Aferin! Sakladığımız ilkokul defterlerimizin üzerinde ve çocuklarımızın defterlerinde vardı; babamızdan duyduğumuzda nasıl da gururlanırdık; çocuklarımıza söylediğimizde anında nasıl da ciddi bir ifade takınırlar; peki ne var bu “aferin”de bu kadar? Uzmanlara göre çok şey: Bolca ilgi, kendine güven sağlama, onaylanma, başarılı hissetme, yeni deneyimlere açık hale gelme, sevildiğini hissetme; kısacası çocukların hatta yetişkinlerin bile ruhunu doyuran ne kadar ruhsal vitamin varsa, hepsi var bu cümlede.
Bazı çocuklar çok zorlu olabilirler. Sürekli yaramazlık yapan, uyarıldıklarında bile anne-babasının gözünün içine baka baka aynı şeyi yapmaya devam eden, sürekli mızmızlık yapan çocuklar söz konusu olduğunda anne-babalar için çocuklarını onaylamak çok da kolay olmayabilir; ancak unutulmamalı ki, pek çok araştırmacı tarafından yaşamın ilk görevi olduğu düşünülen “temel güven” duygusunun kazanılması için, çocukların, bebeklikten itibaren olumlu bir şekilde kabul edildikleri mesajlarını almaları gerekir.
Çocuğun bu mesajlar sayesinde kazandığı güven duygusu, içinde bulunduğu ortamda daha rahat hissetmesini sağlar. Bu rahatlık duygusu da, çocuğu, anne babasının onayını daha fazla alabileceği ve daha rahat edebileceği davranışlarda bulunmaya iter. Örneğin; arkadaşları ile oyuncaklarını paylaşmayan bir 2 yaş çocuğundan tutun da, ödevlerini yapmayan bir 8 yaş çocuğuna kadar, çocuğunuzun değiştirmesini arzu ettiğiniz her türlü davranış için yapamadıklarını veya olumsuz davranışlarını vurgulamak yerine, olumlu davrandığında ona söyleyeceğiniz bir onaylama cümlesi, olumlu davranışların yerleşmesini sağlayacaktır. Ancak olumsuz davranışlar sonucunda sözlü cezalardan uzak durmanız, olumlu davranışın hemen ardından onay vermeniz ve bunlara tutarlı bir biçimde devam etmeniz davranış değişikliği konusunda çok önemlidir.
Anne babaların çocuklarını takdir ederken de dikkat etmesi gereken birkaç nokta var:
Her gencin 18 yaşına kadar edinmiş olması gereken özellikler
Onaylama ifadeleri
İşte 50 farklı onaylama ve çocuğunuzun çok ihtiyaç duyduğu takdir edilme cümlesi... Her birini günlük hayat içinde zaman zaman kullanıyor olsanız da, örnekleri çeşitlendirebilir ve daha sık kullanmayı deneyebilirsiniz.
Çocuklarda öz saygı ve narsisizm
