Kış ayları özellikle panik atak hastalığı olan ve mevsimsel depresyon yaşayan kişilerde paniğe yol açabiliyor. Central Hospital’dan Uzman Psikolog Aycan Bulut, soğuk ve karlı havanın panik atak ve mevsimsel depresyon yaşayan kişilerde yarattığı etkileri anlatıyor.

Ani kar yağışı depresyona yol açabilir

Ani kar yağışı her türlü ulaşım, yaralanma, kaza ve beslenme sorunu gibi pek çok sosyo-ekonomik problemler haricinde bazı beklenmeyen olayları da beraberinde getirebiliyor. Özellikle panik atak hastalığı olan ve mevsimsel depresyon yaşayan kişilerde paniğe ve tedirginliğe yol açabiliyor. Bu durum genellikle kış aylarında güneş ışığının azalarak, kişinin uyku ve hormonları düzenleyen biyolojik saatini bozmasıyla ortaya çıkıyor. Güneş ışığının azalması sonucu beyindeki kimyasal maddelerin düzeni bozulduğundan depresif duygular yaşanabiliyor.

Soğuk ve karlı havanın kişilerde yarattığı psikolojik etkileri dışında; solunum yolu hastalıkları, romatizmal hastalıklar, kalp, yaşlılık, mevsimsel hastalıklar, karda ve buzda yürürken düşmelere bağlı oluşan kırıklar, kafa travmaları gibi beklenmeyen sorunlar da görülebiliyor.

Genetik yatkınlık varsa…

Ailesinde depresyon hikayesi bulunan kişilerde mevsimsel depresyon görülebileceğini söyleyen Uzman Psikolog Aycan Bulut “Bu kişilerin genetik yatkınlık sebebiyle depresyona yakalanma ihtimali yüksektir. Bunların yanı sıra hastanın biyolojik yapısı, beyin kimyası, çevresel faktörler ve deneyimlerine bağlı olarak, diğer depresif hastalıklarda olduğu gibi mevsimsel depresyona daha çabuk yakalanırlar.” dedi.

Hem iş hem de sosyal hayat etkilenir

Mevsimsel depresyon kişinin sosyal hayatını etkilediği gibi iş yaşamında da önemli sorunlara yol açabilir. Bu durum panik atak hastaları için de geçerlidir. Panik atağı olan ve mevsimsel depresyon yaşayan kişilerin enerji ve motivasyon seviyesinde azalma olacağından, iş gücü kaybı da yaşanabilir. Mevsimsel depresyon yaşayan hastalarda sadece bireysel iş gücü kaybı olmaz, çalışma arkadaşlarıyla olan sosyal iletişimlerinde de kopukluk olur. Hasta depresif bir halde olduğu için halsizlik, çöküntü, mutsuzluk, isteksizlik ve ilgisizlik gibi şikayetleri de artış gösterir. Panik atak hastaları ise kendilerini sürekli tedirgin ve güvensiz hissedeceğinden, sosyal ve iş hayatlarına konsantre olamazlar. Bulundukları mekanın kendileri için tehdit oluşturacağını düşünür, gergin ve huzursuz davranış sergilerler. Hatta ileri seviyelerde dışarı çıkmak dahi istemezler. Bu hastaların günlük yaşamlarında kendilerine soluklanabilecekleri bir alan yaratmaları fayda sağlayabilir. Özellikle çalışma ortamlarında gerekli ışık ihtiyacını karşılar ve ortamın ısı ayarını kontrol altında tutarlarsa kendilerini daha güvende ve zinde hissederek panik atak ve mevsimsel depresyonun önüne geçebilirler.

Kar paniği, panik atak sebebi

Tüm bu rahatsızlıkların dışında kar paniğine bağlı olarak panik atak gelişmesi de yaşanabilir. Yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda kış aylarında panik atak hastalığı olan kişilerin uzun süre evlerinden dışarı çıkmadıkları görülüyor. Bu durumu oluşturan nedenler araştırıldığında hastaların ev dışına çıktıklarında başlarına bir felaket gelmesinden korktukları gözlemleniyor.

Soğuk hava kişiyi eve hapsediyor

Soğuk havada insanların kendilerini evlerine hapsettiklerine dikkat çeken Psikolog Bulut, “Psikolojik açıdan ele alındığında "dayanıksızlık şeması" olarak adlandırılan bu hastalar, kişisel güvenlikleri ya da sevdiklerinin güvenliği konusunda aşırıya kaçan bir endişe taşırlar. Bu hastalar her an başlarına bir tehlike gelebileceğini düşünerek, panik hallerini arttıracak her türlü aktiviteden kendilerini uzak tutarlar. Soğuk ve karlı kış günlerinde evlerine kapanır ve dışarıdaki sözde tehlikelerden kendilerini korumuş olduklarını zannederler.” diyor.

Çocukluk çağında yaşananlar dikkate alınmalı

Çocukluk döneminde yaşanan birtakım olumsuzluklar da panik atağın başlamasında büyük rol oynar. Dayanıksızlık şeması adı verilen bu hastalıkta dört çeşit korku tipi vardır.

• Sağlık ve hastalık korkusu
• Tehlike ile karşılaşma korkusu
• Parasız kalma korkusu
• Kontrolü kaybetme korkusu

Panik atak yaşayan hastalarda bu belirtilerin bir kaçı ya da hepsi görülebilir. Panik atak hastalığının iyileşme süreci zordur ancak tedavisi mümkündür. Panik atak hastası kendi başına mevcut korkularını yenemiyor ise, profesyonel destek alarak bir terapiste başvurmalıdır.