• Spor herkes için gerekli ve sağlıklı yaşamın en önemli şartlarından birisi. Tavsiye edilen sporlar cinsiyete göre farklılık gösterebiliyor.

• Sporun sağlıklı yaşam için gerekliliği artık herkes tarafından kabul edilen bir gerçek. Sağlıklı kişilerin yanı sıra değişik sistemlere ait hastalıkları olan kişiler de egzersize gereksinim duymaktadır.

• Genç ve orta yaşlı, daha önce spor yapmamış kişiler egzersize düşük tekrar, süre ve şiddet ile başlayıp yavaş yavaş arttırmalıdırlar. Yapılan spor, zemin ve hava koşullarına uygun ayakkabı ve kıyafet seçimi sakatlık riskini azaltacaktır.

• Çalışan erkeklerin basketbol, futbol, voleybol gibi takım sporlarını hem bir sosyal aktivite hem de spor amaçlı tercih ettiklerini biliyoruz. Ancak düzensiz yapılan bu tip spor aktivitelerinde sakatlık riski fazladır. Bu tip takım sporlarının öncesinde ve sonrasında ısınma ve soğuma egzersizlerinin yapılması, ayrıca uygun zemin seçimi sakatlık riskini azaltır. Futbol için toprak veya çim gibi doğal zeminler, basketbol ve voleybol için ise parke zeminler önerilir. Karşılaşmaların yapıldığı ortamda sakatlıklara erken müdahale için buz veya soğutucu sprey bulundurulması ve kaza anında uygulanması sağlık merkezine gidene kadar yapılacak en basit ve etkili uygulamadır.

• Tenis ve golf gibi sporların tercih edilmesi, solunum, dolaşım ve kas iskelet sistemlerini olumlu etkilemesinin yanı sıra sosyal ilişkileri de geliştirir. Açık havada yapılan sportif aktivitelerin ağrı eşiğini yükselttiği ve stres kontrolünde olumlu etkileri olduğu da bilinmektedir. Antrenmansız ve doğru teknik kullanılmadan yapılan sporlarda kas iskelet sistemi sakatlıklarına sıklıkla rastlanır.

• Kalp hastalıkları, kronik obstrüktif akciğer hastalıkları, diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi, epilepsi, depresyon, bel, boyun ağrıları, osteoporoz gibi hastalıkların tedavisinde spor ve egzersiz, tedavinin bir parçasıdır. Spor, kan basıncı ve şekerinin düzenlenmesi, kan yağları ve kolesterol seviyesinin düzenlenmesi, kemik tendon ve kas dayanıklılığının artmasında rol oynar. Dokulara oksijen ulaşmasını ve dokuların oksijen kullanımını düzenleyerek oksijen kullanım kapasitesini maksimuma çıkartır.

• Kronik hastalığı olan kişilerde egzersiz programlanırken kişinin yaşı, fonksiyonel durumu, kardiyovasküler, respiratuvar fonksiyonu, nörolojik kontrol ve kapasitesi göz önünde bulundurulmalıdır. Birden çok kronik rahatsızlığı olan kişilerde egzersiz programı uzmanlar tarafından oluşturulmalıdır.

• Yürüyüş, yüzme, bisiklet gibi aerobik egzersizler sıklıkla önerilen aktivitelerdir. Verilen egzersizler kuvvet, dayanıklılık, esneklik ve mobilite, gevşeme ve koordinasyonu geliştirmeye yönelik olmalıdır.

Anadolu Sağlık Merkezi

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı

Prof.Dr. Semih Akı