Modern ebeveynler olarak sosyal medyanın çocuklarımız üzerindeki etkisinden okullardaki akran zorbalığına kadar endişeleneceğimiz çok şey var. Ancak o kadar endişeleniyor olabiliriz ki ebeveynlik tarzımız aşırı koruyucu ve hatta boğucu hale gelebiliyor. "Aşırı ebeveynlik" kavramı ise tam da bu konunun göbeğinde yer alıyor. Bu terim, 1996 yılında Sharon Hays adlı bir sosyolog tarafından ortaya atılan "yoğun annelik" terimine dayanıyor. Helikopter ebeveynliğe benzetilen bu terim, yakın zamanda TikTok'taki bazı ebeveynler tarafından ilgi odağı haline getirildi. “Artık çocuklarımızın daha iyi insanlar olmalarına yardımcı olmak için kendimizi onlara vermeye devam edip etmediğimizi veya bunu azaltıp azaltmadığımızı anlamamız gereken bir konumdayız” diyen birçok ebeveyn bulunuyor.


Norveç'teki Bergen Üniversitesi'nde çocuklar ve ebeveynler üzerine araştırma yapan Dr. Raquel Herrero Arias, aşırı ebeveynliği, anne babaların potansiyel olarak çok fazla şey yaptığı ve tüm ailenin zararına olduğu bir stil olarak görüyor. Aşırı ebeveynliğin, birlikte geçirilen daha fazla zaman sayesinde ebeveyn-çocuk bağlarının kurulması gibi faydaları olabilir; ancak aşırıya kaçıldığında sorunlara da yol açabilir.


İlginizi çekebilir: Helikopter ebeveynlik çocuğunuzun yaşamına nasıl zarar verebilir?


Aşırı/Yoğun ebeveynlik nedir?

Çocuklarınızı sürekli eğlendirmek için çabalıyorsanız, onları nadiren başkalarının bakımına bırakıyorsanız ve sınırlara saygı duymama noktasına kadar onları savunuyorsanız, aşırı ebeveynlik uyguluyor olabilirsiniz. Hayatı çocuklar etrafında organize etmek, çocukların duygusal durumlarına çok fazla adamak ve zor durumlarla yeterince iyi başa çıkıp çıkamadığınız konusunda takıntılı olmak da aşırı ebeveynliğin belirtileri arasında... Aşırı ebeveynlik genellikle ebeveynlerin çocuğun akademik çalışmalarına, ders dışı aktivitelerine ve sosyal etkileşimlerine yoğun bir şekilde dahil olmasını da içerir. Ayrıca sıklıkla çocuklarının sorunları çözmesine veya zorluklarla başa çıkmasına yardımcı olmak için devreye girebilirler.


Çocuklarınızı her şeyden önce tutmak kötü bir şey olmasa da uzmanlara göre aşırı ebeveynlik, çocuklar üzerinde sağlıksız baskılara ve kendilerine odaklanmayan ebeveynlere yol açabilir ve bu da tehlikeli derecede dengesiz bir hayat sürmelerine neden olabilir.



Aşırı ebeveynliğin nedenleri nelerdir?

Modern dünyada çocuk büyütmenin daha zor olması ve bu nedenle daha yoğun bir denetim gerektirmesi aşırı ebeveynliği beraberinde getirse de başka etkenler de mevcut. İşte aşırı ebeveynliğin diğer nedenleri:


Sosyal medya baskıları

Uzmanlar, sosyal medyanın aşırı ebeveynliğin en büyük nedenlerinden biri olduğunu söylüyor. Klinik psikolog ve anne ruh sağlığı uzmanı Anne Welsh, bilişsel düzeyde, sosyal medyanın bir kurgu olduğunu bilsek de görünüşte her şeyin mükemmel olmasının bizi etkilediğini söylüyor ve “Gözlemlerim sonucunda sosyal medyada daha az zaman geçirildiğinde, ruh sağlıklarının ve ebeveynlik özgüvenlerinin önemli ölçüde iyileştiğini saptadım” diyor.


Ebeveynlik beklentilerinde artış

Sosyal medya, günümüzde ebeveynliğin bu kadar zorlayıcı olmasının tek nedeni değil. Dr. Welsh, genel olarak ebeveynlerden beklentilerin son yıllarda önemli ölçüde arttığına inanıyor ve bu konuya dair şunları söylüyor: “Duygusal olarak mükemmel bir şekilde düzenlenmiş, sonsuz bir şekilde ulaşılabilir ve her zaman hazır olmamız bekleniyor.” Yaşadığımız dünya, daha önce hiç olmadığı kadar yoğun, daha talepkar ve daha pahalı. Geçmiş nesillere göre iyi çocuk yetiştirmek, bunu başarmak için çok daha az zamanımız ve gelirimiz var.


Ebeveynin kendi yetiştirme tarzı

X kuşağı, anne ve babası muhtemelen çalışan ilk anahtar teslim çocuklardı ve bu nedenle okuldan sonra boş bir eve, gözetimsiz bir şekilde geliyorlardı. Y kuşağı kriz üstüne krizle karşı karşıya kaldı, çoğu zaman kendilerini korumasız ve hazırlıksız hissetti ve buna karşı korunmak için aşırı çalışma ve telaş içinde yaşadı. Sonuç olarak X kuşağı da Y kuşağı da çocuklarının kendi yaşadıklarını yaşamaması için çabalıyor.


Karakter

Yapılan araştırmalara göre başarılı ve mükemmeliyetçiler de dahil olmak üzere belirli kişilik tiplerine sahip ebeveynlerin aşırı ebeveynliğe yöneldiğini görülüyor.



Aşırı ebeveynliğin eksileri nelerdir?

Çocuklarınıza yoğun bir şekilde önem vermek ve onların hayatlarına dahil olmak harika bir şeydir ve bir ebeveynin rolü, çocukların refahı, gelişimsel ihtiyaçları ve gelecekteki başarılarıyla ilgilenmektir. Bu durumun olumsuz tarafı, tüm bunları aşırı bir yoğunlukla yapmanın aslında tüm aile için strese yol açabilecek olmasıdır.


Yoğun ebeveynlik ayrıca bir ebeveynin kendi ihtiyaçlarını da hesaba katmaz. Yani, tüm öz değer duygumuz onlara bağlıysa, sadece çocuklarımız üzerinde gereksiz bir baskı kurmakla kalmıyoruz, aynı zamanda bu yaklaşım ebeveynlerin ruh sağlığına da zarar veriyor.


Aşırı ebeveynlikle nasıl başa çıkılır?

Kendinizi aşırı ebeveynlik nitelikleriyle ilişkilendiriyorsanız, rotayı düzeltmek için yapabileceğiniz birçok şey var. İşte hem ebeveynlere hem de çocuklara fayda sağlayacak ebeveynlik tarzınızda daha orta yol bulmanın yolları:


  • Çocukların bazen sıkılmasının normal olduğunu hatırlayın. Onlara, organize aktivitelerden veya sizin yönlendirmelerinizden uzak zamanlarını nasıl geçireceklerini bulmalarına izin verin.

  • Çocukların kendi başlarına sorun çözmelerini sağlayın. Kontrolü ele geçirme dürtüsüne direnin ve çatışmayı aşmaları için onlara alan tanıyın.

  • Kendinizi diğer ailelerle karşılaştırmaktan kaçının. Aileniz için neyin önemli olduğunu düşünün ve buna odaklanın, aynı zamanda kendi ebeveynlik içgüdülerinize güvenmeye çalışın.

  • Ebeveynliğin en keyifli yönlerinin en stresli olanlara kıyasla ne olduğunu değerlendirin. Ailenize neşe getiren şeylere odaklanmaya çalışın, kaygıya değil.

Daha azını yapma iznini kendinize vermek zor olabilir ancak daha azını yaparak kendinize ve çocuklarınıza daha fazlasını sunabiliyorsanız, bu büyük bir kazançtır.


Referanslar:

Melissa Willets. "Is Intensive Parenting Helping or Hurting Kids?". Şuradan alındı: https://www.parents.com/is-intensive-parenting-helping-or-hurting-kids-8734276 (26.10.2024)




YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.