgeçemeyebilir ama eğitimdeki konu duygu alışverişinden çok verinin doğruluğuna ve öğretme şekline bakıyor diye düşünüyorum o yüzden eğitmenlerin işi ileride biraz daha zor olabilir.

Ama her durumda Plüto Kova ile ilk elenenler kalifiye olmayanlar, bilgi vermekten ziyade laf yapan ağızlar, dikkat çekmeye çalışan magazin karakterleri, felaket tellalları olacaktır. Gerçek bilgiye olan değer artacaktır.

Kısacası Sanayi Devrimi'nin bir benzeri gerçekleşiyor hem de çok daha hızlı.