12 yaş civarındaki çocuğunuz bazen her zaman bildiğiniz haliyle çocuk gibi davranabilir. Ancak sonra aniden karşınızda küçük bir yetişkin görürsünüz. Bu dönemde gerçekleşen fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimlere hazırlıklı olun.

Erkeklerde ve kızlarda ergenlik ne zaman başlar?

Şu bir gerçektir ki kızlarda ve erkeklerde ergenlik belirtileri farklı zamanlarda başlar. Erken ergenlik belirtileri ise ayrıca değerlendirilir.

Ergenliğin temel belirtileri

• Kızlarda regl ve erkeklerde kas gelişimi gibi ergenlik işaretleri

• Sporlarda giderek becerikli hale gelme

• Ani gelişim süreci

İlginizi çekebilir: Kızıma adet göreceğini nasıl anlatırım?

Ergenler çocuğun büyüğü, yetişkinin küçüğü değiller

Ergenlik döneminde yaşanan fiziksel gelişimler

12 yaşındaki bir genç kız ergenlik dönemin tam ortasına geldiğinde, bir erkek çocuğu için bu süreç ancak yeni başlamıştır. Kızlarda, göğüslerin büyümesi ve tüylenme, bunun devamında ise regl başlangıcı görülür. Erkeklerde ergenlik ise penis ve testislerin büyümesi, kasık bölgesinde ve koltuk altlarında tüylenme, sonrasında da sakal, kas büyümesi ve sesin kalınlaşması ile başlar.

Ergenlik döneminde yaşanan duygusal gelişimler

Ergenlerin duygusal gelişimlerini ciddiye almak gerekir. Muhtemelen sonraki yıllarda çocuğunuzla ilişkinizin iyi ya da kötü olması bu duyguların doğru gelişmesine bağlıdır. Anne babalarını seviyorlardır fakat onlarla birlikte zaman geçirmek istemezler. Bir an kendilerini her konuda başarılı, bir an ise her şeyde başarısız hissedebilirler. Aşırı mutlu ve aşırı üzgün anlar yaşayabilirler ve bu durum kendini sürekli tekrar edebilir. Bu aynı zamanda çocukların liderlik becerilerini bulmaya ve topluma karşılık verme fikrini anlamaya başladıkları bir dönemdir. Toplumsal ya da okul aktivitelerinde yer almalarına ve evde karar alma süreçlerine dâhil olmalarına izin vererek bu durumu cesaretlendirin.

Temel belirtiler

• İsyankar bir davranış biçimi
• Anne-babadan bağımsız olma isteği fakat sıklıkla bir yetişkinden onay isteme
• Aile değerlerini sorgulama ve kişisel ahlak gelişimi

Çocuğu ergenliğe giren ebeveynlere ipucu

Çocuğunuza güven vererek ve ev kurallarını sürdürerek liderlik ve bağımsızlığı dengede tutun. 12 yaşındaki çocuğunuzun kendi başına yapmak isteyeceği şeyler hakkında konuşun ve uygun durumda sürekli uzlaşmaya varmaya çalışın.

Ergenlik döneminde yaşanan sosyal gelişimler

Çocuğunuz için arkadaşları her zaman olduğundan daha önemli fakat karşı cins de gitgide önemli hale geliyor. 12 yaşındaki çocuğunuz için ebeveynlerden ve diğer aile üyelerinden bağımsız olmak çok önemlidir. Ancak bu da beraberinde akran baskısı riskini getirebilir.

Temel belirtiler

• Sevilme ve beğenilme endişesi

• Karşı cinsin de bulunduğu aktivitelere ilgi duyma

• Başka insanların bakış açısını anlayabilme

Ebeveynlere ipucu

12 yaşındaki çocuğunuza karşı açık ve ulaşılabilir olun. Çocuğunuz hazır olmadığı ya da akran baskısı ve büyüme gibi konularla nasıl başa çıkacağını bilemiyor olabilir. Bağımsızlık istemesine rağmen çocuğunuz anne-babasının ona destek vermeye hazır olduğunu bilmeli.

Çocuğunuz ergenliğe erken mi giriyor?

Ergenlik döneminde yaşanan bilişsel gelişimler

12 yaşında beyin boyut olarak büyümeyi durdurur fakat fonksiyonel gelişime devam eder. Soyut düşünme, problem çözme ve mantık oluşturma daha kolay bir hal alır fakat organizasyon becerileri ve tepki kontrolünde önemli bir rol oynayan alın korteksi henüz gelişmemiştir.

Konuşma ve dil

12'sine kadar birçok çocuk güçlü bir dil ve iletişim becerisine sahip olur. Edebi yorumlamaları anlayabilirler, atasözü ve deyimleri mantıklı bir kalıba uydurarak kullanabilirler. Günlük konuşmalardaki iğneleyici cümleleri ve tonlamaları anlayabilirler.

Oyun

12 yaşındaki çocuklar takım sporları, video oyunlar ve arkadaşlarıyla sosyal aktiviteler gibi hobiler edinmeye başlarlar. Çocuğunuzun bilgisayarın başında geçirdiği zamana dikkat edin ve takım sporlarıyla ilgili olmasa da onu aktif olmaya teşvik edin.

Temel belirtiler

• Olaylara ve problemlere mantıklı yaklaşabilme
• Adalet ve eşitlik kavramlarının farkında olma
• Sebep-sonuç ilişkisini anlamaya başlama

Ebeveynlere ipucu

Çocuğunuz bir baş belasına dönüşmeden, öğretmenleriyle iletişim içinde olun ve akademik hayatında aktif bir rol alın. Çocuğunuzun okulda elinden gelenin en iyisini yaptığına emin olmak için eve kötü notlar dolu bir karneyle gelene kadar beklemeyin. Okulla ilgili sorun varsa üzülmek yerine temel sebebi bulmaya çalışın çünkü bu sorun bir göz probleminden öğrenme bozukluğuna kadar her şey olabilir.

Diğer ergenlik belirtileri

12 yaşındaki birçok çocuk akranlarının ahlaki ilkelerini keşfetmeye başlar, bu yüzden eğer başka bir dine inanmak ya da arkadaşlarının aileleri gibi yaşamak, başka bir hayat tarzına özenmek gibi yeni fikirler ile karşınıza çıkarsa şaşırmayın. Ahlakı keşfetmek gelişim sürecinin normal bir parçasıdır. Bu yüzden kendi ahlaki değerlerinizi açıklamak ve evinizde oluşturduğunuz ahlaki kurallar bütünlüğünü korumak ne kadar önemli olsa da çocuğunuz sizinle aynı inancı paylaşmıyorsa hemen telaşa kapılmayın.

Endişelenme vakti geldi mi?

Çocuğunuz ergenliğe girerken fiziksel ve duygusal gelişim her zaman birlikte ilerlemez. Eğer çocuğunuz yaşıtlarının yaptığı aktivitelere hazır değilse ya da tam tersi arkadaşlarından daha ilerideyse endişelenmeyin. Bu zamanda ortaya çıkabilecek depresyon gibi sağlık problemlerinin farkında olmak için çocuğunuzun duygusal durumunu sürekli kontrol edin. 12 yaşındaki bir çocuğun sağlığı ve psikolojik durumu hakkındaki endişelerinizi bir çocuk doktoruna ya da bir psikoloğa danışabilirsiniz. Eğer çocuğunuzun sınıfa adapte olamamak gibi okulla alakalı sıkıntılarından endişe ediyorsanız, öğretmeniyle mutlaka görüşün. Sizin aklınıza gelmeyebilir ancak öğretmenlerin bu konulara dair dayanakları ve bakış açıları mutlaka vardır.

Tavsiye

Çocuğunuzun ergenlik yılları boyunca büyümesine ve gelişmesine yardımcı olacak becerileri edindiğinden emin olun.

Eğer çocuğunuzun sosyal ve duygusal becerilerde eksiklikleri varsa, özellikle liseye başladıklarında bu konulardaki mücadeleleri sorun haline gelebilir.

Çocuğunuzun bu becerileri geliştirmek için nerelerde yardıma ihtiyacı olabileceğini öncesinde önlem alarak araştırın. Öğreterek, rehber olarak ve beraber uygulamasını yaparak ona ekstra destek sağlayın. Eğer sizin desteğiniz ona yardımcı olmuyorsa profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.

Ergenlik sorunları için öneriler...

Ergenlik çağındaki bir gençle sağlıklı bir iletişim kurabilmek için bazı şeylere dikkat etmeniz gerekebilir.

10

Ergen çocuğunuza, her şeyden önce onu anladığınızı ve ona değer verdiğinizi hissettirin. Fikir alışverişi yapıp, ortak paydalar bulun. Söz ve davranışlarınızda nazik olun. Yalnızca "seni anlıyorum" demek yardımcı olmaz, aksine bazen daha kötü de hissettirebilir. Onunla konuşarak onu anlamaya çalıştığınızı hissettirin.

Nasihat almaktan hoşlanmayabileceğini unutmayın. Kalıcı çözüm için diyaloğunuzu samimi kurun. Düşüncelerini ifade edebilecekleri bir ortam oluşturun. Anne ve babasıyla gurur duymasını sağlayın.

Arkadaşlarıyla ve kendi geçmişinizle kesinlikle kıyaslamayın. Ayrıca arkadaşlarını eleştirmeyin. Onaylamadığınız arkadaşlıklarını uygun bir şekilde kendisiyle konuşup, bu durumu kendisinin görmesini sağlayın. Ona ne yapacağını söylemek yerine, onun gerçekleri bulmasına yardımcı olun.

Onu başkalarının yanında azarlamayın ve küçük düşürmeyin. Azarlamak aranıza mesafe koyar, çocuğunuza ulaşmanızı güçleştirir. Öncelikle ebeveynlerin bu gelişim dönemini atlatmış kişiler olarak, çocuklarından daha avantajlı ve daha çok yükümlülük altında olduklarını unutmamaları gerekir. Çünkü siz ergenlik dönemini yaşadınız, yani çocuğunuzun döneminin farkındasınız ancak çocuğunuz ebeveyn olmadı ve sizin anlattıklarınızı anlamakta zorlanıyor. Bu durumda sabırla davranmalı ve daha çok anlatmalısınız.

Çocuğunuz isteklerinde ölçüsüz olabilir, anlayışlı olun. Aşırılıklarını o anda çözmek yerine zamanla görmesini sağlamaya çalışın. Ancak dinleyerek çözüme ulaşabilirsiniz

İlgi alanlarındaki değişmeyi (bir etkinlik, sanat dalı, spor, kıyafet, müzik vb.) anlayışla karşılayın. Aksi fikir beyanınızın çocuğunuza ulaşmayacağını unutmayın. Ancak onunla aynı kanepeye oturduktan ve kalbine dokunduktan sonra söyleyecekleriniz çocuğunuza ulaşmaya başlar. Bu nedenle sabırlı olun. Onu teşvik edin.

Özellerinin olabileceğini kabul edin ve saygılı olun. Bunu hissettiğinde sizinle iletişime geçecek ve paylaşmaya başlayacaktır. Tekrarlayan uyarılar yapıyorsanız bir yerde yanlış yapıyorsunuz demektir. Bunlara gerek kalmadan düşüncelerinizi tahmin etmeye çalışması ve size karşı çıkması durumunda aranızdaki uçurum daha da artar.

Evde sükûnetin sağlanması için gayret gösterin.

Ona sorumluluk verin ve çözmesi için sabırlı olun. Zorlandığı noktada birlikte adım atın. Ona model olun. Sizden göremediğini başka yerde aramasının önüne geçin.

Üniversite sınavı gibi yarış süreçleri ergenlerin kendilerine olan güven duygusunu zedeleyebilmektedir. Bu dönemde ona destek olmalı, moralini yüksek tutmalısınız.