8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedir, neden kutlanır?

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün tarihçesi 1857 yılına kadar uzanır. Amerika - New York’taki işçi kadınların daha düşük ücret alıyor olmasını, uzun çalışma saatlerini protesto etmek için 40.000 fabrika işçisi tarafından grev başlatılmıştı. 8 Mart 1857 tarihinde grevler sırasında bir fabrikada çıkan yangında, işçilerin barikatlar nedeniyle kaçamaması sonucu 129 kadın işçi korkunç şekilde can vermişti.

Bu olaydan tam 52 yıl sonra, Danimarka - Kophenhag’da düzenlenen 2. Sosyalist Enternasyonel Konferansı’nda Almanya Sosyalist Demokrat Partisi’nden Clara Zetkin ve Rosa Luxemburg, , 8 Mart’ın bu acı olaya ithafen her yıl “Kadınlar Günü” olarak anılması önerildi ve öneri oy birliği ile kabul edildi. 1921’de Moskova’da gerçekleştirilen 3. Enternasyonel Komünist Partiler Konferansı’nda ise 8 Mart, “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” olarak adlandırıldı. 60’lı yıllara kadar çoğunlukla komünist ülkeler tarafından kutlanan bu gün, sosyalizmden çekinen ABD gibi ülkelerde yasaklanmaya çalışılsa da, 60’lı yılların sonunda ABD’deki çeşitli gösterilerde anılmaya başlandı ve nihayet, 16 Aralık 1977’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 8 Mart’ın “Dünya Kadınlar Günü” olarak anılmasını kabul etmiş oldu. Ne hikmetse, Birleşmiş Milletler’in resmi web sitesinde bu günün tarihçesiyle ve yaşanan korkunç trajedi ile ilgili herhangi bir bilgi yer almamıştır.

8 Mart, kadın işçilerin hak mücadelesinde yaşadığı bir trajediyi ve bununla birlikte dünya genelindeki kadın hakları mücadelesini temsil etmesi için seçilmiş bir gün olduğundan dolayı, ‘kutlama’ tabiri burada daha çok ‘anma’ olarak ifade edilmektedir. Neticede bir bayram gibi kutlanmasından ziyade, kadınları ve kadın mücadelesini ‘hatırlama’ olarak benimsenmesi daha çok kabul görür.

8 Mart nasıl kutlanmaz?

8 Mart, kadınlara çiçek ya da hediyeler alarak kutlanmaz. Kapitalizmin kadınlar üzerindeki baskısını ve adaletsizliğini protesto ederken can veren kadınların anısına, bu günde tabir-i caizse ‘kapitalizmin oyununa’ gelerek daha çok para harcamak, bu güne özel indirimlerden yararlanmak anlamsızdır.

8 Mart nasıl kutlanır?

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü, kadın haklarını hatırlayarak, kadın dayanışması ve hak mücadelesini yücelterek kutlanır. Dünyanın her yerinde kadın örgütleri bu günde bir araya gelir ve sesini duyurmak ister. Yılda bir kez bile olsa, bu mücadelenin hatırlatılması önemlidir. Çünkü dünyanın bazı gelişmiş ülkelerinde kadın hakları yasalar dahilinde korunuyor gibi gözüküyor olsa da, kadın-erkek eşitliği sadece ‘sözde’ bir kavram olarak yer etmeye devam ediyor.

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nü hakkını vererek kutlamak için aşağıdaki eylemlerden birini veya birkaçını deneyebilirsiniz:

• Kadın hakları mücadelesi hakkında bilgilenin. Kadın hakları mücadelesinin ne olduğu, neden böyle bir mücadeleye gerek olduğu hakkında kısa bir araştırma yapmak, bir bilene sormak, bazı kaynakları taramak her zaman faydalıdır. Tarih boyunca kadınların ikinci sınıf vatandaş olarak görüldüğü, erkeklerin bir adım gerisinde konumlandırıldığı, sadece cinsiyetlerinden ve üreme işlevlerinden dolayı bazı görevlere hapsedildiklerini hatırlamak, kendi hayatınızda kadın hakları meselesine daha duyarlı olmanıza, toplumsal cinsiyet algısından biraz olsun uzaklaşmanıza ve dünyadaki eşitsizlik algısını bir nebze olsun yıkmanıza yardımcı olacaktır.

• Kadın örgütleri hakkında bilgilenin. Ülkenizde ya da yaşadığınız şehirde ne tür kadın örgütlenmeleri var, neler yapıyorlar, ne işe yarıyorlar, biliyor musunuz? Kadın olduğu için kendi hayatında bir yerlerde sıkışmış ve yardıma ihtiyacı olan kadınların binlercesi, kadın örgütlenmesi ve kadın dayanışması sayesinde özgürleşmiş ve daha iyi yaşam koşullarına kavuşabilmiştir. Hala dünyanın ve toplumların yardıma ihtiyacı var. Örgütlenerek eşitliği ve adaleti sağlamaya çalışan kadın örgütleri hakkında bilgilenin, kadın hakları savunucuları ile tanışın ve mümkünse bazı çalışmalara katılın. Birçok topluluk hiçbir fikri olmadığı halde ‘ben neler yaptığınızı merak ediyorum ve size destek olmak istiyorum’ diyen yeni katılımcılara kapılarını sonuna kadar açar. Hatta belki de partnerinize, annenize ya da kadın arkadaşınıza 8 Mart’a özel indirime girmiş bir hediye almak yerine, böyle bir örgüte bağışta bulunarak 8 Mart ruhunu hakkıyla yaşayabilirsiniz.

• Kadınları düşünün. Çevrenizdeki kadınlara ‘8 Mart’ gözüyle bakın. Erkekler tarafından ne tür engellere ve sorumluluk yüklemelerine maruz bırakılıyorlar? Erkeklerin rahatlıkla yapabildiği ancak kadınların sıklıkla zorlandığı konular neler? Neden bir kadının kendini güvende hissetmesi için daha fazla desteğe ve imkana ihtiyacı var? Toplum kadınlara nasıl görev ve sorumluluklar yüklüyor? Kadın olmak ne demek? Hatta, erkek olmak, "erkeklik" ne demek? Eşitlik ve cinsiyetten bağımsız bir adalet nasıl mümkün?