Vajinal kuruluk, vajinada bulunan salgı bezleri tarafından salgılanan sıvıların yeterli olmaması durumunda meydana gelir. Vajen girişinde yer alan bartolin bezleri ve idrar çıkışının olduğu bölgedeki skene bezleri, cinsel uyarılma sırasında genital bölgedeki kan akışının hızlanmasıyla birlikte şişerek vajinal sıvıların salgılanmasını sağlar. Uyarılma olmadığında da sağlıklı bir vajina her zaman biraz nemlidir, bunun sebebi de yine vajina içerisinde ve bir miktar da rahim ağzında salgılanan sıvıların içeriyi nemli tutmasıdır. Vajinanın kendine has pH dengesinin korunabilmesi ve tahrişe karşı korunması için vajinal sıvılar önemlidir.

Bartolin ve skene bezleri, özellikle uyarılma sırasındaki ıslanmadan sorumludur. Renksiz ve saydam bir sıvı vajinanın girişini kaplar ve bu sayede penetrasyon (vajinanın içine bir şey girmesi) kolaylaşır. Bazı durumlarda salgı bezleri yeterince sıvı üretemez ve bu da vajinanın kuru kalmasına, cinsel ilişkinin de zorlaşmasına neden olur.

Vajinal kuruluk neden olur?

Vajinanın kayganlaşmasını sağlayan sıvıların salgılanmamasının birkaç sebebi olabilir:

Yeterli uyarılmanın gerçekleşmemesi: Kadınlarda cinsel uyarılma bazen beklenenden de uzun sürebilir. Kişi sekse hazır olduğunu düşünse bile, sinir sisteminin uyarılması ve genital bölgede doğru bir kan akışı sağlanması bazen zaman alır. Sabırlı olmak ve penetrasyondan önce önsevişme için yeterli zaman ayırmak gerekir. Cinsel partnerle uyumsuzluk, iletişim sorunları bu durumu doğrudan etkiler. Kadın kendini güvende ve rahat hissetmediğinde, sinir sistemi cinsel uyarılmanın gerçekleşmesini sağlayacak sinyalleri iletmez ve vajinal ıslanma gerçekleşmez. Çeşitli travmalar ve cinsel ilişki sırasında duyulan ağrılar da kadınların rahatlamasını engeller ve bu da yine ilgili salgı bezlerinin doğru çalışmasını engeller.

Hormonal değişimler: Vajinal ıslaklık, kadınlık hormonu olarak da bilinen östrojen hormonu salınımı ile doğrudan ilgilidir. Östrojen seviyelerinin değiştiği menopoz döneminde vajinal kuruluk görülmesi oldukça sık görülen bir belirtidir. Aynı şekilde emzirme döneminde salgılanan prolaktin hormonu da östrojen seviyelerini etkileyerek kuruluğa neden olabilir.

Vajinal enfeksiyonlar: Çeşitli bakterilerin veya mantarların neden olduğu enfeksiyonlar da vajinanın doğal sıvı dengesini bozarak vajinal kuruluğa neden olabilir.

Kullanılan ilaçlar: Bazı ilaçlar vücuttaki sıvı ve hormon seviyelerini etkileyerek vajinanın doğal bir şekilde ıslanmasını engelleyebilir. Özellikle bazı antihistaminikler, antibiyotikler, steroidler, antidepresanlar ve hatta bazı doğum kontrol ilaçları bu durumu etkiler. Vajina içerisine yerleştirilerek kullanılan bazı ilaçlar da kuruluğa neden olabilir.

Vajinal floranın bozulması: Vajina içerisinde doğal bir sıvı ve sağlıklı bakteri dengesi vardır ve bu sistem enfeksiyonlar veya kullanılan ilaçlar nedeniyle bozulabilir. Aynı zamanda vulvanın ve vajina içinin çok sık yıkanması, bölgeyi temizlemek için çeşitli sabun, şampuan veya ıslak mendillerin kullanılması da vajina içerisindeki doğal floranın bozulmasına neden olarak enfeksiyonlara ve vajinal kuruluğa neden olur. Sık sık tampon kullanılması da bazen vajen içerisindeki tüm sıvıların emilmesine neden olduğundan kuruluk sorununa yol açabilir.

Vajinada kuruluk ve ağrı

Vajinada sıklıkla kuruluk yaşanması, vajina içerisinde tahrişlere neden olarak ağrı hissi oluşturabilir. Aynı şekilde yeterince ıslanmadan cinsel ilişkiye girmek, genellikle acılıdır ancak ilişki sırasında acı duyulmasa bile, sonrasında sıklıkla acı veya ağrı hissi görülür.

Vajinal kuruluğu önlemek için neler yapılabilir?

• Vajina, kendi kendini temizleyen mükemmel bir sisteme sahip bir organdır. Vajina içerisinin yıkanmaması, vulvanın da sadece biraz suyla veya sadece kuru bir peçete ile temizlenmesi gerekir. Banyo sırasında kullanılan duş jeli, sabun, köpük ve şampuanlar bölgeye çok fazla temas ettirilmemeli.

• Kimyasallar kullanılarak beyazlatılmış ped ve tamponlar da vajinanın doğal dengesini bozabilir. Menstrual kap veya kumaş pedler kullanmak, genital bölgenin doğal dengesini korumak için en iyi seçeneklerdir.

• Vücuttaki yararlı bakterileri beslemek ve zararlı bakterilerin çoğalmasını önlemek için probiyotikler tüketilmelidir. Takviye olarak kapsül şeklinde alabileceğiniz gibi, sadece sağlıklı fermente gıdalar veya yoğurt yiyerek de probiyotik takviyesi yapabilirsiniz.

• Hindistancevizi yağı, zeytinyağı, aloa vera jeli gibi doğal kayganlaştırıcılar kullanılabilir. Duştan sonra hafifçe vulvaya sağlıklı yağlarla masaj yapmak da destekleyici olacaktır.

• Düzenli olarak kullandığınız herhangi bir ilacın vajinal kuruluğa neden olma ihtimali varsa, doktorunuzla görüşerek bu ilaca alternatif olarak neler kullanabileceğinizi araştırabilirsiniz.

• Cinsel partnerinizle rahatsızlığınızı açıkça konuşabilmelisiniz. Bazen sadece seks sırasına daha nazik ve sabırlı olmak bile vajinal kuruluk sorununun çözülmesini sağlayabilir. Her bedenin farklı olduğunu ve sizin bedeninizin de zaman zaman bazı değişimler geçirebileceğini unutmayın, kendinize karşı da nazik olun.