Bağışıklık sistemimiz bizi birçok hastalığa karşı korur ancak gebelik sürecinde bu durum oldukça farklılık arz eder. Özellikle gebe kalmayı planlayan birçok kadının hamilelik öncesi gerekli olan tüm aşıları yaptırması şarttır. Aşılama sayesinde hem anne hem de bebek enfeksiyonlardan korunabilir. Gebelikte aşı uygulaması sakıncalı olsa da, gerekli durumlarda bazı aşıların yaptırılması gerekebilir. Central Hospital’dan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Cengizhan Kolata, hamilelik öncesi ve sonrası yapılabilecek aşılar hakkında bilgiler veriyor.

Aşıların çoğu gebelik öncesi yapılmalı

Aşılama vücuda dışarıdan verilen antijenlerle hastalıklardan korunmak ve bağışıklık kazanmak için yapılan bir işlemdir. Aşıların çoğunlukla gebelik öncesi yapılması gerekir. Hamilelik döneminde aşı uygulamasından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Gebelik sırasında aşılar, yüksek riskli durumlarla sınırlandırılmalıdır. Anne adaylarının, aşının bebeğe zarar verme korkusu nedeniyle aşılamaya isteksiz olmaları ise doğaldır. Ancak bazı durumlarda aşılanma işlemi gerekli olabilir. Aşılama anne adayının ve fetusun sağlığını korumaya yardımcı bir yöntemdir. Aşılar sayesinde yeni doğan bebek ilk 6 ay enfeksiyonlardan korunabilir.

Anne adayının bağışıklığı olabilir

Gebelik boyunca yaşanabilecek birçok hastalık anne ve bebek sağlığı açısından riskli bir durum oluşturabilir. Bu sebeple her kadının gebelik planlaması yapmadan önce bu rahatsızlıklara karşı korunuyor olması şarttır. Tabi hamilelik öncesi anne adayının bu hastalıklara karşı bir bağışıklığı da olabilir. Durumun tespiti için gerekli testler yapılmalı, gebede bağışıklık görünmüyorsa aşı yapılmalıdır. Ancak aşının yapılmasından sonra 1 ay hamile kalınmamalıdır.

Gebe kalmadan önce bu aşıları yaptırın

Doğurganlık çağındaki tüm kadınlar, gebelik öncesinde tetanoz, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, difteri ve poliomyelit (çocuk felci) hastalıklarına karşı aşılanmalıdır. Hamile kalmadan yapılan canlı aşılar neticesinde anne adaylarının en az 3 ay hamile kalmamaları gerekir. Hamilelikte canlı aşı yapılması hem anne hem de bebek için sakıncalı olabilir. Ancak ölü yani inaktive virüs ya da bakteriden yapılan aşılar ile toksoid kullanılarak hazırlanan aşılar anne ve fetus için herhangi bir sağlık problemi oluşturmaz. Bunların yanı sıra emzirme döneminde de aşılama yapılabilir.

Hamilelikte yapılan aşılar ikinci 3 aydan sonra

Hamilelikte aşı uygulamaları genellikle ikinci trimesterdan (6. aydan) sonra başlar. Bundaki amaç fetusta ciddi sağlık problemlerine sebep olabilecek komplikasyonlardan korunabilmektir. Gebelikte yapılan aşılar erken doğum riskini azaltabilmek, büyüme geriliği, nörolojik problemler ve ölü doğuma neden olan enfeksiyonlardan korunabilmek, bebekte gelişebilecek doğumsal anomalileri engelleyebilmek, yenidoğan enfeksiyonlarını azaltmak ve annede meydana gelebilecek grip, Hepatit B benzeri rahatsızlıkların önüne geçebilmek için yapılır.

Gebelikte sakıncası olmayan aşılar:

• Tetanoz teksoidi gebe kadınlara rutin olarak önerilen tek aşıdır. 2 doz halinde 1 ay arayla yapılır.
• İnfluenza (grip) pnömokok aşıları riskli durumlarda gebelere yapılabilir. Ancak rutin olarak yaptırmak önerilmez.
• Hepatit B aşısı yüksek risk taşıyan anne adaylarına güvenle yapılabilir. Hepatit A da risk grubundaki anne adaylarına yapılır.

Gebelikte yapılması sakıncalı olan aşılar:

• İmmun yetmezliği (bağışıklık yetersizliği) olan gebeler aşılanmamalıdır.
• Kızamık, kabakulak ve kızamıkçık aşıları gebelik boyunca kesinlikle uygulanmamalıdır.
• Varisella zoster (suçiçeği) virüsü aşısı hamilelikte oldukça sakıncalıdır.
• BCG (verem) aşısı gebelikte yapılmaz. Bu aşı ancak bebek 2 aylık olduğunda yapılabilir.

Gerektiğinde yapılması gereken aşılar:

• Poliomyelit ve pnömokok aşıları tek doz halinde riskli gruba yapılabilir.
• Kolera ve veba aşısı salgın bölgeye seyahat halinde yaptırılabilir.
• Tifo ve paratifo A ve B temas halinde ve salgın bölgeye seyahat halinde yapılabilir.
• Meningokok (menenjit) aşısı sadece meningokokal menenjit salgınlarında yapılabilir.
• Kuduz aşısı kuduzlu hayvanla temasta zorunludur.