Yenidoğan sarılığı, zamanında doğan her 10 bebekten 6’sında, prematüre doğumlarda ise 10 bebekten 8’inde rastlanan bir durum. Sarılık, kanda bilirübin maddesinin yükselmesi sonucu ortaya çıkar. Genellikle geçici bir durum olsa da doğum sonrası ilk hafta içinde hastane yatışlarının en sık nedenini oluşturur. Sarılığın şiddeti ve süresi, bebeğin doğum ağırlığı, doğum haftası, beslenme şekli, ırk, genetik yapı gibi pek çok faktörden etkilenir. İşte bu çok sık rastlanan hastalık hakkındaki detaylı bilgileri almak için Liv Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Yücel Kızıltan’a başvurduk...

Yüzde ve gözlerin beyazında başlar

Sarılık genellikle ilk olarak bebeğin yüzünde ve gözlerinin beyazında belirir, şiddeti arttıkça karın ve bacaklara doğru yayılım gösterir. Özellikle ilk 1 hafta (Prematüre bebeklerde ilk 2 hafta) bebek her gün soyularak gün ışığı altında cildine bakılmalıdır. Bebeğin karnında ve/veya bacaklarında sarılık fark edildiği zaman çocuk doktoruna müracaat edilmelidir.

Bebekte sarılık olup olmadığı çok az miktarda kan alınıp bilirubin seviyesi ölçülerek anlaşılır. Bilirubin maddesinin belirli bir seviyenin üstüne çıkması halinde (Bu seviye bebeğin doğum ağırlığı, doğum haftası, kaç günlük olduğu ve sağlık durumuna göre belirlenir), bebek tedavi edilmelidir. Tedaviye başlamak için bebeğin sarılık düzeyine ve risk faktörlerine bakılarak karar verilir.

Sarılığın tedavisi: Fototerapi

Hafif sarılıklarda herhangi bir tedaviye gerek yoktur, bebeğin iyi bir şekilde beslenmesi yeterlidir. Gerekli durumlarda tedavi yöntemi olarak fototerapi (ışık tedavisi) kullanılır. Fototerapi, bebeğin çıplak vücuduna belli bir dalga boyunda ışık uygulanarak, bilirubinin vücuttan atılımını kolaylaştırma prensibine dayanır. Tedavi sırasında bebeğin gözleri özel fototerapi gözlükleriyle kapatılarak, ışığın muhtemel zararlı etkilerinden korunur. Işık tedavisinin bebekte herhangi ciddi bir yan etkisi yoktur. Tedavi süresince bebeklerin kaka yapma sıklığının artması veya sulu kaka yapma bir de bazı normal cilt döküntülerinde artış olabilir.

Erken tanı önemli

Diğer bir tedavi yöntemi ise kan değişimidir. Kan değişimi yalnızca bilirubin düzeyleri beyin dokusuna geçme riski taşıyacak kadar yükselmiş bebeklere uygulanır. Sarılığı olan yeni doğan bebeğe yaklaşımda amaç, bebeğin yakın takip edilerek gerekli olduğu zaman ışık tedavisine başlanması ve daha riskli tedavi uygulamalarına gerek kalmamasıdır. Yeni doğan döneminde görülen sarılık tam anlamıyla önlenemez, fakat erken tanı ve tedavi ile bebeğe zarar vermesi önlenebilir.

Damla Çeliktaban