Çocukken favori oyuncağım, kendi kendine hareket edebilen, konuşabilen, yapay zekâlı otomobil Kara Şimşek’ti. Malum diziden yola çıkılarak üretilen oyuncak aslında erkek çocuklarının en gözde oyuncağıydı. Zaten ağabeyim için alınmıştı. Bana alınanlarsa süslü elbiselerle baloya gider gibi giydirilmiş bebeklerdi...



Bugün Kara Şimşek oyuncak mağazalarında bulunsa, üzerinde “erkek çocuklar için” yazan raflarda olurdu. Ve yine kimsenin aklına o oyuncağı bir kız çocuğuna hediye etmek gelmezdi. Neyse ki bu durumdan mustarip olan bir tek ben değilmişim. Uluslararası oyuncak markası Toys R Us’ın aldığı radikal karardan sonra, İngiliz katlı mağaza zinciri Debenhams sattığı oyuncaklarda cinsiyet yönlendirmesi yapmayacağını açıkladı. Karar devrim niteliğinde. Firmanın Türkiye’de de şubesi bulunuyor ama karar henüz burada uygulamaya geçmedi. Ama tartışmanın eli kulağında! Oyuncaklar arasında cinsiyet ayrımı ne kadar doğru? Oyuncak seçimi cinsel tercihi etkiler mi?



Cinsel eğilimle alakası var mı?

Aileler çocuklarının hangi oyuncaklarla oynadıkları konusunda çok hassaslar. Ama bu hassasiyette şöyle bir çifte standart var: Eğer bir kız çocuğu süper kahramanını havada uçuruyorsa o kadar da mühim değil ama bir erkek çocuğu oyuncak bebeğine yemek yedirmeye çalışırsa sıkıntı büyük. Oysa çocukların oyuncak tercihlerine göre cinsel eğilimlerinin şekilleneceği inancının, zamanla cinsiyet ayrımcılığına evrilen toplumsal kuruntulardan ibaret olduğunu gösteren pek çok bilimsel araştırma var. ABD’de yapılan bir araştırmada, annelerden 11 aylık bebeklerinin kaç derecelik bir eğimden aşağı emekleyebildiklerini tahmin etmeleri isteniyor. Oğlan anneleri bir derecelik hatayla doğru tahminlerde bulunuyor; kız annelerinin tahminleriyse bebeklerinin emekleyebileceği eğimden 9 derece daha düşük.





Oysa o dönemdeki kız ve oğlan bebeklerin motor becerilerinde bir fark yok. Fakat bu önyargı ebeveynlerin bilinçsizce de olsa kızlarının fiziksel aktivitesini sınırlamasına neden oluyor; mavi beyin, pembe beyim ayrımı böylece başlıyor!



İngiliz psikolog Alan Martin’e göre bir kız çocuğunun yarış arabalarına düşkün olması ya da bir erkek çocuğun oyuncak bebeklerle oynaması, tamamen o oyuncaklara hissedilen sempatiyle ilgili. Martin “Çocuklarınız karşı cinse yakıştırılan oyuncaklarla oynuyorsa endişelenmeyin ve onları engellemeyin” diyor: “Dünyayı keşfetmekte olan çocuğunuzun cesaretini kırabilirsiniz. Tepkileriniz çocuğun içine kapanmasına ya da inadına daha aşırı davranışlar göstermesine sebep olabilir.”



Uzman pedagog Sevil Yavuz’a göre; kız ve erkek çocuklarının hayatında bütün oyuncaklar yer almalı. Çünkü hayatlarında hem anne hem baba yani hem erkekler hem de kadınlar var. Bir erkek çocuğunun annesini taklit ederek oyuncak tencerelerle yemek yapmaya çalışması kadar doğal bir şey yok uzmana göre. Çocuğun cinsel kimlik bozukluğu, tercih ettiği oyuncakla belirlenemeyecek kadar kapsamlı konu. Psikolog Dr. Gül Görüş, şüphelenilmesi gereken halleri özetliyor: “Çocuklar oyunlarda karşı cinse ait rolleri yükleniyorsa, karşı cinse ait kıyafetler seçiyorsa bir uzmanla görüşülmeli.”


Aslı Öztürk

Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.